زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

رمق





باقى مانده جان در بدن را رَمَق گویند. از آن در بابهاى طهارت، صوم، حج، ظهار، ایلاء، اطعمه و اشربه، حدود و تعزیرات سخن گفته‏اند.


۱ - تعریف رمق



رمق عبارت است از باقى مانده نیروى حیات در تن جاندار. برخى لغویان، آن را به آخرین نیروى زندگى، باقى مانده در تن کسى تعریف کرده‏اند.
[۱] فرهنگ بزرگ سخن.


۲ - سد رمق



سد رمق عبارت است از حفظ این نیرو در بدن.

۳ - احکام شهید



شهید- باشرایطى- بدون غسل و کفن، پس از نماز گزاردن بر جنازه او با لباسهایش دفن مى‏گردد. یکى از شرایط، کشته شدن در میدان نبرد قبل از پایان جنگ است. بنابر این، رزمنده مجروحی که همرزمان وى پس از پایان جنگ به او دسترسى یافته‏اند در حالى که هنوز رمق داشته، چنانچه پس از این به شهادت برسد، احکام یاد شده بر او جارى نمى‏شود؛ بلکه برخى گفته‏اند: حتى در صورتى که قبل از پایان جنگ، مسلمانان وى را بیابند در حالى که رمق داشته باشد، احکام شهید بر وى مترتب نمى‏گردد.

۴ - غلبه تشنگی بر روزه دار



اگر تشنگی- به غیرسبب بیماری- بر روزه دار غلبه کند؛ به حدّى که بیم هلاکت وى رود یا بترسد آسیبى جدّى به او برسد و یا برایش حرجی و غیر قابل تحمّل باشد، نوشیدن آب در حدّ ضرورت و سد رمق بر او جایز، بلکه واجب است؛ لیکن روزه‏اش باطل مى‏شود و در ماه رمضان، امساک در بقیّه روز بر او واجب است.
[۳] مستمسک العروة ج۸، ص۳۲۴-۳۲۵.


۵ - خوردن گوشت شکار برای محرم



خوردن گوشت شکار بر مُحرم حرام است؛ لیکن در حال اضطرار تا حدّ سد رمق مى‏تواند از آن بخورد و خوردن تا حدّ سیری بر او جایز نیست.

۶ - شوهری که زنش را ظهار یا ایلاء کرده



اگر زنى که شوهرش او را ظهار یا ایلاء کرده، به حاکم رجوع کند، حاکم در ظهار سه ماه
و در ایلاء چهار ماه
به شوهر مهلت مى‏دهد که یا با دادن کفّاره به همسرش رجوع کند و یا او را طلاق دهد. در صورت عدم رجوع، حاکم او را به طلاق یا رجوع وادار مى‏کند و در صورت استنکاف زندانى مى‏شود و در خوردن و آشامیدن با ندادن بیش از مقدار سد رمق، بر او سخت گرفته مى‏شود تا یکى از دو کار را بپذیرد.

۷ - خوردن و نوشیدن در حال اضطرار



خوردن و نوشیدن چیزهاى حرام در حال اضطرار، حلال، بلکه در صورت توقّف حیات آدمی بر آن، واجب است؛
لیکن در اندازه خوردن و آشامیدن- به مقدار سدّ رمق یا تا حدّ سیرى- اختلاف است. خوردن و آشامیدنِ افزون بر سدّ رمق، نزد بیشتر فقها جایز نیست.

۸ - جنایت محرم در بیرون حرم



کسى که در بیرون حرم مرتکب جنایتى موجب حدّ شده و به حرم پناه برده است، در حرم حدّ بر او جارى نمى‏گردد؛ لیکن در خوردن و آشامیدن بر او سخت مى‏گیرند؛ بدین گونه که به اندازه سد رمق به او غذا و آب مى‏دهند تا مجبور به خروج از حرم گردد.

۹ - زن مرتد



زن مرتد اگر توبه نکند، او را به زندان مى‏افکنند و در آن جا بر او سخت مى‏گیرند و تنها به مقدار حفظ رمق به او آب و غذا مى‏دهند تا توبه کند.

۱۰ - پانویس


 
۱. فرهنگ بزرگ سخن.
۲. جواهر الکلام ج۴، ص۸۶-۹۱.    
۳. مستمسک العروة ج۸، ص۳۲۴-۳۲۵.
۴. الحدائق الناضرة ج۱۵، ص۱۶۴.    
۵. جواهر الکلام ج۳۳، ص۱۶۴.    
۶. جواهر الکلام ج۳۳، ص۳۱۱-۳۱۶.    
۷. جواهر الکلام ج۳۶، ص۴۳۱-۴۳۲.    
۸. مسالک الأفهام ج۱۲، ص۱۱۵-۱۱۶.    
۹. جواهر الکلام ج۴۱، ص۳۴۴.    
۱۰. الجامع للشرائع، ص۲۴۱.    


۱۱ - منبع


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۱۴۵-۱۴۶.    


رده‌های این صفحه : احکام اموات | صید و ذباحه | فقه




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.