جاپلق
جاپلق(عربی شده واژه گاپله)، نام سرزمین باستانی و پهناوری در محدوده شهرستان های،ازنا،،خمین،ملایر،شازند،خمین،گلپایگان و خوانسار است. قدیمی‌ترین کتیبه ای که نام گاپله در آن ذکر شده‌است، کتیبه ای است به خط آشوری و در آن گفته شده سپاهیان آشور در یکی از جنگها (حدودا ۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح) ، قلعه‌ای را در منطقه گاپله تصرف کرده و تعدادی اسیر و دام گرفتند. زبان اغلب مردم جاپلق لری گاپله ایی میباشد
تاریخچه
گرچه آثار و نشانه‌های فراوانی از قدمت این منطقه یافت شده است ولی در لغت‌نامه دهخدا در توضیح کلمه جاپلق، شهرت این منطقه را به دلیل جنگ بین ایرانیان و اعراب در سال ۱۱۲ قمری ذکر می‌کند که به فرماندهی قحتبه ابن شیب و عمر ابن هبیره در جاپلق روی داد و اعراب تا منطقه نهاوند عقب رانده شدند.
جنگ دیگری در سال ۱۲۳ قمری مصادف یا حیات امام جعفر صادق در این منطقه روی داد که به قیام بابک خرمدین مشهور بود. در کتاب گزیده سیاست‌نامه خواجه نظام‌الملک طوسی، جعفر شعار چاپ ۱۳۶۵ شرکت چاپ و نشر بنیاد تهران صفحه ۳۳۷ آمده: دیگر در سال ۲۱۲ قمری در ایام مأمون خرمدینان قیام کردند از ناحیه سپاهان، گاپله ، ترمدین و کره و باطنیان به ایشان پیوستند …
آرامگاه امامزاده زید و قاسم و امام زاده داوود پیغمبر با ۱۰۰۰ سال قدمت در منطقه جاپلق قرار دارد. بنای این مقبره (زید و قاسم) مربوط به دوران سلجوقی میباشد که گنبدی مخروطی شکل با نمای آجری و دارای ارتفاع است. بنای امام زاده داوودپیغمبر نیز به دست مردم این روستا در حال مرمت و نوسازی می باشد.
جستارهای وابسته
- بخش جاپلق
- لهجه گاپله‌ای
- جابلقا
- جابلسا
منابع
علی رحیمی ، پژوهشگر و نویسنده افتخاری ویکی پدیا ، گوینده سابق صدا و سیما و رادیو البرز . 1396
دانشنامه رجال و حاکمان کمره و جاپلق: شامل شرح حال، شجره‌نامه و نمونه آثار ۴۶۷ تن از بزرگان. بایگانی‌شده در ۲ ژوئن ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine شابک: ۹۶۴-۹۴۳۲۷-۰- روستای موچان قره کهریز اراک