دمل
دُمَل یا آبسه (به انگلیسی: Abscess) به جمع شدن چرک در جایی از بافت گفته می‌شود. علائم و نشانه‌های دمل شامل مواردی همچون قرمزی، درد، گرمی و ورم می‌شود. این ورم را هرگاه فشار دهیم، به نظر می‌رسد که درون آن از مایعی پر شده‌است. منطقهٔ قرمز شده اغلب فراتر از ورم نیز می‌رود. کفگیرک‌ها یا کورک‌ها انواعی از دمل هستند که اغلب دارای فولیکول مو می‌باشند و این مورد در نوع دمل بزرگ اندازهٔ بزرگ‌تری دارد.
| دمل | |
|---|---|
| تخصص | پوست‌شناسی، جراحی عمومی، بیماری عفونی (تخصص پزشکی)  |
| طبقه‌بندی و منابع بیرونی | |
| آی‌سی‌دی-۱۰ | L02 |
| آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام | 682.9, 324.1 |
| مدلاین پلاس | 001353 |
| سمپ | D000038 |
دمل‌ها معمولاً به دلیل عفونت باکتریایی به وجود می‌آیند. اغلب باکتری‌های مختلفی در یک عفونت درگیر هستند. در ایالات متحده و بسیاری از نقاط دنیا، معمول‌ترین باکتری استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین است. در مواردی به ندرت پیش می‌آید که انگل نیز باعث دمل می‌شود و این امر بیشتر در کشورهای در حال توسعه معمول است. دمل پوستی معمولاً با شکل ظاهر آن تشخیص داده می‌شود و بعد با برش و بازکردن آن تأیید می‌شود. در مواردی که تشخیص چندان واضح نیست، می‌توان از تصویربرداری فراصوت استفاده کرد. در دمل‌های به وجود آمده اطراف مقعد، لازم است سی‌تی اسکن صورت گیرد تا میزان عمق عفونت شناسایی شود. درمان استاندارد بسیاری از دمل‌های بافت نرم یا پوستی با برش آن برای بازکردن و خشک شدن انجام می‌شود. استفاده از آنتی‌بیوتیک برای این نوع دمل در افرادی که سالم هستند و به غیر از دمل مشکل دیگری ندارند، به نظر تأثیری ندارد. شواهد اندکی وجود دارد که می‌گویند حفرهٔ ایجاد شده بعد از خشک شدن دمل را نباید با گاز پانسمان بست. درست بعد از خشک شدن دمل، اگر به جای این که آن را باز بگذاریم، آن را ببندیم احتمال بهبودی افزایش می‌یابد، بدون این که خطر بازگشت دمل وجود داشته باشد. اغلب استفاده از سوزن سرنگ برای کشیدن چرک به بیرون کافی نیست.
دمل‌های پوستی مشکلی رایج هستند و در سال‌های اخیر رایج‌تر نیز شده‌اند. عوامل خطر شامل استفاده از تزریق دارو به صورت درون‌وریدی می‌شود که نرخ افراد گزارش شده در این مورد تا ۶۵ درصد بوده‌است. در سال ۲۰۰۵، در ایالات متحده، ۳٫۲ میلیون نفر برای مشکل دمل به بخش اورژانس بیمارستان‌ها مراجعه کردند. در استرالیا حدود ۱۳ هزار نفر به خاطر این بیماری در سال ۲۰۰۸ در بیمارستان بستری شدند.
واژه‌شناسی
دمل با تلفظ به معنی قرحه که برآید و میان آن چرک کند و گاه سر باز کند و گاه محتاج نشتر شود، دمل از جنس خراج است و سبب آن بد گواریدن (هضم) طعام (خوراک) باشد و حرکت‌ها و ریاضت‌ها که بر امتلا کنند.
امثال :ز دمل دولت یافتن، گویند هرکه را دمل شود دولت به او روی آورد: ضرری نیست که سودی ز پی‌اش گل نکند دمل غنچه ز دنبال زر گل دارد.
دمل زخمی که روی پوست بدن پدید شود و از آن خونابه و چرک آید، آبسه
مترجمان پزشکی دمل را به واژه‌های مختلفی اطلاق کرده‌اند از جمله واژهٔ کورک یا (Boil) که به معنی یک برآمدگی بزرگ، حساس و سرخ رنگ است و زمانی به وجود می‌آید که پیازچهٔ مو دچار عفونت ناشی از باکتری استافیلوکوک شود.
همچنین به کورک و جوش چرکی نیز دمل گفته شده‌است.
جستارهای وابسته
منابع و پی‌نوشت‌ها
- ↑ «دُمل، آبسه» [پزشکی] هم‌ارزِ «abscess»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دوم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۳۷-۰ (ذیل سرواژهٔ دُمل)
- ↑ Singer, Adam J.; Talan, David A. (Mar 13, 2014). "Management of skin abscesses in the era of methicillin-resistant Staphylococcus aureus" (PDF). The New England Journal of Medicine. 370 (11): 1039–47. doi:10.1056/NEJMra1212788. PMID 24620867. Archived from the original (PDF) on 30 October 2014. Retrieved 21 August 2015.
- ↑ Elston, Dirk M. (2009). Infectious Diseases of the Skin. London: Manson Pub. p. 12. ISBN 9781840765144.
- ↑ Marx, John A. Marx (2014). "Dermatologic Presentations". Rosen's emergency medicine: concepts and clinical practice (8th ed. ed.). Philadelphia, PA: Elsevier/Saunders. pp. Chapter 120. ISBN 1455706051.
- ↑ Cox, Carol Turkington, Jeffrey S. Dover ; medical illustrations, Birck (2007). The encyclopedia of skin and skin disorders (3rd ed. ed.). New York, NY: Facts on File. p. 1. ISBN 9780816075096.
- ↑ Marx, John A. Marx (2014). "Skin and Soft Tissue Infections". Rosen's emergency medicine: concepts and clinical practice (8th ed. ed.). Philadelphia, PA: Elsevier/Saunders. pp. Chapter 137. ISBN 1455706051.
- ↑ American College of Emergency Physicians, "Five Things Physicians and Patients Should Question", Choosing Wisely: an initiative of the ABIM Foundation, American College of Emergency Physicians, archived from the original on 7 March 2014, retrieved January 24, 2014
- ↑ Singer, Adam J.; Thode, Henry C. , Jr; Chale, Stuart; Taira, Breena R.; Lee, Christopher (May 2011). "Primary closure of cutaneous abscesses: a systematic review" (PDF). The American Journal of Emergency Medicine. 29 (4): 361–6. doi:10.1016/j.ajem.2009.10.004. PMID 20825801. Archived from the original (PDF) on 22 July 2015. Retrieved 21 August 2015.
- ↑ Langrod, Pedro Ruiz, Eric C. Strain, John G. (2007). The substance abuse handbook. Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. p. 373. ISBN 9780781760454.
- ↑ Taira, BR (Mar 2009). "National epidemiology of cutaneous abscesses: 1996 to 2005". The American journal of emergency medicine. 27 (3): 289–92. doi:10.1016/j.ajem.2008.02.027. PMID 19328372.
- ↑ Vaska, VL; Nimmo, GR; Jones, M; Grimwood, K; Paterson, DL (Jan 2012). "Increases in Australian cutaneous abscess hospitalisations: 1999-2008". European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases. 31 (1): 93–6. doi:10.1007/s10096-011-1281-3. PMID 21553298.
- ↑ لغت‌نامهٔ اسدی
- ↑ Zakhireye Khwarazmshahi
- ↑ فرهنگ معین