ایستادنمقابل نشستن و توقف کردن را ایستادن می‌گویند که از آن به معنای نخست در بابهای طهارت، صلات، حج، نکاح و اطعمه و اشربه سخن رفته و احکام آن در دو محور بحث شده است: ۱ - قیام در نمازاز واجبات نمازهای یومیّه قیام است. در نمازهای مستحب قیام واجب نیست. امام خمینی در تحریرالوسیله در تشریح مساله می‌فرماید «قیام در تکبیرة الاحرام - که مقارن نیّت است - و در رکوع رکن است و قیامی که در رکوع رکن است عبارت است از همان قیامی که (قبل از رکوع است و) از آن به رکوع می‌رود و به آن «قیام متصل به رکوع» می‌گویند، بنابراین کسی که عمداً یا سهواً، در این دو صورت، اخلال به قیام کند - به اینکه تکبیرة الاحرام را نشسته بگوید، یا یک رکعت کامل را نشسته بخواند، یا درحالی‌که خم شده تا به سجده رود یادش بیاید که رکوع نکرده و به همان حالت خمیدگی (بدون آنکه راست بایستد) به رکوع برخیزد، یا قبل از رسیدن به رکوع یادش بیاید که رکوع نکرده و بدون راست قرارگرفتن قامت و با حالت خمیده، هرچند از روی سهو بایستد - نمازش باطل است. و قیام در غیر این دو مورد واجب است؛ اما رکن نیست و نماز فقط با ترک عمدی آن باطل می‌شود، مثل قیام در حال خواندن حمد و سوره، بنابراین کسی که سهواً حمد و سوره را نشسته بخواند، سپس یادش بیاید و بایستد، نمازش صحیح است و همچنین است با زیادشدن قیام (که اگر سهواً زیاد شود نماز باطل نمی‌شود) مثل کسی که در جایی که باید بنشیند، سهواً بایستد.» همچنین در حال قیام «نمازگزار در صورت امکان باید طبق حال و وضع خودش به طور معتدل و راست بایستد، بنابراین اگر با خمیدگی یا متمایل به یکی از دو طرف بایستد، به‌طوری‌که نگویند راست ایستاده، نماز باطل می‌شود، بلکه احوط اولی آن است که گردن را هم راست نگه دارد، هرچند پایین‌انداختن سر، بنابر اقوی جایز است. و در حال اختیار، تکیه دادن به چیزی هنگام ایستادن جایز نیست، اما در وقت ناچاری اشکالی ندارد، پس می‌تواند به انسانی یا غیر آن تکیه نماید. و کسی که می‌تواند باتکیه‌بر چیزی بایستد، نباید به طور نشسته و بدون تکیه نماز بخواند.» ۲ - قیام در غیر نمازایستادن خطیب جمعه هنگام ایراد خطبه واجب است.به قول مشهور، ایستادن هنگام اذان و بویژه اقامه مستحب است.مستحب است مأموم هنگام شنیدن جمله{ قَد قامَتِ الصَّلوة}برای نماز بایستد. [۵]
العروة الوثقیج۱، ص۸۰۴.
ایستاده آب نوشیدن در شب، [۶]
توضیح المسائل مراجع ۲/ ۶۰۸ م ۲۶۳۹
و نیز در حال ایستاده ادرار [۷]
۱/ ۷۳ م ۸۰ ۱۴/ ۴۶۱؛ جواهر الکلام ۴۱/ ۴۵۴.
و آمیزش کردن،مکروه و ایستاده آب آشامیدن در روز [۹]
توضیح المسائل مراجع ۲/ ۶۰۸ م ۲۶۳۸
و نیز ایستادن در طول وقوف در عرفات مستحب است، مگر آنکه مانع توجّه حاجی گردد که در این صورت نشستن افضل است. [۱۰]
مناسک الحج (گلپایگانی)/ ۱۳۴
۳ - پانویس
۴ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۷۸۲. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |