عارضانعارضان، موهای دو طرف صورت تا چانه است. ۱ - کاربرد فقهیاز عنوان یاد شده به مناسبت در باب طهارت و تجارت سخن گفته‌اند. ۲ - محدودهعارضان تثنیه «عارض» عبارت است از موهای دو طرف صورت از انتهای عذار (موهای محاذی گوش ) تا بالای چانه. عارضان بر دو طرف صورت؛ یعنی گونه‌ها نیز اطلاق شده است. [۲]
مجمع البحرین، واژه «عرض».
۲.۱ - محدوده وجوبدر وضو ، شستن صورت واجب است. محدوده وجوب از جهت طول، رستنگاه مو تا آخر چانه و از جهت عرض، مقداری است که انگشت شصت و میانی آن را فرا گیرد. بدون شک، آن مقدار از صورت که این دو انگشت آن را فرا نمی‌گیرد، از قلمرو صورت خارج است و در نتیجه شستن آن در وضو واجب نیست. آیا عارضان جزء صورت به شمار می‌روند تا شستن آن واجب باشد یا نه؟ برخی آن را از صورت شمرده‌اند در مقابل، برخی آن را از حدّ صورت خارج دانسته‌اند ۲.۲ - اختلاف لفظیجمعی گفته‌اند: در حقیقت، اختلاف لفظی است؛ زیرا بخشی از عارضان؛ یعنی قسمت پایین آن که به چانه متصل است، قطعا در محدوده انگشت میانی و شصت داخل است؛ چنان که قسمت بالای عارضان که به عذار متصل است، خارج از محدوده یاد شده بوده و شستن آن واجب نخواهد بود. مقصود قائلی که عارضان را جزء صورت دانسته، بخش پایینی آن، و مراد قائلی که آن را خارج از حدّ صورت دانسته، بخش بالایی آن است. [۷]
مصابیح الظلام، ج۳، ص۲۷۷-۲۷۸.
۲.۳ - روشن نبودن محدوده عرضبرخی گفته‌اند: تعریفی که در لغت از عارضان شده، تعریف از لحاظ طول است و از لحاظ عرض، حدّ آن روشن نیست؛ بویژه اینکه عارضان در لغت به معنای گونه آمده است؛ از این رو، ممکن است در بخش بالا قسمتی از عارضان از جهت عرض در محدوده دو انگشت قرار گیرد. ۳ - اختلاف در محل تراشیدن ریشبنابر قول مشهور ، تراشیدن ریش حرام است. [۱۰]
رسائل و مسائل، ج۱، ص۲۶۳-۲۶۴.
[۱۱]
مصباح الفقاهة، ج۱، ص۲۵۷.
در اینکه شامل عارضان (موی دو طرف صورت تا بالای چانه) نیز می‌شود تا تراشیدن آن حرام باشد یا نه، اختلاف است. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۲۸۵، برگرفته از مقاله «عارضان». |