غول گازی
غولهای گازی (یا سیارات مشتریسان) سیارههای بزرگ و گازی هستند که عمدتاً از سنگ یا مواد جامد دیگر تشکیل نشدهاند بلکه ساختار اصلی آنها عمدتاً هیدروژن و هلیوم استبا عناصر سنگینتری که بین ۳ تا ۱۳ درصد از جرم آنها را تشکیل میدهند. گمان میرود که آنها از یک لایه بیرونی هیدروژن مولکولی فشرده تشکیل شدهاند که لایهای از هیدروژن فلزی مایع را احاطه کرده و احتمالاً یک هسته سنگی مذاب درون آن وجود دارد. بیرونیترین بخش اتمسفر هیدروژنی آنها حاوی لایههای زیادی از ابرهای مرئی است که عمدتاً از آب و آمونیاک تشکیل شدهاند. لایهٔ هیدروژن فلزی که در قسمت میانی داخلی قرار دارد، بخش عمدهای از هر غول گازی را تشکیل میدهد و به آن «فلزی» میگویند زیرا فشار بسیار زیاد اتمسفر هیدروژن را به یک رسانای الکتریکی تبدیل میکند. تصور میشود که هستههای غولهای گازی از عناصر سنگینتری در چنین دماهای بالای (۲۰۰۰۰ کلوین [۱۹۷۰۰ درجه سانتیگراد؛ ۳۵۵۰۰ درجه فارنهایت]) و فشارهایی تشکیل شدهاند که ویژگیهای آنها هنوز بهطور کامل شناخته نشدهاست.
از آنجا که هیدروژن و هلیوم دو عنصر اساسی تشکیل ستاره هستند غولهای گازی گاهی ستارههای ناموفق (یا شکست خورده) هم نامیده میشوند. دو غول گازی در سامانهٔ خورشیدی وجود دارد: مشتری (هرمز)، زحل (کیوان). در دههٔ ۱۹۹۰ با توجه به دانستههای تازه نتیجهگیری شده که سیارههای اورانوس و نپتون در واقع طبقهٔ متمایز دیگری از «سیارههای غول پیکر» هستند، که عمدتاً از مواد فرار سنگینتری تشکیل شدهاند (که «سیاره یخی» هستند). به همین دلیل، اورانوس و نپتون اکنون در دستهٔ جداگانهٔ غولهای یخی طبقهبندی میشوند. علاوه بر این، غولهای گازی سیارههای فراخورشیدی بسیاری تاکنون شناخته شدهاند که اطراف ستارههای منظومهٔ خود در حال گردشاند.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ jovian planet. برابرنهاده فرهنگستان زبان فارسی.
- ↑ D'Angelo, G.; Lissauer, J. J. (2018). "Formation of Giant Planets". In Deeg H. , Belmonte J. (ed.). Handbook of Exoplanets. Springer International Publishing AG, part of Springer Nature. pp. 2319–2343. arXiv:1806.05649. Bibcode:2018haex.bookE.140D. doi:10.1007/978-3-319-55333-7_140. ISBN 978-3-319-55332-0. S2CID 116913980.
- ↑ The Interior of Jupiter, Guillot et al. , in Jupiter: The Planet, Satellites and Magnetosphere, Bagenal et al. , editors, Cambridge University Press, 2004
- ↑ National Aeronautics and Space Administration website, Ten Things to Know About Neptune