کفران منافقان (قرآن)نَفَق، ايجاد سوراخى در زمین است كه راه رهايى داشته باشد -همانند سوراخ موش- پايان يافتن و از بين رفتن. نفاق عبارت است از داخل شدن در شرع و دین از راهى و خروج از آن از راه ديگر، اظهار اسلام با اهل آن و مخفى كردن غير اسلام در درون، ظاهر و باطن متفاوت داشتن، دورویی، ریاکاری. [۴]
فرهنگ بزرگ سخن، ج ۸، ص ۷۸۸۲، «نفاق».
نفاق هم در ایمان است، هم طاعات، هم معاشرت با مردم. نفاق اعمّ از ریا است. در این مقاله آیات مرتبط با کفران منافقانمعرفی می‌شوند.۱ - كفران نعمتهای الهیمنافقان، مردمى ناسپاس، در برابر نعمتهای الهی: إِنَّ الْمُنافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَ لَنْ تَجِدَ لَهُمْ نَصِيراً ما يَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذابِكُمْ إِنْ شَكَرْتُمْ وَ آمَنْتُمْ وَ كانَ اللَّهُ شاكِراً عَلِيماً. (زيرا) منافقان در پائين‌ترين مرحله دوزخ قرار دارند و هرگز ياورى براى آنها نخواهى يافت (بنا بر اين از طرح دوستی با دشمنان خدا كه نشانه نفاق است بپرهيزيد). خدا چه نيازى به مجازات شما دارد اگر شكرگزارى كنيد (و نعمتها را بجا مصرف نمائيد) و ايمان آوريد، خدا شكرگزار و آگاه است (اعمال و نيات آنها را مى‌داند و به آنچه نيك است پاداش نيك مى‌دهد). با توجه به اينكه حقيقت" شکر" به كار بردن هر نعمتى است در راهى كه براى آن آفريده شده، روشن مى‌شود كه منظور از آیه بالا اين است: اگر شما ايمان و عمل صالحى داشته باشيد و مواهب الهی را در مورد شايسته بكار گيريد و از آن سوء استفاده نكنيد، بدون شك كمترين مجازاتى دامن شما را نخواهد گرفت. و براى تاكيد اين موضوع اضافه مى‌كند:" خداوند هم از اعمال و نيات شما آگاه است و هم در برابر اعمال نيك شما شاكر و پاداش دهنده است". (وَ كانَ اللَّهُ شاكِراً عَلِيماً). در آيه فوق موضوع" شکرگزاری" مقدم بر" ایمان" داشته شده است و اين به خاطر آن است كه تا انسان نعمتها و مواهب او را نشناسد و به مقام شكرگزارى نرسد، نميتواند خود او را بشناسد چه اينكه نعمتهاى او وسيله‌اى هستند براى شناسايى- در كتب عقائد اسلامی نيز در بحث لزوم شناسايى خدا (وجوب معرفة الله) جمعى از محققان از طريق" وجوب شکر منعم" استدلال ميكنند و مساله وجوب فطری شكرگزارى را در برابر" نعمت بخش" طريقى براى لزوم شناسايى او قرار ميدهند (دقت كنيد). ۲ - پانویس۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۱۸۵، برگرفته از مقاله «کفران منافقان». |