عایشه سلطان (دختر احمد یکم)
عایشه سلطان (تولد ۱۶۰۶ استانبول – مرگ ۱۶۵۸ استانبول) دختر سلطان احمد یکم از همسرش کوسم سلطان هم‌چنین خواهر عثمان دوم، مراد چهارم، ابراهیم یکم و عمه محمد چهارم بود. عایشه و خواهرش فاطمه به دلیل ازدواج‌های سیاسی مشهور هستند.
| عایشه سلطان | |
|---|---|
| زاده | ۱۶۰۶ استانبول، امپراتوری عثمانی |
| درگذشته | می ۱۶۵۸ (۵۲ سال) استانبول، امپراتوری عثمانی |
| آرامگاه | مسجد سلطان احمد، استانبول |
| همسر(ان) | داماد ناسوح پاشا کاراکاس محمد پاشا حافظ احمد پاشا داماد مرتضی پاشا داماد احمد پاشا وُنیوک احمد پاشا ابشیر مصطفی پاشا |
| فرزند(ان) | سلطانزاده محمد بیگ سلطانزاده محمود بیگ |
| خاندان | خاندان عثمانی |
| پدر | احمد یکم |
| مادر | کوسم سلطان |
| دین و مذهب | اسلام |
زندگی‌نامه
عایشه سلطان درسال ۱۶۰۶ یا ۱۶۰۸ در استانبول به دنیا آمد و احمد او را به احترام عمه خود عایشه نامید. مادرش ماه‌پیکر سلطان بود و دارای چندین خواهر و برادرتنی از جمله فاطمه سلطان بود که هر دو شاهزاده خانم به ازدواج‌های سیاسی متعدد مشهور هستند.
عایشه سلطان در سال ۱۶۱۲ با وزیراعظم ناسوح پاشا ازدواج کرد در همین سال گوهرخان سلطان خواهر دیگر عایشه با دریاسالار آغوز محمد پاشا ازدواج کرد. در سال ۱۶۱۴ ناسوح پاشا اعدام شد جلوی چشمان همسرش اعدام شد. زمانی که عثمان دوم دوم به سلطنت رسید در سال ۱۶۲۰ عایشه را به عقد کاراکاس محمد پاشا والی بودا دراورد اما در سال ۱۶۲۲ پاشا در نبرد لهستان کشته شد.
در سال ۱۶۲۵ عایشه سلطان با اجبار مادرش والده کوسم سلطان با وزیراعظم حافظ احمد پاشا ازدواج کرد. پاشا چهل سال از شاهزاده خانم بزرگ‌تر بود و در آن زمان ۶۰ سال داشت و مورد اعتماد مراد چهارم بود اما در جریان شورش‌های فوریه ۱۶۳۲ به اجبار سربازان سلطان فرمان اعدام او را صادر کرد.
تنها یک ماه پس از مرگ حافظ پاشا عایشه سلطان نامزد مرتضی پاشا والی دیاربکر شد و مراسم ازدواج آن‌ها در سال ۱۶۳۴ انجام شد اما بر اساس گزارش‌های سفیران عایشه از همسرش متنفر بود تا اینکه در پاشا درسال ۱۶۳۶ در جریان مبارزه با صفویان کشته شد و عایشه سلطان در سال ۱۶۳۸ با داماد احمد پاشا والی حلب و پس از مرگ او (۱۶۴۴) در سال ۱۶۴۵ با داماد ویونک احمد پاشا والی دمشق ازدواج کرد. در سال ۱۶۴۷ ابراهیم تمامی ثروت خواهرانش عایشه، فاطمه، خانزاده و اسماخان را گرفت و آن‌ها را مجبور به خدمت برای همسرش هماشاه سلطان کرد.
پس از مرگ احمد پاشا در سال ۱۶۵۰ عایشه سلطان بیوه ماند و در سال ۱۶۵۴ برای اخرین بار با وزیراعظم داماد ابشیر مصطفی پاشا ازدواج کرد اما پاشا یک سال بعد تعدام شد. عایشه سلطان در حدود سال ۱۶۵۸ درگذشت و در مقبره پدرش احمد یکم در در مسجد آبی دفن شد.
منابع
- ↑ Singh, Nagendra Kr (2000). International encyclopaedia of Islamic dynasties (reproduction of the article by M. Cavid Baysun "Kösem Walide or Kösem Sultan" in The Encyclopaedia of Islam vol V). Anmol Publications PVT. pp. 423–424. ISBN 81-261-0403-1.
Through her beauty and intelligence, Kösem Walide was especially attractive to Ahmed I, and drew ahead of more senior wives in the palace. She bore the sultan four sons – Murad, Süleyman, Ibrahim and Kasim – and three daughters – 'Ayşe, Fatma and Djawharkhan. These daughters she subsequently used to consolidate her political influence by strategic marriages to different viziers.
- ↑ Freely, John (1999). Inside the Seraglio: Private Lives of the Sultans in Istanbul. Viking. ISBN 978-0140270563.
Such serial marriages of a princess occurred frequently in the Osmanlı dynasty in the century after Süleyman, allowing the royal family to establish a network of alliances with the most powerful of the pashas. Kösem, in particular, used her daughters to help maintain herself in power for nearly half a century. As she wrote to the Grand Vizier Hafiz Ahmed Pasha in 1626, a few months before he became her daughter Ayşe's third husband: 'Whenever you're ready, let me know and I'll act accordingly. We'll take care of you right away. I have a princess ready. I'll do just as I did when I sent out my Fatma'
- ↑ Evliya Celebi. The Intimate Life of an Ottoman Statesman Albany: State University of New York, 1991. P.146.
مشارکت کنندگان ویکی‌پدیا، Ayşe Sultan، ویکی‌پدیا انگلیسی دانش نامه آزاد (بارگذاری ۱۴ تیر ۱۳۹۶)
Uluçay, Mustafa Çağatay (1985). Padışahların kadınları ve kızları. Türk Tarihi Kurumu Yayınları.
Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık.
Singh, Nagendra Kr (2000). International encyclopaedia of Islamic dynasties (reproduction of the article by M. Cavid Baysun "Kösem Walide or Kösem Sultan" in The Encyclopaedia of Islam vol V).
Leslie P. Peirce (1993). The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire.Oxford University Press