فائوفائو (FAO) مخفف Food And Agriculture Organization Of The United Nations، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد از سازمانهای بینالمللی است که در زمینه توسعه کشاورزی فعالیت دارد. این سازمان در سال ۱۹۴۵ توسط ۴۴ کشور عضو سازمان ملل متحد تأسیس شد. این سازمان مدعی است، از مرکز فائو و از طریق شبکه جهانی بالغ بر حدود نود اداره برای گسترش و مدرنیزه کردن کشاورزی، جنگلداری، شیلات و تأمین غذای مناسب برای همگان، به کشورهای در حال توسعه کمک میکند. مقر این سازمان در شهر رم ایتالیا واقع شده است. ۱ - تعریففائو (FAO) مخفف Food And Agriculture Organization Of The United Nations، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد و یکی از سازمانهای تخصصی سازمان ملل است، که تلاشهای جهانی برای از بین بردن گرسنگی را هدایت میکند. این سازمان، بهمثابه یک مجمع بینالمللی بیطرف است؛ که تمام کشورها اعم از -توسعهیافته و در حال توسعه- در آن حضور دارند و در جهت بهبود کشاورزی، جنگلبانی، شیلات و دستیازی به تغذیه مناسب (علیالخصوص در کشورهای فقیر و در حال توسعه)، برنامهریزی و سیاستگذاری میکنند. فائو علاوهبر این یک مرجع علمی و اطلاعاتی مناسب در زمینههای مذکور نیز بهحساب میآید. [۱]
http://www.fao.org/about/en/
سازمانهای تخصصی زیرمجموعه سازمان ملل با هدف کمک به بهبود استانداردهای زندگی در سراسر جهان و در بخشهای ویژهای فعالیّت دارند. اینگونه سازمانهای تخصصی از طریق تامین منابع مالی و تجهیزات، مطالعات علمی و غیره. کمکهای تخصصی در زمینههای ویژه، فعالیت خود را به کشورهای عضو سازمان ملل ارائه میکنند. فائو اولین سازمان تخصصی سازمان ملل متحد است که بعد از جنگ جهانی دوم تاسیس شد. در حال حاضر ۱۹۲ کشور در جهان، عضو این سازمان هستند. مقر سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد در شهر رم پایتخت ایتالیا است. [۲]
آقایی، سیدداوود، سازمانهای بین المللی، تهران، نسل نیکان، ۱۳۸۳، چاپ سوم، ص۱۶۶.
۲ - تاریخچهتغذیه، اساسیترین حق از حقوق بشر است. در طول تاریخ، گرسنگیهای مزمن ناشی از جنگ، خشکسالی، فقر یا بلاهای طبیعی، درد و رنج بسیاری را برای بشر به همراه آورده است. در کشورهای در حال توسعه، ۸۰۰ میلیون نفر دچار سو تغذیه مزمناند و از این میان نزدیک به ۱۹۲ میلیون کودک زیر پنج سال بهطور مزمن یا حاد از نبود پروتئین و کالری رنج میبرند. البته در دنیا پیشرفتهایی در زمینه کاهش نسبی آمار فقرا و نیز کاهش آمار مطلق فقرای جهان، وجود داشته است. پیشبینی میشود تا پایان سال ۲۰۱۰، جمعیت افراد فقیر تا ۷۳۰ میلیون نفر کاهش یابد. [۳]
ابراهیمینژاد، مهدی، سازمانهای مالی و پولی بینالمللی، تهران، سمت، ۱۳۸۷، چاپ ششم، ص۱۸۲-۱۸۳.
مبنای پیدایش سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد، مؤسسه جهانی کشاورزی مستقر در رم (۱۹۰۵) است. مؤسسه مذکور در زمان حیات "جامعه ملل"، روابط نزدیکی در رابطه با مبادله اطلاعات با سازمان بهداشت جهانی و سازمان بینالمللی کار داشت؛ علاوهبر این در زمینه حمایت از گیاهان و دفع آفات نیز نقش مؤثری ایفا کرده بود. پس از تاسیس فائو، از مؤسسه مذکور بهعنوان دفتر منطقهای اروپایی استفاده میشد؛ تا اینکه بالاخره مؤسسه در سال ۱۹۴۸ رسما منحل شده و وظایف آن نیز بهعهده فائو گذارده شد. سازمان خواروبار و کشاورزی جهانی در ماه مه سال ۱۹۴۳ بهدعوت روزولت (رئیس جمهور وقت آمریکا) در ایالت ویرجینیای آمریکا تشکیل شد. شرکتکنندگان در کنفرانس مذکور در زمینه انجام اقداماتی همهجانبه علیه فقر و گرسنگی در جهان به توافق رسیدند. کنفرانس، در این رابطه کمیتهای را برای بررسی و تحقیق در مورد ایجاد سازمانی جهانی که در این زمینه بتواند فعالیت کند تشکیل داد. بالاخره در شهر کوبک کانادا در اولین اجلاس (۱۶ اکتبر تا اول ژانویه ۱۹۴۵) طرح تاسیس سازمان مذکور بهوسیله نمایندگان ۳۰ کشور شرکتکننده قبول شد. اساسنامه فائو در تاریخ ۱۶ اکتبر ۱۹۴۵ توسط ۴۴ کشور که نمایندگان ۸۸ درصد از جمعیت روی زمین بودند، به امضا رسید و در همان تاریخ لازمالاجرا گردید. [۴]
وبر، آلبرشت، تاریخچه سازمانهای اقتصادی بینالمللی، طهماسب محتشم دولتشاهی، تهران، خوشه، ۱۳۶۶، چاپ اول، ص۱۰۴-۱۰۵.
ایران نیز در سال ۱۹۴۷ (۱۳۲۶ ه. ش) بهعضویت فائو درآمد. علاوه بر این، ایران عضو کمیسیون منطقهای تولید و بهداشت دام برای آسیا و خاور دور و جنوب غربی اقیانوس آرام نیز میباشد. [۵]
موسیزاده، رضا، سازمانهای بینالمللی، تهران، میزان، ۱۳۸۸، چاپ دهم، ص۲۳۷.
۳ - ساختارفائو دارای سه رکن است: [۶]
موسیزاده، رضا، سازمانهای بینالمللی، تهران، میزان، ۱۳۸۸، چاپ دهم، ص۲۳۶-۲۳۷.
۳.۱ - کنفرانسکنفرانس، عالیترین رکن فائو است که هر دو سال یکبار تشکیل جلسه میدهد. اعضای اصلی و ناظر، هرکدام میتوانند یک نماینده در کنفرانس داشته باشند؛ ولی فقط اعضای اصلی دارای حق رای هستند. در صورت لزوم، کنفرانس میتواند از هر سازمان بینالمللی که فعالیت آن با وظایف فائو ارتباط دارد، برای شرکت در جلسات کنفرانس دعوت بهعمل آورد. نماینده این سازمان حق رای نخواهد داشت. ۳.۲ - شوراشورا با داشتن ۴۹ عضو، رکن اجرایی سازمان فائو محسوب میشود. اعضای شورا به وسیله کنفرانس برای ۳ سال انتخاب میشوند. شورا اختیارات تفویضشده از سوی کنفرانس را اعمال میکند. اعضای شورا به ۷ گروه منطقهای تقسیم میشوند؛ هر گروه دارای تعدادی کرسی ثابت است. ۳.۳ - مدیر کلمدیر کل سازمان فائو، ریاست دبیرخانه را بهعهده دارد و از سوی کنفرانس برای یک دوره ۶ ساله منصوب میشود. مدیر کل فائو در صورت تصویب کنفرانس میتواند اقدام به ایجاد دفاتر ناحیهای و منطقهای کند. ۴ - اهدافهدف سازمان فائو کمک به گسترش اقتصاد جهانی و تقویت رفاه عمومی است. بهمنظور دستیابی به این اهداف، فعالیتهای خود را حول محورهای زیر انجام میدهد: [۷]
موسیزاده، رضا، سازمانهای بینالمللی، تهران، میزان، ۱۳۸۸، چاپ دهم، ص۲۳۶.
۱. بالا بردن سطح تغذیه و استانداردهای زندگی مردم ۲. اصلاح تولید و توزیع محصولات غذایی و کشاورزی ۳. بهبود وضع جمعیت روستایی ۵ - وظایف۱. تشویق سرمایهگذاری در کشاورزی، دامداری، اصلاح منابع آبی خاکی و پرورش آبزیان؛ ۲. تسهیل انتقال فناوریها و گسترش پژوهشهای کشاورزی در کشورهای در حال توسعه؛ ۳. مبارزه برای حفظ منابع طبیعی و بر ضد بیماریهای دامی؛ ۴. کمک به کشورها برای داشتن آمادگی مقابله با بحرانهای غذایی و در صورت لزوم، فراهم آوردن کمکهای لازم برای آنها. این کمکها در پرتو اطلاعرسانی و هشدار بهموقع این سازمان صورت میگیرد. [۸]
ابراهیمینژاد، مهدی، سازمانهای مالی و پولی بینالمللی، تهران، سمت، ۱۳۸۷، چاپ ششم، ص۱۸۲-۱۸۴.
۶ - فعالیتهااین سازمان، که نهاد اصلی توسعه روستایی ملل متحد است، برنامه غذای جهانی را با همکاری سازمان ملل و نیز برنامههای ویژهای را برای پیشگیری از بحرانهای غذایی و برای بهبود تولید و توزیع غلّات ارائه میکند. برای کشورهای خواهان کمک نیز در تمام عرصههای صلاحیّتدار، امداد فنّی فراهم میآورد. سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد به جمعآوری و تحلیل اطلاعات میپردازد. با حکومتها در زمینه سیاست و برنامهریزی مشورت میکند و محل گردهمایی بینالمللی برای بحث درباره مسائل خواروبار و کشاورزی است. مهمترین بخش فعالیتهای فائو در کشاورزی و در تولید محصول است که حدود ۲۴ درصد هزینه برنامه عمل میدانی فائو در سال را دربرمیگیرد. فائو به کشورهای در حال توسعه برای افزایش تولیدات کشاورزی با روشهایی از جمله بذرهای اصلاحشده و استفاده از کود، حفاظت خاک و جنگلزایی، فنّهای بهتر مدیریت منابع آب، ارتقای تسهیلات انبار و بهبود فرآوری و بازار مالی، کمک میکند. فائو تاکید ویژهای بر کشت محصولات غذایی سنّتی تا حدودی منسوخشده مانند کاساوا (Cassava)، سیبزمینی شیرین و نیز وضعیت مزارع دارد. بهجز کشاورزی که عمدهترین فعالیت سازمان فائو محسوب میشود، این سازمان در زمینههای دامداری، محیط زیست، شیلات، جنگلداری، تغذیه، بازیابی و فرآوری نیز فعالیتهای عمدهای دارد. در سال ۱۹۹۴ فائو یک برنامه ویژه برای امنیت غذایی آغاز کرد که برای کمک به کشورهای کم درآمد مواجه با کمبود غذایی طراحی شده بود. هدف از این برنامه، تسریع در افزایش تولید موادغذایی و بهرهوری بود و میبایست ابتدا از طریق بهکارگیری گسترده فناوریهای پیشرفته تولید توسط کشاورزان با تاکید بر مناطق دارای توان بالقوه بالا به اجرا درمیآمد. در ماه مارس همان سال، ۸۳ کشور بهعنوان کشورهای کم درآمد مواجه با کمبود مواد غذایی طبقهبندی شدند که از میان آنها ۴۲ کشور در آفریقا قرار داشتند. [۹]
ابراهیمینژاد، مهدی، سازمانهای مالی و پولی بینالمللی، تهران، سمت، ۱۳۸۷، چاپ ششم، ص۱۸۲-۱۸۴. .
[۱۰]
سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد، بررسیهای بازرگانی، سال۱۳۸۱، شماره ۱۷۸و۱۷۹، ص۵۸-۶۰.
۷ - برنامه جهانی غذا (WFP)برنامه جهانی غذا (World Food Programme)، نهاد اعطاکننده کمکهای غذایی سازمان ملل است که از سال ۱۹۶۳ فعالیت خود را آغاز کرد. این نهاد در هنگام بروز خشکسالی یا قحطی در کشورهای در حال توسعه با انگیزه خوداتکایی اجتماعات، کمک غذایی برای آسودگی مردم فراهم میآورد. [۱۱]
آشنایی با برنامه جهانی غذا، بررسیهای بازرگانی، سال۱۳۷۸، شماره ۱۴۶، ص۴۴-۴۵.
سازمان جهانی غذا یک نهاد چندجانبه است که بهمنظور تهیه کمکهای غذایی برای قحطیزدگان در کشورهای در حال توسعه ایجاد گردیده است. برنامه جهانی غذا پس از بانک جهانی، عمدهترین منبع اعطای کمک در سازمان ملل است؛ که به اعطای واقعی منابع میپردازد و بزرگترین منبع کمکهای بلاعوض در سیستم سازمان ملل است. این برنامه، در سیستم سازمان ملل بیشترین سهم را در گسترش تجارت میان کشورهای در حال توسعه دارد و از طریق خرید مواد غذایی و خدمات کشورهای مورد بحث عمل میکند. هیئت اعزامی برنامه جهانی غذا، کمکهای غذایی برای پناهندگان و دیگر افراد درگیر در شرایط اضطراری فراهم میکند تا وضعیت زندگی این گروهها را بهبود بخشد و به افزایش داراییشان و نیز به تشویق خوداتکایی خانوارها و کشورهای فقیر کمک کند. در اجلاس جهانی غذا در نوامبر ۱۹۹۶ برنامه جهانی غذا متعهد گردید که تلاش نماید تا سال ۲۰۱۵ میلادی شمار افراد زیر خط فقر را به ۵۰ درصد کاهش دهد. این نهاد بینالمللی در اعطای کمکهای غذایی کشورهای بسیار فقیر و کمدرآمد را در اولویت قرار میدهد. در طی سه دهه گذشته، برنامه جهانی غذا نزدیک به ۲۴ میلیارد دلار و بیش از ۴۳ میلیون تن مواد غذایی برای تغذیه گرسنگان، بهبود شرایط اقتصادی و توسعه اجتماعی و نیز ارائه کمکهای حیاتبخش در مواقع اضطراری، در جهان اختصاص داده است. کمکهای غذایی حیاتبخش برنامه جهانی غذا، میلیونها انسان مواجه با قحطی و گرسنگی و خشکسالی را دربرگرفته است. از سال ۱۹۹۲ بخش اعظم کمکهای غذایی این سازمان به پناهندگان ارائه شده است. همچنین برنامههای غذا با هدف رشد تامین نیازهای کودکان دبستانی، زنان باردار و شیرده و سالخوردگان به اجرا در میآید. برنامه جهانی غذایی (WFP) در حال حاضر از ۲۲۵ طرح توسعه و در ۸۳ کشور و حدود ۵۰ عملیات امدادرسانی در ۴۱ کشور پشتیبانی میکند. ۸ - پانویس
۹ - منبع• سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «فائو»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۹/۰۳/۱۸. ردههای این صفحه : تجارت بینالملل | تغذیه | سازمان تجارت جهانی | سازمان ملل متحد | سازمانهای بینالمللی اقتصادی | واژگان اقتصادی
|