ورود (اصول)خروج حقیقی یک شیء از موضوع یک حکم به واسطه ورود دلیل شرعی را ورود گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد. ۱ - تعریفورود، به معنای خروج حقیقی یک شیء از موضوع حکم دیگر است، که منشأ این خروج، تعبد شرعی می‌باشد، مثل: خروج حقیقی وجوب غسل جمعه از موضوع قبح عقاب بلا بیان، زمانی که وجوب آن به سبب تعبد شرعی، به خبر ثقه ثابت شده باشد، زیرا بعد از این که خبر ثقه از طریق تعبد شرعی در حق مکلف حجت شد، مضمون آن برای وی بیان محسوب می‌شود. ۲ - نکته اولاگر چه ورود و تخصص در نتیجه با هم مشترک هستند؛ یعنی خروج هر دو از موضوع، به صورت حقیقی است، ولی فرق آن دو در این است که در ورود، این خروج، تعبدی و به دلیل شرعی، و در تخصص، تکوینی است. ۳ - نکته دوممبتکر این اصطلاح در علم اصول مرحوم «شیخ انصاری» است. ۴ - نکته سومبعضی از اصولیون دلیل وارد را دو قسم دانسته اند؛ به این بیان که گاهی دلیل وارد، رافع موضوع دلیل مورود، و گاهی مُثبِت موضوع برای دلیل مورود است. مثال برای قسم دوم: دلیل جواز فتوا دادن با استناد به حجّت، و دلیل حجیّت، و دلیل حجیّت خبر ثقه، که دلیل دوم بر دلیل اول وارد است و فرد دیگری را برای موضوع دلیل اوّل اثبات می‌کند. [۱]
ایروانی، باقر، الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ج ۴، ص ۲۹۹.
[۲]
مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج ۳، ص ۵۰۲.
[۳]
محمدی، ابوالحسن، مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، ص ۳۳۴.
[۴]
محمدی، علی، شرح اصول فقه، ج ۳، ص ۴۲۷.
[۶]
انصاری، مرتضی بن محمد امین، فرائد الاصول، ج ۲، ص ۷۵۱.
[۷]
ولایی، عیسی، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ص ۳۸۲.
[۸]
نائینی، محمد حسین، فوائد الاصول، ج ۲، ص ۲۴.
[۱۲]
صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، ج ۱، ص ۴۵۴.
۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوين توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، برگرفته از مقاله «ورود». |