انقیادانقیاد، امتثالِ حجت شرعی یا عقلیِ غیر مطابق با واقع است. ۱ - تعریفانقیاد، در مقابل تجری و به معنای موافقت اعتقادی با حجت شرعی یا عقلی است، هر چند در واقع موافقتی صورت نگرفته باشد، مانند آن که مکلف عملی را به اعتقاد وجوب آن به جا آورد، ولی در واقع واجب نباشد. به بیان دیگر، انقیاد عبارت است از موافقت اعتقادی، در صورتی که آن اعتقاد موافق با واقع نباشد. ۲ - فرق انقیاد با تجریتجری و انقیاد، هنگامی پیش می‌آید که قطع انسان به تکلیف، مخالف واقع باشد. پیروی از چنین قطعی را انقیاد و مخالفت با آن را تجری می‌گویند. [۱]
کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۴، ص۵۳.
۳ - نکتهمنقاد، مستحق مدح و ثواب است، زیرا برای انجام خواسته مولا اقدام نموده ولی به خطا رفته است. در کتاب «دروس فی علم الاصول» آمده است: «و کما یستحق المتجری العقاب کالعاصی، کذلک یستحق المنقاد الثواب بالنحو الذی یفترض للممتثل، لان قیامهما بحق المولی علی نحو واحد...». [۶]
الوصول الی کفایة الاصول، شیرازی، محمد، ج۳، ص۲۹۰.
[۷]
تحریر المعالم، مشکینی، علی، ص۱۴۵.
[۹]
آراؤنا فی اصول الفقه، طباطبایی قمی، تقی، ج۱، ص۱۵۸.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۶۹، برگرفته از مقاله «انقیاد». رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه
|