قورباغه
قورباغه‌ها و وزغها، رایج‌ترین دوزیستان جهان از راستۀ بی‌دمان یا بی‌دم‌سانان هستند. نوع بالغ قورباغه‌ها عموماً بدون دم و چمباته‌زده هستند، آن‌ها پاهای بلند عقب برای پریدن و زبان بلند چسبناک برای گرفتن طعمه دارند. معمولاً قورباغه‌ها بدن نرم و مرطوب دارند و در نزدیکی آب‌ها زندگی میکنند. وزغها اما پوست خشک و زگیل مانند دارند و عمدتاً روی خشکی زندگی میکنند.
| قورباغه محدودهٔ زمانی: تریاسیک - تا امروز
| |
|---|---|
| یک قورباغه درختی سبز (Litoria caerulea) | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | دوزیستان |
| راسته: | بی‌دمان مِرم، ۱۸۲۰ |
| زیرراسته‌ها | |
|
باستان‌غوکان (Archaeobatrachia) | |
| زیستگاه قورباغه (رنگ سیاه) | |
نامها
قورباغه، وَک، غوک یا چغز و به فارسی افغانستان بقه جانوری است دوزیست از راسته بی‌دمان (نام علمی: Anura). به قورباغه درختی "داروک" گفته می‌شود. احتمالا نام‌های وک، غوک، وزغ، و حتی بقه از یک ریشه هستند. نام "وک" برای قورباغه و "داروک" برای قورباغه درختی، هنوز در گویش مازندرانی به کار می‌رود.
زاد آوری
قورباغه‌ها و وزغها هر ساله به محل تولید مثل (محل تولد) خود بازمی‌گردند. عموماً نرها زودتر از ماده‌ها به آبگیرها می‌رسند و محدوده جفت‌گیری خود را مشخص کرده و گودال عمیقی را حفر میکنند. هنگامی که ماده‌ها به محل می‌رسند، نرها به‌وسیله شعرخوانی و آوازهای مخصوص آن‌ها را به درون آبگیر دعوت میکنند. در صورتی که ماده‌ها به آواز نرها جواب بدهند، نرها به‌وسیله پاهای جلویی آن‌ها را می‌گیرند. وقتی ماده‌ها تخم‌ریزی میکنند، نرها به‌وسیله اسپرم درجه یک تخمها را بارور میکنند.
نحوه بغل‌کردن برای جفت‌گیری که به نام اتصال نمادین دوحالته معروف است، به این شکل است که نر در سمت راست قرار می‌گیرد تا بتواند تخمها را بارور کند. این حالت ممکن است چند سال طول بکشد.
جنس قورباغه جوری است که در عمق بالای آب زندگی میکند
قورباغه درختی یا داروک
بعضی از قورباغه‌های مناطق گرم با زندگی روی درختان و بوته‌ها و دکل های برق سازگاری پیدا کرده‌اند. بعضی از گونه‌ها هرگز درختان را ترک نمی‌کنند و حتی روی درختان، تولید مثل میکنند و اگر حتی برای چند ثانیه از درخت جدا شوند بلافاصله می میرند. بیشتر داروکها دارای انگشتان بلند و دست و پا هستند که روی آن‌ها صفحه‌های چسبناکی برای گرفتن شاخه‌ها و برگ‌های نرم وجود دارد. بعضی از داروکها با استفاده از انگشتان پرده دارشان که به عنوان بال پرواز به کار می‌برند، از این درخت به آن درخت می‌پرند. این قورباغه درختی جنگلهای بارانی آمریکای مرکزی، یک قورباغه پرنده‌است که از این درخت می‌پرد. او در حالی که روی شاخه‌ها راه می‌رود، حشرات را شکار میکند.
دانستنی‌ها
وزغ نیزار متعلق به آمریکای مرکزی و جنوبی در سال ۱۹۳۵ برای کنترل سوسک‌های نیشکر که آفت ساقه‌های نیشکر هستند، به نواحی شمال‌شرقی استرالیا برده شده. متأسفانه وزغ نیزار در محیط زیست خود بیش از حد سازگاری پیدا کرد. این وزغ به سرعت افزایش پیدا کرد و تعداد بیشماری از گونه‌های حشرات محلی و حیوانات استرالیا را خورد. بعضی از این گونه‌ها در حال حاضر در معرض خطر قرار دارند. این وزغ به دلیل سمی بودن و غیرقابل خورده شدن، شکارچیان کمی دارد.
نمونهٔ خاصی از قورباغه که شش ندارند نیز در اندونزی یافت شده‌است.
پراکندگی و وضعیت بقا
در اغلب مناطق جهان زیستگاه قورباغه‌ها گسترده شده‌است، بااین‌حال آن‌ها در قطب جنوب و و در بسیاری از جزایر اقیانوسی حضور ندارند. با توجه به ساختار و نیاز پوست قورباغه‌ها، بزرگترین تنوع آن‌ها را می‌توان در در مناطق گرمسیری جهان، جایی که آب به آسانی در دسترس است، یافت.
انجماد
برخی از گونه‌های قورباغه دارای مواد ضدیخ در خون خود هستند به‌طوری‌که با آغاز زمستان و پایین آمدن دما بدنشان منجمد می‌گردد و با فرارسیدن بهار بدن یخ زده‌شان دوباره احیاء می‌شود و قورباغه به حیات خود ادامه می‌دهد.
کاربرد در کشاورزی و تحقیقات
قورباغه‌ها به صورت تجاری برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین قورباغه‌ها به عنوان یک منبع غذایی استفاده می‌شوند؛ پای قورباغه در کشورهای چین، فرانسه، اندونزی، فیلیپین، شمال یونان و در بسیاری از مناطق آمریکای جنوبی، به ویژه لوئیزیانا یک خوراک به حساب می‌آید.
گونه‌ها
۳۷۰۰ گونه از وکها و وزغها در دنیا وجود دارد که به غیر از جنوبگان (قاره قطب جنوب) در همه نقاط دنیا می‌توان آن‌ها را یافت. برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
تصاویر
گونه‌ای قورباغه سمی
منابع
- دانشنامه رشد.
- اطلاعات جدول از ویکی‌پدیای انگلیسی.
- ↑ "First Lungless Frog Found" (به انگلیسی). وب‌گاه نشریه National Geographic Society. ۷ آوریل ۲۰۰۸. Retrieved 9 April 2008.
- ↑ "Freaky Frogs," at National Geographic Explorer. Retrieved 18 July 2007.
- ↑ Evolution Encyclopedia, Volume 3: Geographical Distribution بایگانی‌شده در ۵ مه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine. Retrieved 18 July 2007.
- ↑ مستند بی‌بی‌سی فارسی ۱۸ خرداد ۱۳۹۳
- ↑ This frog uses glucose in its blood as a kind of antifreeze that concentrates in its vital organs, protecting them from damage while the rest of the body freezes solid. exploratorium.edu