زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

شمشک





شُمشک نوعی کفش بغدادی است که برخی گفته‌اند معرب چشمک در فارسی است.از آن در باب صلات و حج سخن گفته‌اند.


۱ - معنای لغوی شمشک



واژه شُمشک در لغت عرب نیامده است. از برخی، تعریف آن به کفش بغدادی نقل شده است.
بعضی گفته‌اند: شمشک معرب «چَشمک» فارسی است که نوعی کفش می‌باشد.
[۲] نهایة التقریر، ج۱، ص۳۹۷.


۲ - احکام شمشک




۲.۱ - حکم نمازگزاردن با شمشک


گروهی از قدما نماز گزاردن با شمشک را جایز ندانسته‌اند.
در مقابل تعدادی از آنان، آن را جایز، لیکن مکروه دانسته‌اند.

۲.۱.۱ - علت عدم جواز


آیا عدم جواز، به جهت پوشیده شدن پشت پا با شمشک بدون داشتن ساق است یا به سبب مانع بودن از رسیدن سر انگشتان پا به زمین و یا به جهت ورود نصّ خاص در مورد؟ بنابر احتمال نخست، معیار عدم جواز، پوشیده بودن پشت پا بدون داشتن ساق است. بنابر این، پوشیدن هر کفشی که این ویژگی را داشته باشد جایز نیست. برخی این احتمال را برگزیده و عنوان مسئله را «چیزی که پشت پا را می‌پوشاند و ساق ندارد» قرار داده و حکم به عدم جواز یا کراهت پوشیدن آن در نماز کرده‌اند.
بنابر احتمال دوم نیز خصوصیتی برای شمشک نیست و پوشیدن هر کفشی که مانع رسیدن سر انگشتان پا به زمین شود جایز نخواهد بود.
[۱۲] نهایة التقریر ج۱، ص۳۹۷.

بنابر احتمال سوم باید به مورد نص (شمشک) بسنده شود و از آن تعدی نشود.
هر چند چنین نصّی در جوامع معتبر روایی وجود ندارد؛ لیکن برخی گفته‌اند: فتوای برخی قدما به عدم جواز در کتبی که جهت گیری آن بیان فتاوای منقول از ائمّه علیهم السّلام است، بیانگر وجود نصّ از معصومان علیهم السّلام بر حکم آن در جوامع روایی نخستین است.
[۱۳] نهایة التقریر، ج۱، ص۳۹۶.


۲.۲ - حکم شمشک در حال احرام


به قول مشهور، از محرمات احرام برای مرد، پوشاندن روی پا با کفش، جوراب و مانند آن است؛
لیکن برخی قدما تنها پوشاندن آن با خُف و شمشک را ذکر کرده‌اند.

۳ - پانویس


 
۱. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۲، ص۵۴۲.    
۲. نهایة التقریر، ج۱، ص۳۹۷.
۳. مفید، محمد بن محمد، المقنعة، ص۱۵۳.    
۴. دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز، المراسم العلویة، ص۶۵.    
۵. رابلسی، عبدالعزیز بن براج، المهذب، ج۱، ص۷۵.    
۶. حلی، یحیی بن سعید، الجامع للشرائع، ص۶۶.    
۷. طوسی، محمد بن حسن، المبسوط، ج۱، ص۸۳.    
۸. طوسی، محمد بن علی، الوسیلة، ص۸۸.    
۹. بیهقی کیدری، محمد بن حسین، إصباح الشیعة بمصباح الشریعة، ص۶۴.    
۱۰. حلی، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام، ج۱، ص۵۵.    
۱۱. حلی، حسن بن یوسف، تحریر الأحکام، ج۱، ص۱۹۷.    
۱۲. نهایة التقریر ج۱، ص۳۹۷.
۱۳. نهایة التقریر، ج۱، ص۳۹۶.
۱۴. نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۴۹.    
۱۵. طوسی، محمد بن حسن، المبسوط، ج۱، ص۳۲۰.    
۱۶. طوسی، محمد بن علی، الوسیلة، ص۱۶۳.    
۱۷. بیهقی کیدری، محمد بن حسین، إصباح الشیعة بمصباح الشریعة، ص۱۷۵.    
۱۸. حلی، یحیی بن سعید، الجامع للشرائع، ص۱۸۳.    


۴ - منبع



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۷۲۶-۷۲۷.    


رده‌های این صفحه : حج | فقه | محرمات احرام | نماز




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.