زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

استنقاع




در آب نشستن را استنقاع گویند و از آن در باب صوم به مناسبت سخن رفته است.


۱ - معنی استنقاع


ابن منظور در لسان العرب در «نقع» آورده است: واسْتَنْقَعَ فِی الْمَاءِ: ثَبَتَ فِیهِ یَبْتَرِدُ»
[۱] ابن منظور، لسان العرب، ج۸، ص۳۶۰، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۴ه.    
استنقاع در آب کرد، یعنی: در آب قرار گرفت تا خنک ‌شود. پس استنقاع در لغت یعنی قرارگرفتن در آب برای خنک شدن.
و در اصطلاح عیناً به همان معنی لغوی است.

۲ - حکم نشستن مرد روزه‌دار در آب


امام خمینی در کتاب تحریرالوسیله در مکروهات روزه می‌نویسد: «لا باس باستنقاع‌ الرجل فی الماء»
[۲] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۰۴، کتاب الصوم، و القول فیما یکره للصائم ارتکابه، مسالة۲.    
پس نشستن مرد روزه‌دار در آب در صورتی که سرش بیرون باشد، اشکال ندارد.
[۳] جواهر الکلام ج۱۶، ص۲۶۲.    


۳ - حکم نشستن زن روزه‌دار در آب


ولی به قول مشهور، برای زن روزه‌دار، مکروه است.
[۴] جواهر الکلام ج۱۶، ص۳۲۳.    

امام خمینی در تحریرالوسیله هم‌نظر با مشهور می‌نویسد: «و یُکره للامراة»
[۵] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۰۴، کتاب الصوم، و القول فیما یکره للصائم ارتکابه، مسالة۲.    
؛ و فخر المحققین در ایضاح الفوائد استنقاع خنثی را به استنقاع المراة محلق نموده و می‌گوید: «و یکره للمراة و الخنثی.»
[۶] الخنثی فخرالمحققین، حلی، ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، ج۱، ص۲۲۵، قم، مؤسسه اسماعیلیان‌، ۱۳۸۷.    
و شهید در لمعه خصی ممسوح را به آن دو ملحق نموده و می‌نویسد: «والظاهر ان الخصی الممسوح کذلک»،
[۷] شهید اول، اللمعه الدمشقیه، ج۱، ص۵۰، دار الفکر    
و شهید ثانی در مقام تعلیل می‌گوید: «لمساواته لهما فی قرب المنفذ الی الجوف.»
[۸] شهید ثانی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ج۲، ص۱۳۳.    
و دیگر مایعات ملحق به آب است.
[۹] نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام، ج۱۶، ص۳۲۴، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۳۶۲ش.    
به‌هرحال برخی قائل به وجوب قضا به سبب آن شده‌اند که نادر است،
[۱۰] شهید ثانی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ج۲، ص۱۳۳.    
لیکن حلبی به حرمتی که تنها موجب قضا است رای داده است و قاضی و ابن زهره آن را، موجب کفاره نیز دانسته‌اند، مضافاً این‌که ابن زهره مدعی اجماع بر آن شده است که موهون است به سبب رای غیر اینها بر خلاف آن، رایی که آن در مظان اجماع است نه آنچه که ابن زهره ذکر نموده است. و عجیب است میل سید الریاض به آن فی الجمله. بله آن (قول به حرمت) احوط است.
[۱۱] نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام، ج۱۶، ص۳۲۴، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۳۶۲ش.    


۴ - پانویس

 
۱. ↑ ابن منظور، لسان العرب، ج۸، ص۳۶۰، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۴ه.    
۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۰۴، کتاب الصوم، و القول فیما یکره للصائم ارتکابه، مسالة۲.    
۳. ↑ جواهر الکلام ج۱۶، ص۲۶۲.    
۴. ↑ جواهر الکلام ج۱۶، ص۳۲۳.    
۵. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۰۴، کتاب الصوم، و القول فیما یکره للصائم ارتکابه، مسالة۲.    
۶. ↑ الخنثی فخرالمحققین، حلی، ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، ج۱، ص۲۲۵، قم، مؤسسه اسماعیلیان‌، ۱۳۸۷.    
۷. ↑ شهید اول، اللمعه الدمشقیه، ج۱، ص۵۰، دار الفکر    
۸. ↑ شهید ثانی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ج۲، ص۱۳۳.    
۹. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام، ج۱۶، ص۳۲۴، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۳۶۲ش.    
۱۰. ↑ شهید ثانی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ج۲، ص۱۳۳.    
۱۱. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام، ج۱۶، ص۳۲۴، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۳۶۲ش.    


۵ - منبع


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۴۹۲-۴۹۳.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    


رده‌های این صفحه : دیدگاه های فقهی امام خمینی | روزه | فقه | مکروهات روزه




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.