باز آلی
باز آلی یا ارگانیک یک ترکیب آلی است که ویژگی‌ها و رفتار یک باز را دارد. بازهای آلی معمولاً، اما نه همیشه، «پروتون‌پذیرند». آن‌ها معمولاً حاوی اتم نیتروژن هستند، که به‌راحتی می‌تواند پروتونه شود. آمین‌ها و ترکیبات هتروسیکلیک حاوی نیتروژن باز آلی هستند. بعضی از مثال‌های آن پیریدین، متیل آمین، ایمیدازول، بنزیمیدازول و هیستیدین هستند.
در دنا (DNA)
در دنا نوکلئوتید هر رشته از طریق بازهای آلی در هر دو رشته به یکدیگر متصل می‌شوند. این اتصال بین دو باز آلی نوکلئوتیدهای دو طرف رشته است به این بازهای متصل به هم باز مکمل گفته می‌شود. بازهای آلی به چهار شکل «سیتوزین»، «گوآنین»، «تیمین(فقط در DNA) » و «آدنین» و یوراسیل (فقط در RNA) وجود دارند که از این میان، باز آدنین مکمل تیمین، و باز گوآنین مکمل سیتوزین است. این توالی دورشته‌ای غیر قطبی و نامحلول در آب است. پیوند بازهای مکمل با یکدیگر از طریق پیوند بین هیدروژن یک باز با مولکول نیتروژن یا اکسیژن باز مکمل حاصل می‌شود. این پیوند از نوع قوی کووالانسی نیست و در نتیجه به راحتی شکسته می‌شود و قابل جایگزینی‌است. به همین علت زنجیره دو رشته‌ای دی‌ان‌ای را به زیپ لباس تشبیه کرده‌اند که به راحتی در اثر فشار یا گرمای بالا از یکدیگر جدا می‌شوند. پیوند مولکول هیدروژن بین دو باز مکمل آدنین-تیمین با گوآنین-سیتوزین متفاوت است. در گوآنین_سیتوزین سه مولکول هیدروژن پیوندی وجود دارد در حالیکه در آدنین-تیمین دو مولکول هیدروژن پیوندی وجود دارد در نتیجه میزان تعداد بازهای مکمل گوآنین_سیتوزین تعیین‌کننده استحکام دی‌ان‌ای می‌شود بطوریکه هرچه مقدار آن بیشتر باشد دی‌ان‌ای مستحکم تر است.
بازگشتار
- ↑ Ponnuswamy P, Gromiha M (۱۹۹۴). «On the conformational stability of oligonucleotide duplexes and tRNA molecules". J Theor Biol ۱۶۹ (۴): ۴۱۹–۳۲. doi:10.1006/jtbi.1994.1163. PMID 7526075.
- ↑ Clausen-Schaumann H, Rief M, Tolksdorf C, Gaub H (۲۰۰۰)"Mechanical stability of single DNA molecules Biophys J ۷۸ (۴): ۱۹۹۷–۲۰۰۷. PMID 10733978.
- ↑ Chalikian T, Völker J, Plum G, Breslauer K (۱۹۹۹)A more unified picture for the thermodynamics of nucleic acid duplex melting: a characterization by calorimetric and volumetric techniques Proc Natl Acad Sci USA ۹۶ (۱۴): ۷۸۵۳–۸. doi:10.1073/pnas.96.14.7853. PMID 10393911.