چرایی عزاداریدر بیان اهداف عزاداری باید گفت اگر در میان شیعیان عزاداری یک سنت رایج شده است انگیزه‌های گوناگونی دارد که به طور اختصار در این مقاله به آن اشاره می‌شود. فهرست مندرجات۲ - افزایش محبت به اهل بیت ۳ - کمال خواهی ۴ - دعوت به دین ۵ - آشنایی با قیام امام حسین ۶ - اطعام مسکینان ۷ - یاد مصیبت اهل بیت ۸ - همدردی با رسول خدا ۹ - زنده نگه داشتن حادثه عاشورا ۱۰ - افشاگری جنایات بنی امیه ۱۱ - رشد فضایل و کرامت انسانی ۱۲ - زنده نگه داشتن اسلام ۱۳ - عزاداری و مبارزه اجتماعی ۱۴ - عزاداری و احیای خون شهدا ۱۵ - عناوین مرتبط ۱۶ - پانویس ۱۷ - منبع ۱ - معرفی پیشوایان اسلامدر بیان اهداف عزاداری باید گفت اگر در میان شیعیان عزاداری یک سنت رایج شده است انگیزه‌های گوناگونی دارد که به طور اختصار عبارت است از: شناساندن مقام پیشوایان بزرگ اسلام که سراسر زندگی آنان برای جامعه اسلامی الگو و سرمشق است خواه در مبارزه با طاغوتیان یا مسایل اخلاقی و روحی و.... ۲ - افزایش محبت به اهل بیتافزایش عشق و محبت اهل بیت که پاداش رسالت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است. ۳ - کمال خواهیعزاداری سبب کمال خواهی و فضیلت طلبی انسان می‌شود. ۴ - دعوت به دیندعوت به دین و آگاه شدن از حقایق آن و فراخوانی مردم به صلاح و اصلاح و دوری از انحراف و فساد. ۵ - آشنایی با قیام امام حسینحقانیت نهضت حسینی بر ضد طاغوتیان و آشنا کردن مردم با ویژگی‌های قیام امام حسین (علیه‌السّلام). ۶ - اطعام مسکیناناطعام عده‌ای از گرسنگان در پرتو مجالس عزا که از دستورات مؤکد قرآن و اسلام است. ۷ - یاد مصیبت اهل بیتیاد مصیبت اهل بیت (علیهم‌السّلام) که موجب آسان شدن مصایب و سختی‌های دوستداران آنان است. ۸ - همدردی با رسول خداهمدردی با رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها ) و سایر ائمه (علیهم‌السّلام) با شرکت در مجالس عزاداری محقق می‌شود. ۹ - زنده نگه داشتن حادثه عاشورافراموش نشدن خاطره عاشورا، چرا که اگر این عزاداری‌ها نبود نسل‌های آینده نمی‌دانستند امام حسین را یزید کشته است. ۱۰ - افشاگری جنایات بنی امیهافشاگری جنایات ستمگران بویژه بنی امیه و بنی عباس هم می‌تواند از آثار و اهداف عزاداری باشد. ۱۱ - رشد فضایل و کرامت انسانیرشد فضایل و کرامت‌های انسانی و الهی و پروش روحیه شهادت طلبی، هر قطره اشک کلامی است که شهادت را چون پیامی به مردم ابلاغ می‌کند و گریه نشانه آن است که فاجعه‌ای روی داده و ظلمی صورت گرفته است. عزاداری نه یک روز، نه ده روز، نه یک ماه بلکه در تمام سال برای این است که ملتی که در شهادت زندگی می‌کند باید عزادار باشد و در مجالس عزا با بیان فلسفه شهادت و با یادآوری از شهیدانش، روحیه شهادت طلبی را همچنان تازه نگه دارد. بی شک به خاطر نشر فلسفه شهادت و ایثار و کرامت‌های انسانی است که به بهانه مرگ برادر، عمو، دایی و... جلسه برگزار می‌کند و یک باره به کربلا گریز می‌زند و از حسین سخن می‌گوید. ۱۲ - زنده نگه داشتن اسلامزنده نگه داشتن اسلام با استفاده از ابزار عزاداری، عزاداری اسلام را زنده کرد و اگر امام حسین قیام نمی‌کرد اثری از اسلام باقی نمی‌ماند. اساس شکل گیری انقلاب اسلامی نیز نهضت امام حسین (علیه‌السّلام) است. امام خمینی درباره تجدید و تکرار عزاداری‌ها می‌فرمایند: «... اصلا نمی‌فهمند مکتب سید الشهدا چه بوده و نمی‌دانند این منبرها، گریه‌ها سینه زنی‌ها حدود ۱۴۰۰ سال است که ما و مکتب را حفظ کرده و تا حالا اسلام را آورده، این عده از جوان‌ها اینطور نیست که سوء نیت داشته باشند؛ آنها خیال می‌کنند که ما باید حرف روز بزنیم. حرف سیدالشهدا حرف روز، و همیشه حرف روز است؛ اصلا حرف روز را سیدالشهدا آورده است و دست ما داده است و سیدالشهدا را این گریه‌ها و مکتب وی را این مصیبت‌ها و داد و قال‌ها و این سینه زنی‌ها و این دستجات حفظ کرده است. اگر فقط مقدسی بوده و توی اتاق و توی خانه می‌نشست و برای خودش هی زیارت عاشورا می‌خواند و تسبیح می‌گرداند چیزی نمانده بود... همین‌هاست که این نهضت را پیش برده، اگر سیدالشهدا نبود این نهضت را کسی پیش نمی‌برد». [۱]
امام خمینی، روح الله، قیام عاشورا در کلام و پیام امام، ص۱۶.
۱۳ - عزاداری و مبارزه اجتماعیبنابراین عزاداری حسین بن علی یک حرکت است، یک موج است، یک مبارزه اجتماعی است. عزاداری‌ها سبب می‌شود که شور و عاطفه از شعور و شناخت برخوردار گردد و ایمان را در ذهن جامعه هوادار، زنده نگه دارد و مکتب عاشورا به عنوان یک فکر سازنده و حادثه الهام بخش، همواره تاثیر خود را حفظ کند. ۱۴ - عزاداری و احیای خون شهداعزاداری احیای خط خون و شهادت و رساندن صدای مظلومیت آل علی به گوش تاریخ است... هم بر مظلومیت امام گریه می‌شود و هم در سایه آن، هدف امام حسین (علیه‌السّلام) از نهضت و حرکت، شناخته می‌شود، روضه‌های خانگی و دسته‌های عزاداری و هیات‌های زنجیرزنی ، پوشیدن لباس مشکی و پرچم به دست گرفتن و شربت و آب دادن و تلاش در برپایی مجالس و نوحه خوانی و سینه زنی و... هر یک به نوعی سربازگیری جبهه حسینی است و این پیوند قلبی را عمق و غنا می‌بخشد. [۳]
محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص۳۱۴.
این موارد، انگیزه‌های برگزاری مجالس سوگواری و عزاداری است و آنچه در این میان وجود ندارد گریه ضعف و ذلت است. ۱۵ - عناوین مرتبطآسیب شناسی عزاداری؛ عزاداری شیعیان؛ عزاداری از دیدگاه علما؛ عزاداری در سیره ائمه اطهار؛ عزاداری در سیره پیامبر؛ عزاداری در قرآن؛ عزاداری در روایات شیعه؛ تعریف عزاداری؛ گریه بر مصائب اهل بیت ۱۶ - پانویس
۱۷ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «چرایی عزاداری»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۲/۱۹. |