ریحانریحان نوعی گیاه خوش بو هست که همراه غذا نیز برای خوردن استفاده می شود. ۱ - معنای ریحانبه هرگیاه خوش بو و نیز نوعى سبزى خوردنى از خانواده نعناع را ریحان می گویند. ۲ - ریحان در فقهاز احکام آن به معناى نخست در بابهاى صوم، اعتکاف و حج سخن گفته اند.و به معناى دوم در باب اطعمه و اشربه نام برده‌اند. ۳ - احکام ریحان۳.۱ - بوییدن گیاه خوشبو۳.۱.۱ - روزه داربوییدن گیاهان خوش بو، بویژه گل نرگس بر روزه دار مکروه است. [۱]
منتهى المطلب ج۹، ص ۱۹۰
۳.۱.۲ - معتکفبنابر مشهور بوییدن گیاهان خوش بو، بویژه گل نرگس بر معتکف حرام است. ۳.۱.۳ - مُحرمدر حرمت یا کراهت بوییدن گیاهان خوش بو، بویژه گل نرگس بر محرم اختلاف مى باشد ۳.۲ - خلال با چوب ریحانخلال کردن با چوب ریحان کراهت دارد. [۴]
جامع عباسى، ص۳۴۱.
[۵]
توضیح المسائل مراجع ج۲، ص۶۰۵ م ۲۶۳۶.
۴ - دیدگاه فقهی امام خمینی۱- در تحریرالوسیله در احکام اعتکاف آمده است «یحرم علی المعتکف امور: ... و منها: شمّ الطیب و الریحان متلذّذاً، ففاقد حاسّة الشمّ خارج.» یعنی از جمله چیزهایی که بر معتکف حرام است: بوییدن عطر و گیاهان خوشبو است برای لذّت بردن، پس اگر کسی فاقد حسّ بویایی باشد از این حکم خارج است. ۲- ازآنجاکه استعمال عطریات از قبیل مشک و زعفران و کافور و عود و عنبر، بلکه مطلق عطر هر قسم که باشد از محرمات احرام شمرده شده است، حتی «مالیدن عطر بر بدن و لباس جایز نیست و همین‌طور پوشیدن لباسی که بوی عطر می‌دهد اگرچه قبلاً به آن عطر مالیده شده باشد.» و نیز خوردن هرچه که در آن چیزی است که بوی خوش می‌دهد مثل زعفران جایز نیست. و این‌که محرم باید در حال احرام «از گل‌ها یا سبزی‌هایی که بوی خوش می‌دهد باید اجتناب کند، مگر بعضی انواع که صحرایی است، مثل «بومادران» و «درمنه» و «خزامی» که می‌گویند از خوشبوترین گل‌ها است.» بنابراین، با فرض صدق سبزی خوشبو اجتناب از سبزی ریحان نیز در حال احرام لازم است. و به‌هرحال اگر بر خوردن غذا و سبزی خوشبو «اضطرار پیدا کند باید دماغ خود را بگیرد که بوی خوش به آن نرسد.» ۳- چند چیز در غذا خوردن مستحب است: ... سیزدهم: بعد از غذا خلال نماید ولی با چوب انار و چوب ریحان و نی و برگ درخت خرما خلال نکند. ۵ - پانویس۶ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۲۱۵. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |