خانات خوقند
در نیمۀ دوم سدۀ هجدهم وضعیت اجتماعی–سیاسی درۀ فرغانه بسیار پیچیده بود. در آنزمان قبابل قرقیز در محدودۀ جغرافیایی فرغانه به چندین گروه سیاسی تقسیم می‌شدند.
خانات خوقند Kokand | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱۷۰۹–۱۸۷۶ | |||||||||
|
پرچم | |||||||||
خانات خوقند (رنگ سبز) حدود ۱۸۵۰ میلادی | |||||||||
| پایتخت | خوقند ۴۰°۳۱′ شمالی ۷۰°۵۶′ شرقی / ۴۰٫۵۱۷°شمالی ۷۰٫۹۳۳°شرقی | ||||||||
| زبان(های) رایج | فارسی | ||||||||
| دین(ها) | اسلام سنی و شیعه | ||||||||
| حکومت | سلطنتی | ||||||||
| خان | |||||||||
• ۱۷۰۹-۱۷۲۱ | شاهرخ بای | ||||||||
• ۱۸۷۵-۱۸۷۶ | ناصرالدین عبدالکریم‌خان | ||||||||
| تاریخ | |||||||||
• بنیانگذاری | ۱۷۰۹ | ||||||||
• فروپاشی | ۱۸۷۶ | ||||||||
| |||||||||
| امروز بخشی از |  قرقیزستان ازبکستان تاجیکستان قزاقستان | ||||||||
قبایل جنوبی قرقیزستان به همراه سایر قبایل از جمله ازبک‌ها، قبچاق‌ها، تاجیک‌ها و دیگران در درۀ فرغانه می‌زیستند. تمام این قبایل فعالانه در بنیانگذاری دولت خوقند در سال ۱۷۰۹ میلادی مشارکت داشتند.
تا پایان سدۀ هجدهم میلادی درۀ فرغانه، پامیر، بدخشان، استروشن، جیزک و خجند به خوقند ملحق شدند و از آنزمان به بعد قرقیز‌ها باشندگان دائمی این کشور شدند.
نخستین جنگ سپاهیان روس با دولت خوقند بسال ۱۲۶۷ه.ق/۱۸۵۰م روی داد و از ۱۸۶۶م به بعد قلمرو خان خوقند منحصر به‌ولایت فرغانه شد و آنهم در ۱۲۹۳ه.ق/۱۸۷۶م ملحق به روسیه گردید.
در سال ۱۸۹۸، محمد الخلیفه کبیر (۹۸-۱۸۵۶) معروف به «ایشان مادالی»، در آسیای میانه در حدود ۲٬۰۰۰ نفر شورشی را تقریباً تا لحظۀ شکست رهبری کرد. مادالی شهرت و اعتباری در محل کسب کرده بود، و در سال ۱۸۹۸م افراد وی به چند پادگان روسی حمله بردند. آنان می‌خواستند روس‌ها را قلع و قمع کنند و خانات خوقند را دوباره بر پا دارند، اما به‌سرعت پراکنده شدند و مادالی اعدام شد.
جستارهای وابسته
- پادشاهی مستقل درواز
منابع
- ↑ Chahryar Adle, Irfan Habib (2003), History of Civilizations of Central Asia: Development in contrast , p.81
- ↑ مصاحب، غلام‌حسین، دائرةالمعارف فارسی، تهران: ۱۳۴۵. (در مالکیت عمومی به خاطر قدمت.) (مطلب، ذکرشده در لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ خوقند.)
- ↑ Ira. m. Lapidus: آسیای‌مرکزی زیر فرمانروایی روس‌ها و چینی‌ها. مترجم: محسن مدیر شانه‌چی. در: مجلۀ «اطلاعات سیاسی-اقتصادی» خرداد و تیر ۱۳۷۳ - شمارۀ ۸۱ و ۸۲. (از صفحۀ ۶۰ تا ۶۷).
- وب‌گاه گردشگری خوقند
- ویکی‌پدیای انگلیسی