بارانیبارانی، نام دیگر طایفه قراقوینلو (حک: ۷۷۷ـ۸۷۲، در بخش‌هایی از ایران و بین‌النهرین) که در متون قدیم فارسی و ترکی به صورت بارانلو و بارنی و برانی هم آمده است. ۱ - ذکر بارانی در کتب۱.۱ - اولین ذکراز مجموعه اطلاعات موجود چنین برمی‌آید که این نام را نخستین بار ابوبکر طهرانی ، مورخ معاصرِ شاهرخ تیموری (اواسط قرن نهم)، در کتاب دیاربکریه [۱]
ابوبکر طهرانی، کتاب دیاربکریه، ج۱، ص۳۱، چاپ نجاتی لُوغال و فاروق سُومرِ، آنکارا ۱۹۶۲.
ذکر کرده است.
۱.۲ - ذکر عبداللطیف قزوینییحیی بن عبداللطیف قزوینی (۸۸۵ ـ ۹۶۰) نیز نام بارانی را به کار برده است. [۲]
یحیی بن عبداللطیف قزوینی، لب التواریخ، ج۱، ص۳۴۶، تهران ۱۳۶۳ ش.
۱.۳ - ذکر حسن روملوحسن بیگ روملو (۹۳۸ـ ۹۸۵؟) از یکی از فرزندان میرزا جهان‌شاه ، موسوم به سلطان حسین ، با نام سلطان حسین بارانی یاد کرده است. [۳]
حسن روملو، احسن التواریخ، ج۱، ص۴۸ ـ ۵۱، چاپ عبدالحسین نوایی، تهران ۱۳۵۷ ش.
۲ - وجه تسمیه بارانیدرباره منشأ و معنای اصلی کلمه بارانی و این‌که چرا طایفه قراقوینلو این نام را بر خود نهاده‌اند اطلاع قطعی در دست نیست. ۲.۱ - اسم محلبه گفته مینورسکی و رابینو و بعضی از محققان دیگر، بارانی منسوب به باران و باران اسم محل است. ۲.۲ - قوچبه نظر فاروق سُومِر ، مورخ معاصر ترکیه، و عده‌ای دیگر، بارانی منسوب به باران است و در ترکی قدیم باران به معنای قوچ بوده است. ۳ - اهمیت قوچ برای قراقوینلوهاقراقوینلوها به قوین (قوچ) بسیار اهمیت می‌داده و به جای سنگ گور ، مجسمه قوچ را روی گورهای خود می‌گذاشته‌اند و در اصل نام خود آن‌ها نیز به همین حیوان منتسب بوده است. ۴ - شهربارانسکهای متعلق به دوره ایلکانیان (حک: اواسط قرن هشتم تا اوایل قرن نهم) به دست آمده که عبارت « شهر باران » بر آن نقش شده و احتمالاً این شهر در آناطولی قرار داشته است. امروز نام دو روستا در ترکیه باران است. ۵ - فهرست منابع(۱) حسن روملو، احسن التواریخ، چاپ عبدالحسین نوایی، تهران ۱۳۵۷ ش. (۲) ابوبکر طهرانی، کتاب دیاربکریه، چاپ نجاتی لُوغال و فاروق سُومرِ، آنکارا ۱۹۶۲. (۳) یحیی بن عبداللطیف قزوینی، لب التواریخ، تهران ۱۳۶۳ ش. ۶ - پانویس
۷ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بارانی»، شماره۱۳۸. |