سرب (II) نیترات
سرب (II) نیترات یا نیترات سُرب، یک ترکیب شیمیایی، نمک غیرآلی نیتریک اسید و سرب، با فرمول Pb(NO۳)2 می‌باشد. این ماده، یک بلور بی‌رنگ یا پودر سفید و یک اکسیدکنندهٔ قوی و پایدار است. بر خلاف بیشتر نمک‌های سرب (II)، در آب حل می‌شود. کاربرد اصلی این ماده از قرون وسطی، با نام plumbum dulce، مادهٔ خام برای تولید رنگدانه‌ها بوده است. از قرن بیستم، به عنوان یک پایدارساز (تثبیت‌کننده) در نایلون و پلی‌استرها و روکش‌دار کردن کاغذهای فوتوترموگرافیک به کار رفته است. استفاده‌های تجاری در اروپا تا سدهٔ ۱۹ رخ نداد و این مدت برای ایالات متحده تا سال ۱۹۴۳ بود که در آن زمان با یک خط تولید عمدهٔ سرب فلزی یا سرب اکسید در نیتریک اسید آغاز شد.
| سرب (II) نیترات | |||
|---|---|---|---|
|
| |||
Lead(II) nitrate | |||
دیگر نام‌ها Lead nitrate | |||
| شناساگرها | |||
| شماره ثبت سی‌ای‌اس | ۱۰۰۹۹-۷۴-۸ | ||
| پاب‌کم | ۲۴۹۲۴ | ||
| کم‌اسپایدر | ۲۳۳۰۰ | ||
| شمارهٔ یواِن | 1469 | ||
| ChEBI | CHEBI:37187 | ||
| شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس | OG2100000 | ||
| جی‌مول-تصاویر سه بعدی | Image 1 | ||
| |||
| |||
| خصوصیات | |||
| فرمول مولکولی | Pb(NO3)2 | ||
| جرم مولی | 331.2 g/mol | ||
| شکل ظاهری | کریستال‌های سفید یا بی‌رنگ | ||
| چگالی | 4.53 g/cm (20 °C) | ||
| دمای ذوب | 270 °C, decomp. | ||
| انحلال‌پذیری در آب | 37.65 g/100 mL (0 °C) 52 g/100 mL (20 °C) 127 g/100 mL (100 °C) | ||
| انحلال‌پذیری در نیتریک اسید در اتانول در متانول | نامحلول 0.04 g/100 mL 1.3 g/100 mL | ||
| ضریب شکست (nD) | 1.782 | ||
| ساختار | |||
| ساختار بلوری | دستگاه بلوری مکعبی | ||
| cuboctahedral | |||
| خطرات | |||
| MSDS | ICSC 1000 | ||
| شاخص ئی‌یو | ۰۸۲-۰۰۱-۰۰-۶ | ||
| طبقه‌بندی ئی‌یو | Repr. Cat. 1/3 سمی (T) مضر (Xn) خطرناک برای محیط زیست (N) | ||
| کدهای ایمنی | R۶۱, R20/22, R33, R62, R50/53 | ||
| شماره‌های نگهداری | S53, S45, S60, S61 | ||
| لوزی آتش | |||
| نقطه اشتعال | |||
| ترکیبات مرتبط | |||
| دیگر آنیون‌ها | سولفات سرب(II) کلرید سرب(II) برمید سرب(II) | ||
| دیگر کاتیون‌ها | قلع(II) نیترات | ||
| ترکیبات مرتبط | نیترات تالیم(III) بیسموت(III) نیترات | ||
| به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa) | |||
 (بررسی) (چیست:  / ؟)
| |||
| Infobox references | |||
|
| |||
سرب (II) نیترات، سمی و احتمالاً سرطان‌زا است؛ بنابراین این ماده باید با دقت فراوان جابه‌جا و نگهداری شود.
تاریخچه
از قرون وسطی، سرب (II) نیترات به عنوان مادهٔ خام برای تولید رنگدانه‌ها به کار رفته است، مانند زرد کرومی (سرب (II) نیترات)، نارنجی کرومی (سرب (II) هیدروکسید کرومات) و سایر ترکیبات مشابه سرب. در اوایل سدهٔ ۱۵ میلادی، کیمیاگر آلمانی، آندریاس لیباویوس این ترکیب را به دست آورد، و نام‌های قرون وسطایی plumb dulcis و calx plumb dulcis را انتخاب کرد. گرچه پروسهٔ تولید از نظر شیمیایی سرراست است، تولید این ماده تا قرن ۱۹ در اندازهٔ بسیار کمی بود و هیچ تولید غیراروپایی تا قرن ۲۰ گزارش نشده است.
شیمی
هنگامی که سرب (II) نیترات، حرارت داده می‌شود، به سرب (II) اکسید تجزیه می‌شود، که با تولید صدای ترق وتروق همراه است. به دلیل این ویژگی، سرب نیترات، گاهی در مواد آتش‌زنه و آتش‌بازی استفاده می‌شود.
تهیه
این ترکیب، معمولاً با حل کردن سرب به عنوان فلز یا اکسید در محلول آبی نیتریک اسید تهیه می‌شود. Pb(NO3)2 بدون آب، می‌تواند مستقیماً از محلول گرفته‌شود. هیچ مقیاس صنعتی شناخته شده وجود ندارد.
- PbO + 2 HNO3 → Pb(NO3)2 + H2O
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ Patnaik, Pradyot (2003). Handbook of Inorganic Chemical Compounds. McGraw-Hill. p. 475. ISBN 0-07-049439-8. Retrieved 2009-06-06.
- ↑ "Pigment through the ages", WebExhibits (به انگلیسی) Retrieved on 2006-10-11.
- ↑ "Lead", ویرایش یازدهم دانشنامه بریتانیکا (به انگلیسی) Retrieved on 2006-10-11.
- ↑ Libavius, Andreas (1595), Alchemia Andreæ Libavii (به انگلیسی), Francofurti
- ↑ Adlam, G.H.J. (1945), Higher School Certificate Inorganic Chemistry (به انگلیسی), Price, L.S.
منابع
Wikipedia contributors, "Lead(II) nitrate," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Lead(II)_nitrate&oldid=160031170 (accessed November 11, 2007).