خیمهخیمه محلی برای استراحت موقت می‌باشد. از آن به مناسبت در بابهای حج، احیاء موات و حدود سخن گفته‌اند. ۱ - معنی خیمهخیمه به معنی چادر است. ۲ - احکام خیمهمستحب است حاجی هنگام وقوف به عرفات خیمه خود را در نَمِرَه برپا سازد. نصب خیمه در زمین موات، احیا به شمار نمی‌رود؛ اما برخی آن را تحجیر دانسته و گفته‌اند تا زمانی که خیمه در آن زمین برپا است، برای صاحب خیمه حق اولویت در استفاده از آن ثابت است، مگر آنکه از آن جا کوچ کرده باشد، که در این صورت حق او از بین می‌رود، هرچند خیمه‌اش برپا باشد. در مقابل، برخی دیگر آن را تحجیر ندانسته‌اند؛ هرچند گفته‌اند: آن که پیش از دیگران در زمین موات خیمه زده، تا زمانی که در آن جا است، نسبت به دیگران حق اولویت پیدا می‌کند. خیمه، حرز به شمار نمی‌رود؛ ازاین رو، چنانچه کسی مالی از خیمه‌ای بدزدد، انگشتان دستش قطع نمی‌شود؛ مگر آنکه در خیمه انسانی باشد، که در این صورت، برخی سرقت از درون خیمه را سرقت از حرز شمرده و حد سرقت را ثابت دانسته‌اند. ۲.۱ - دیدگاه امام خمینیدر آثار فقهی امام خمینی و در ابواب مختلف، خیمه موضوع احکام قرار گرفته است. ۲.۱.۱ - طهارتوضو گرفتن زیر چادر غصبی بلکه در اتاق غصبی اگر زمینش مباح باشد صحیح است. [۴]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۲۷، کتاب الطهارة، القول فی شرائط الوضوء، مسالة ۹.
و از آداب غسل میت این است که غسل دادن زیر سایه باشد، مانند زیر سقف یا چادر و مانند این‌ها.۲.۱.۲ - نماز۱- اگر مسجد را برای روضه‌خوانی چادر بزنند و فرش کنند و سیاهی بکوبند و اسباب چای در آن ببرند، درصورتی‌که این کارها به مسجد ضرر نرساند و مانع نماز خواندن نشود اشکال ندارد. ۲- نماز زیر خیمه غصبی باطل نیست «اگر جای نمازگزار غصبی نباشد گر چه درودیوار یا سقف و خیمه و چادری که زیر آن نماز می‌خواند غصبی باشد نماز صحیح است، اگرچه بهتر است احتیاطاً در چنین جایی نماز نخواند.» [۷]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۵۵، کتاب الصلاة، المقدمة الرابعة:فی المکان، مسالة ۳.
۳- نمازجمعه بر اهالی روستاها و حومه‌ها واجب است همچنان که بر اهالی شهرها و نواحی واجب است با کامل بودن شرایط، و همچنین بر خیمه‌نشینان و بیابان‌نشین‌ها درصورتی‌که آنجا را محل سکونت خود قرار داده باشند واجب است. [۸]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۲۴۹، کتاب الصلاة، صلاة الجمعة، القول فیمن تجب علیه، مسالة ۵.
۲.۱.۳ - حجدر فاصله بین عمره تمتع و حج تمتع، راهنما برای تسهیل امور حجاج مثلاً دیدن خیمه در عرفات و منی «بدون احرام برای حج، نمی‌تواند از مکه خارج شود علی الاحوط.» حرمت استظلال مخصوص به‌وقت سیر و پیمودن منزل‌ها (در بین راه) است و بین سواره و غیر سواره فرقی نمی‌باشد، ولی اگر در منزلی مانند منی یا عرفات یا غیر این‌ها فرود آمد (و منزل کرد) جایز است که زیر سایه سقف و چادر رود و در حال راه‌رفتن، چتر بردارد، بنابراین برای کسی که در منی است جایز است با چتر به کشتارگاه یا محل رمی جمرات برود؛ اگرچه احتیاط (مستحب) در ترک آن است. [۱۰]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۵۰، کتاب الحج، القول فی تروک الاحرام، مسالة ۳۷.
اگر حلق و نقصیر را در منی ترک کند و (از منی) کوچ نماید بر او واجب است به منی برگردد و فرقی بین عالم و جاهل و ناسی و غیر ناسی نیست و اگر نمی‌تواند برگردد همان جا سرش را بتراشد یا تقصیر نماید و در صورت امکان مویش را به منی بفرستد و مستحب است آن را در محل خیمه خودش زیر خاک کند. ۲.۱.۴ - عاریهعینی که عاریه به آن تعلق گرفته است، اگر راه استفاده از آن منحصر به منفعت خاصی باشد مانند چیزهایی گستردنی برای فرش کردن و لحاف برای رو‌انداختن و چادر برای پناه گرفتن و مانند این‌ها، متعرّض شدن نسبت به جهت استفاده از آن، در وقت عاریه دادن آن لازم نیست. ۲.۱.۵ - ارثبدان که «در حکم مهدومٌ علیه است (اگر) انهدام کوه و انکسار شاخه درخت و وقوع خیمه و خانه مویی بر سر انسان (سبب مرگ شود). » ۳ - پانویس۴ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۳، ص۵۶۲-۵۶۳. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |