زمان تقریبی مطالعه: 5 دقیقه
 

فیلم





فیلم، مجموعه تصاویر متحرک که در سینما ، تلویزیون و مانند آن نمایش داده می‌شود.


۱ - احکام مرتبط



عنوان یاد شده از عناوین جدید است که از احکام آن در بخش مسائل مستحدثه و پاسخ به استفتائات سخن گفته‌اند.

۲ - حکم فقهی



ساخت و تولید فیلم درصورت عدم اشتمال بر فساد و حرام ، جایز است. بنابراین، تهیه و ساخت فیلمهایی که محتوای آن‌ها با آموزه‌های دینی منافات دارد و نیز فیلمهای مذهبی تاریخی ، درباره معصومان (علیهم‌السلام) و بزرگان دین که قداست و شئون دینی در آن‌ها رعایت نمی‌شود و هتک حرمت به شمار می‌روند؛ همچنین فیلمهایی که مصداق نشر و ترویج اکاذیب و اشاعه فحشا است یا موجب سست شدن پایه‌های اعتقادی مسلمانان و یا بنیان خانواده می‌شوند، حرام است
[۱] توضیح المسائل، مراجع، ج۲، ص۹۷۵.
[۳] استفتائات، بهجت، ج۳، ص۲۲۰.

به تصریح برخی، فیلم برداری در حال احرام جایز است.
[۴] صراط النجاة، تبریزی، ج۴، ص۱۲۴.


۳ - در بازیگری



بازیگری زن یا مرد در فیلم اگر مستلزم حرامی نباشد، جایز است و چنانچه مستلزم ارتباط نزدیک با نامحرم با کلمات یا رفتار تحریک کننده و هوس انگیز و یا لمس نامحرم باشد، حرام است.
[۵] استفتائات، بهجت، ج۴، ص۲۱۶.
[۶] استفتاءات حول الحجاب و النظر، ج۱، ص۲۲.
[۷] فصلنامه فقه اهل بیت، ج۲۲، ص۹۷.

برخی، بازیگری مردان و زنان نامحرم با یکدیگر را مطلقا حرام و مزدی را که در ازای آن می‌گیرند باطل دانسته‌اند؛ چنان که بازیگری زن در فیلم را در صورتی که بخواهند آن را برای مردان نمایش دهند، حرام دانسته‌اند.
[۸] استفتائات جدید، تبریزی، ج۲، ص۳۵۷.


۴ - در نمایش و پخش



پخش فیلمهایی که مفسده‌ای بر آن مترتّب نمی‌شود و مستلزم حرام نمی‌باشد، جایز و پخش و نمایش فیلمهایی که مفسده دارد، حرام است.
[۹] استفتائات جدید، تبریزی، ج۲، ص۲۱۴ ۲۱۵.
[۱۰] صراط النجاة، تبریزی، ج۶، ص۴۱۵ ۴۱۶.


۵ - در تکثیر و خرید و فروش



تکثیر، خرید و فروش و نیز اجاره دادن فیلمهای آموزنده و جایز، اشکال ندارد؛ لیکن فیلهمای مبتذل و مفسده دار حرام و باطل است.
[۱۱] توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۹۷۷ ۹۷۸.
[۱۲] صراط النجاة، تبریزی، ج۵، ص۳۸۴.
[۱۳] صراط النجاة، تبریزی، ج۶، ص۳۰۲.


۶ - در نگاه کردن



آیا نگاه کردن به نامحرم در فیلم، حکم نگاه به نامحرم در غیر فیلم را دارد یا نه؟ مسئله محل اختلاف است. بسیاری گفته‌اند: در صورتی که نگاه از روی لذت نباشد و خوف وقوع در گناه نیز منتفی باشد و چهره هم چهره زن مسلمانی که او را می‌شناسد، نباشد، اشکال ندارد.
[۱۴] توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۹۷۱، س ۱۱۸۲.
[۱۵] استفتائات، امام خمینی، ج۳، ص۲۶۱ ۲۶۲.

برخی، حکم تصویر و فیلم را در حلیّت و حرمت ، تابع حکم اصل آن دانسته‌اند. بنابراین، چنانچه نگاه در غیر فیلم جایز باشد، مانند نگاه به صورت، در فیلم نیز جایز است و اگر حرام باشد، در فیلم نیزحرام خواهد بود
[۱۸] استفتاءات حول الحجاب و النظر، ج۱، ص۶۱.
[۱۹] استفتاءات حول الحجاب و النظر، ج۱، ص۶۷.

در مقابل، برخی نگاه به زن نامحرم در فیلم را بدون قصد لذت و خوف فساد مطلقا جایز دانسته‌اند؛ هرچند برای بیننده شناخته شده باشد.
[۲۰] توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۴۹۰.

به تصریح برخی، نگاه کردن به فیلم نامحرم در صورت پخش مستقیم و زنده آن، حکم نگاه به خود او را دارد.
[۲۱] استفتائات جدید، تبریزی، ج۲، ص۳۵۳.

تماشای فیلم مبتذل با محتوای ارتباط جنسی که موجب برانگیخته شدن شهوت بر حرام و رواج فساد در جامعه می‌گردد، جایز نیست.
[۲۲] استفتائات جدید، تبریزی، ج۲، ص۲۱۴ ۲۱۵.

به تصریح برخی، دادن فیلم خانوادگی که زنان در آن سر برهنه‌اند، به نامحرم برای ظهور و چاپ و مانند آن، در صورتی‌که برای نامحرم شناخته شده نباشند اشکال ندارد.

۷ - در حجیّت فیلم



فیلم به خودی خود در اثبات موضوع قضایی اعتبار ندارد، مگر آن‌که به سبب وجود قراین و شواهد برای قاضی از آن علم پیدا شود که بنابر قول مشهور که علم قاضی را معتبر می‌دانند قاضی می‌تواند بر پایه علم خود حکم صادر کند.
[۲۵] جامع المسائل، فاضل، ج۲، ص۴۲۴ ۴۲۵.


۸ - پانویس


 
۱. توضیح المسائل، مراجع، ج۲، ص۹۷۵.
۲. صراط النجاة، ج۱، ص۴۳۷ ۴۳۸.    
۳. استفتائات، بهجت، ج۳، ص۲۲۰.
۴. صراط النجاة، تبریزی، ج۴، ص۱۲۴.
۵. استفتائات، بهجت، ج۴، ص۲۱۶.
۶. استفتاءات حول الحجاب و النظر، ج۱، ص۲۲.
۷. فصلنامه فقه اهل بیت، ج۲۲، ص۹۷.
۸. استفتائات جدید، تبریزی، ج۲، ص۳۵۷.
۹. استفتائات جدید، تبریزی، ج۲، ص۲۱۴ ۲۱۵.
۱۰. صراط النجاة، تبریزی، ج۶، ص۴۱۵ ۴۱۶.
۱۱. توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۹۷۷ ۹۷۸.
۱۲. صراط النجاة، تبریزی، ج۵، ص۳۸۴.
۱۳. صراط النجاة، تبریزی، ج۶، ص۳۰۲.
۱۴. توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۹۷۱، س ۱۱۸۲.
۱۵. استفتائات، امام خمینی، ج۳، ص۲۶۱ ۲۶۲.
۱۶. صراط النجاة، ج۱، ص۳۲۲.    
۱۷. صراط النجاة، ج۲، ص۲۸۲.    
۱۸. استفتاءات حول الحجاب و النظر، ج۱، ص۶۱.
۱۹. استفتاءات حول الحجاب و النظر، ج۱، ص۶۷.
۲۰. توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۴۹۰.
۲۱. استفتائات جدید، تبریزی، ج۲، ص۳۵۳.
۲۲. استفتائات جدید، تبریزی، ج۲، ص۲۱۴ ۲۱۵.
۲۳. صراط النجاة، ج۱، ص۳۲۲.    
۲۴. استفتائات جدید، مکارم، ج۲، ص۲۲۰.    
۲۵. جامع المسائل، فاضل، ج۲، ص۴۲۴ ۴۲۵.


۹ - منبع


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۷۳۴، برگرفته از مقاله «فیلم».    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.