جوابجواب گفتار یا نوشتاری که در پاسخ به سوال کننده گفته می‌شود. از احکام آن در بابهای اجتهاد و تقلید، صلات، حج، نکاح، اقرار و قضاء سخن گفته‌اند. ۱ - انواع جوابپاسخ یا گفتاری است یا نوشتاری، یا با اشاره از شخص ناتوان از تکلم یا با فعل و یا با سکوت می‌باشد. حکم جواب بر حسب جواب دهنده و آنچه از آن جواب داده می‌شود، از قبیل سؤال، در خواست، ادعا، نامه و اعتراض، متفاوت است که به نمونه‌هایی از احکام آن اشاره می‌شود. ۲ - احکام جواب۲.۱ - پاسخ به استفتاءبر مجتهد واجب است به سئوالاتی که آگاهی از آنها بر سؤال کننده واجب است پاسخ دهد. [۱]
عوائد الایام، ص۵۵۰.
۲.۲ - جواب تحیتجواب تحیت سلام، واجب و بنابر مشهور فوری است و تأخیر در پاسخ جایز نیست.در وجوب پاسخ به سلام کتبی یا با واسطه اختلاف است.پاسخ دیگر انواع تحیت مانند «صَبَّحَکمُ اللَّهُ بالخَیر»، تسمیت و مانند آن بنابر قول مشهور مستحب است. [۸]
مستند العروة (الصلاة)، ج۴، ص۵۱۹-۵۲۱.
۲.۳ - پاسخ نامهدر وجوب پاسخ دادن به نامه اختلاف است. بنابر قول به وجوب، آیا مطلقاً واجب است یا تنها در فرضی که نامه متضمن دعا و سلام باشد؟ مسئله نزد برخی محلّ تأمّل است. ۲.۴ - لبیک گویی به ندا کنندهبر محرم مکروه است در پاسخ کسی که او را صدا می‌زند لبیک گوید. ۲.۵ - پاسخ سکوتیبنابر قول مشهور، سکوت باکره در برابر پیشنهاد ازدواج، پاسخ مثبت تلقی می‌شود. ۲.۶ - پاسخ اقراریاگر کسی مدّعی طلبی از دیگری باشد و او بپذیرد، پاسخ وی اقرار به شمار می‌رود. ۲.۷ - پاسخ به ادّعاکسی که نزد قاضی علیه دیگری طرح دعوا کرده، پاسخ متهم (مدّعی علیه) در برابر ادعای وی یا اقرار خواهد بود یا انکار که بر هر کدام آثاری مترتّب است. ۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۳، ص۱۳۱-۱۳۲. رده‌های این صفحه : اجتهاد و تقلید | فقه
|