آسترکی
آسترکی یکی ازطوایف هفت‌لنگ ایل بختیاری و از باب دورکی می باشد.
| مناطق با جمعیت چشمگیر | |
|---|---|
| کشور ایران استان های: خوزستان،لرستان،چهارمحال و بختیاری،اصفهان | |
| زبان‌ها | |
| گویش بختیاری | |
| دین | |
| شیعه | |
طایفه آسترکی اولین ایلخان بختیاری بوده است که خوانین آسترکی از زمان صفویه تا زمان زندیه بر بختیاری حکومت کردند. اولین ایلخان بختیاری، امیر تاجمیرخان آسترکی(میر تاجمیرخان آسترکی) بود که در زمان شاه اسماعیل و شاه تهماسب صفوی به عنوان اولین حاکم بختیاری منصوب گردید. بعد از او فرزندش «میرجهانگیر خان بختیاری آسترکی» جانشین او گردید و تا زمان حکومت زندیه فرزندان تاجمیر خان بختیاری آسترکی بر بختیاری حکمراندند. از مهم ترین آنها می توان به «میرخلیل خان بختیاری آسترکی»، «علی صالح خان بختیاری آسترکی» و ابوالفتح خان بختیاری آسترکی اشاره نمود.(میر همان کوتاه شده امیر لقبی برای خوانین آسترکی بوده است)
ژان پير ديگار فرانسوي می نويسد كه آسترکی ها كه در حال حاضر تشكيل طايفه اي از دورکی ها را مي دهد، در گذشته به منزله يک ايل مستقل شناخته شده بود و رقيب بهداروند به شمار مي آمد. بنا بر روايت رنکينگ، تنها دوركی ها از نژاد خالص لر هستند.
وجه تسمیه آسترکی
طایفه آسترکی یکی ازطوایف باب دورکی شاخه هفت لنگ ایل بختیاری می باشد که قدمتش به هزاران سال قبل برمیگردد.
مولف كتاب تاريخ و فرهنگ بختياري ( عبدالعلي خسروي ، كتاب سوم ) مي نويسد :طايفه آستركی از كهن ترين طوايف بختياري مي باشد و نام آستركی سابقه ( 3800 ) ساله دارد و اين پيشينه مربوط مي شود به دوران پادشاهي آشتروك ناهونته ایلامی در شهرستان ايذه كه آن روزگاران« آنزان» بوده است.
همچنین درسنگ نوشته یافت شده از عقیلی نزدیک شوشتر که دکتر گیرشمن آنرا ترجمه کرده ازقول (آنتاشکال) که یکی ازپادشاهان ایلام بودچنین مینویسد: من آنتاشکال فرمانروای سرزمین آنزان(آنشان) و کوه های بختیاری هستم اگر چنین باشد پس باید نسل بختیاریها از پادشاهان ایلام دانست، طی تحقیقات به عمل آمده نشان میدهد که کهن ترین طایفه ای که در بختیاری میتوان روی آن پافشرد آسترکی است.و قدمت آسترکی به دوران آشتروک ناهونته میرسد و این طایفه خود را از اعقاب و اسلاف این پادشاه ایلامی میدانند و دلیل این ادعا را قرابت واژه آستروک و آشتروک خوانده اند. همچنین لازم به ذکر است بختیاری ها حرف ش را به س تبدیل می‌کنند که آشتروک به آستروک و سپس به آسترک تبدیل شده
اما کلمه آشتروک به معنی آستاره و ستاره میباشد و ناهونته معنی خورشید می دهد.
ناهونته در اصل همان آناهیتا=ناهید میباشد.
بااین وصف آشتروک ناهونته=ستاره خورشید.
همچنین کلمه آسترک یا آستراک همان ستاره میباشد که با (ی)آخر پسوند نسبت به آن داده اند.
نام بختیاری با به حکومت رسیدن تاجمیرخان آسترکی به لربزرگ اطلاق شده است.
زیستگاه طایفه آسترکی
- زیستگاه ییلاقی طایفه آسترکی در شهرستان بروجن در استان چهارمحال و بختیاری می باشد.
- زیستگاه ییلاقی طایفه آسترکی در شهرستان الیگودرز و شهرستان دورود و شهرستان ازنا دراستان لرستان می باشد.
- زیستگاه ییلاقی طایفه آسترکی در شهرستان فریدون‌شهر در استان اصفهان می باشد.
- زیستگاه قشلاقی طایفه آسترکی در شهرستان لالی و شهرستان مسجدسلیمان در استان خوزستان می باشد.
تیره های طایفه آسترکی
- کاوشه
- بهرامسری
- دهدار
- کاهد
- مهمدوند
- خَراج
- بُلفایی
- اَسوند
- گاهیوند
- چهاربری
- گیلانی
جستارهای وابسته
منابع
- تاریخ گزیده. حمداله مستوفی
- منتخب التواریخ، معین الدین نطنزی
- شرفنامه، امیر اشرف الدین بدلیسی
- رستم التواریخ، محمد هاشم آصف
- تاریخ ریاض الفردوس خانی
- تاریخ ابن بلخی از قرن چهارم نسخه چاپ اساطیری ص ۱۵۸
- تاریخ عباسی، ملا جلاالدین منجم
- تاریخ بختیاری، حاج علیقلی خان سردار اسعد
- شهاب الدین العمری مورخ عرب
- تاریخ زندیه، جان. ر، پری
- اسناد تاریخی، قبالجات و فرمان‌ها
- کتیبه‌ها و سنگ _نوشته‌ها و سنگ قبرها