حساب کاربری
​
تغیر مسیر یافته از - ایده‌آل نیم-اول
زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
لینک کوتاه

حلقه نیم-اول

در نظریه حلقه‌ها، ایده‌آل‌های نیم-اول (به انگلیسی: Semiprime Ideals) و حلقه‌های نیم-اول (به انگلیسی: Semiprime Rings) تعمیم ایده‌آل‌های اول اند. در جبر جابجایی، به ایده‌آل‌های نیم-اول، ایده‌آل‌های رادیکال هم می‌گویند.

نمودار هسه (به انگلیسی: Hesse Diagram) بخشی از شبکه ایده‌آل‌های اعداد صحیح Z
. گره‌های بنفش نشانگر ایده‌آل‌های اولند. گره‌های بنفش و سبز نشانگر ایده‌آل‌های نیم-اول (به انگلیسی: semi-Prime Ideals)، و گره‌های بنفش و آبی نشانگر ایده‌آل‌های اولیه (به انگلیسی: Primary Ideals).

به عنوان مثال، در حلقه اعداد صحیح، ایده‌آل‌های نیم-اول، ایده‌آل صفر و تمام ایده‌آل‌هایی به شکل n Z

اند که در آن n
یک عدد صحیح مربع-آزاد است. بنابر این، 30 Z
یک ایده‌آل نیم-اول از اعداد صحیح است (چون 30 = 2 × 3 × 5
و در تجزیه آن هیچ عامل اول تکراری مشاهده نمی‌شود)، اما 12 Z
نیم-اول نیست (چون 12 = 2 2 × 3
، و تجزیه آن دارای عامل اول تکراری است).

دسته حلقه‌های نیم-اول شامل حلقه‌های نیم-ابتدایی، حلقه‌های اول و حلقه‌های تحویل یافته‌است.

بسیاری از تعاریف و گزاره‌های این مقاله در (Lam 1999) و (Lam 2001) ظاهر شده‌اند.

تعاریف

برای یک حلقه جابجایی چون R

، ایده‌آل محضی چون A
را یک ایده‌آل نیم-اول گویند اگر A
در هرکدام از دو تعریف معادل زیر صدق کند:

  • اگر از x
    در R
    و برای عدد صحیح مثبتی چون k
    از x k
    در A
    نتیجه شود که x
    هم در A
    باشد.
  • اگر y
    در R
    باشد اما در A
    نباشد، آنگاه تمام توان‌های صحیح مثبت y
    هم در A
    نباشند.

شرط دوم می گوید که متمم یک ایده‌آل نیم-اول "تحت توان گیری بسته است". این شرط مشابه خاصیت ایده‌آل های اول است که متممشان تحت ضرب بسته است.

همچون ایده‌آل های اول، خاصیت اخیر برای ایده‌آل های نیم-اول با کمک ایده‌آل ها به حلقه های ناجابجایی تعمیم پیدا می کند. شرایط زیر برای ایده‌آل نیم-اول A

در یک حلقه R
با هم معادلند:

  • برای هر ایده‌آل J
    از R
    ، اگر برای هر عدد طبیعی k
    داشته باشیم J k ⊆ A
    آنگاه J ⊆ A
    .
  • برای هر ایده‌آل راست چون J
    از R
    ، اگر برای هر عدد طبیعی k
    داشته باشیم J k ⊆ A
    آنگاه J ⊆ A
    .
  • برای هر ایده‌آل چپ چون J
    از R
    ، اگر برای هر عدد طبیعی k
    داشته باشیم J k ⊆ A
    آنگاه J ⊆ A
    .
  • برای هر x
    در R
    ، اگر x R x ⊆ A
    ، آنگاه x
    در A
    خواهد بود.

در اینجا دوباره، حالتی مشابه با حالت ناجابجایی برای m-دستگاه ایده‌آل های اول داریم. یک زیرمجموعه ناتهی S

از یک حلقه R
را n-دستگاه (به انگلیسی: n-system) گویند اگر برای هر s
در S
، وجود داشته باشد یک r
در R
چنان که s r s
در S
باشد. با این نمادگذاری ها، تعریف معادل دیگری را می توان به تعاریف فوق اضافه کرد:

  • R ∖ A
    یک n-دستگاه است.

حلقه R

را حلقه نیم-اول گوییم اگر ایده‌آل صفر آن یک ایده‌آل نیم-اول باشد. در حالت جابجایی، این معادل است با این که R
یک حلقه تحویل یافته باشد، چون R
هیچ عضو پوچتوان ناصفری ندارد. در حالت ناجابجایی، این حلقه هیچ ایده‌آل راست پوچتوان ناصفری ندارد.بنابر این، در حالی که یک حلقه کاهش یافته همیشه نیم-اول است، عکس آن صحیح نیست.

پانویس

  1. ↑ حلقه کامل از ماتریس های دو در دوروی یک میدان نیم-اول با عناصر پوچتوان ناصفر است.

منابع

  • Lam, Tsit-Yuen (1999), Lectures on modules and rings, Graduate Texts in Mathematics No. 189, Berlin, New York: Springer-Verlag, ISBN 978-0-387-98428-5, MR 1653294
  • Lam, T. Y. (2001), A first course in noncommutative rings, Graduate Texts in Mathematics, vol. 131 (2 ed.), New York: Springer-Verlag, pp. xx+385, ISBN 978-0-387-95183-6, MR 1838439
    آخرین نظرات
    کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.