میبدشهرستان میبد با مساحتی حدود ۸۴۵ کیلومتر مربع و ارتفاع ۱۲۳۴ متر از سطح دریا [۱]
نقشه خوانی گیتاشناسی، عباس جعفری، ص۱۱۸.
از سمت شرق و شمال به اردکان و از جنوب و غرب، به شهرستان صدوق (به مرکزیت اشکذر) محدود می‌شود.۱ - پیشینه تاریخی شهر میبداین شهر که همچون جزیره‌ای سرسبز بر حاشیه ناپیدای کویر می‌درخشد، از تاریخی کهن برخوردار است. تاریخ‌نگاران بنای این شهر را به «شاه مؤبد» از شاهان ساسانی یا میبدار از سرهنگان یزدگرد نسبت داده‌اند اما قلعه قدیمی آن از قدمت بیشتری برخوردار است. بنای اولیه میبد تاریخی چند هزار ساله دارد حتی پیشینه این شهر را به زمان حضرت سلیمان (علیه‌السّلام) رسانده‌اند. مورخان معتقدند: «مدینه میبد را شاه مؤبد بساخت، اما قلعه را در زمان سلیمان پیامبر (علیه‌السّلام) ساختند. [۲]
تاریخ جدید یزد، ص۴.
»۲ - اقتصاد میبداقتصاد میبد از قدیم بر کشاورزی، دامداری و صنایع دستی استوار بوده است و از مهم‌ترین محصولات آن می‌توان غلات، انار و پسته و از صنایع دستی نیز، سفال، سرامیک، زیلو، قالی و... را نام برد. ۳ - جاذبه‌های گردشگری شهرمیبد دارای جاذبه‌های سیاحتی زیادی است که نارین قلعه (از قدیمی‌ترین بناهای خشتی ایران و جهان )، مسجد جامع میبد، مساجد جامع فیروزآباد، مهرجرد، بفروئیه، یخچال خشتی، برج کبوترخان و آب انبارهای سنتی از آن جمله‌اند. ۴ - امام‌زادگاه میبدهمچنین امامزادگانی چون: سید صدرالدین قنبر، میر شمس الحق، خدیجه خاتون، پیر بفروئیه و پیر چراغ از جاذبه‌های توریستی و جهانگردی میبد شمرده می‌شوند. [۳]
فرزانگان میبد، محمد فاکر میبدی، ص۲۱.
۵ - جمعیت شهر میبدمیبد یک بخش مرکزی و دو دهستان دارد که بفروئیه در غرب و شهیدیه در شرق آن واقع است. جمعیت میبد حدود ۶۰ هزار نفر است و مردم غیور این سرزمین نیز همچون شهرهای دیگر ایران اسلامی، در به ثمر رساندن انقلاب اسلامی ایران به رهبری روحانیت آگاه، نقش مؤثری داشتند. امروزه میبد از رونق علمی و فرهنگی چشمگیری برخوردار است و با داشتن چند حوزه علمیه، دانشکده و دانشگاه، فرزانگان و فرهیختگانی چند را در خود می‌پرواند. ۶ - میبد دیار عالمان فرزانهتاریخ میبد در هر دوره آکنده از عالمان نام‌آوری است که هر یک از آنان برگ زرینی در پیشینه فرهنگی آن دیار به یادگار گذاشته‌اند. به اختصار چند تن از مشهورترین نام‌آوران علمی و دینی آن دیار را یادآور می‌شویم: ۱. خواجه رشیدالدین ابوالفضل میبدیوی عارف، ادیب و مفسر بزرگ قرن ششم هجری بود و از آثار او کشف الاسرار و عدة الابرار، فصول، اربعین و طبقات الصوفیه را می‌توان نام برد. ۲. قاضی میر حسین میبدی (۸۳۰-۹۰۹ق) فیلسوف، شاعر و ادیب و از شاگردان ملا جلال الدین دوانی است. شرح هدایه اثیریه، شرح دیوان منسوب به علی بن ابی طالب (علیه‌السّلام)، شرح شمسیه، شرح مطالع، شرح کافیه، جام گیتی‌نما و منشآت از آثار اوست. ۳. آیت‌الله حاج سید علی حسینی میبدی ادیب و فقیه قرن ۱۳ (م. ۱۳۱۳ق) آثار وی عبارتند از: بدیع اللغة، ارشاد المستمع، شرح المنظومه، مفتاح السلامه و هدایة النصریه. ۴. ملا ابوطالب سورکیاز مجتهدان قرن سیزدهم (م. ۱۳۱۷ق) و از شاگردان ممتاز آیت‌الله محمد جعفر فارسی آباده‌ای و حکیم متاله، ملا اسماعیل مشهور به واحدالعین است. از وی حاشیه‌ای خطی بر «منهاج» مرحوم آیت‌الله کلباسی در دست است. ۵. آیت‌الله شیخ علی بفرویی (م. ۱۳۲۴ق) وی از شاگردان شیخ انصاری و از استادان آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری بود و تقریراتی در فقه و اصول داشت. ۶. آیت‌الله حاج شیخ علی حائری بارجینیوی فقیه و مورخ و صاحب تالیفاتی چون: الزام الناصب، روح السعادة، السعادة الابدیة و منظومه در فقه است. در سال ۱۳۳۳ ق درگذشت. ۷. آیت‌الله ملا علی غروی مهرجردیاز شاگردان آخوند خراسانی است و در دوران مشروطیت می‌زیست. ۸. آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری مهرجردی (م. ۱۳۵۵ق) موسس حوزه علمیه قم و از شاگردان آیات عظام: حاج میرزا محمد تقی سبزواری، حاج میرزا محمد حسن شیرازی، سید محمد فشارکی و آخوند خراسانی است. دررالفواید، کتاب الصلاة، کتاب النکاح و کتاب الرضاع از آثار اوست. ۹. آیت‌الله حاج شیخ جلال الدین رشتمی از مجتهدان معاصر و دارای درجه اجتهاد از آیت‌الله فشارکی که در ۱۳۹۳ق درگذشت. ۱۰. آیت‌الله حاج شیخ مرتضی حائری از فقهای معاصر و دارای آثار چندی است. از جمله: ابتغاء الفضیلة فی شرح الوسیله، اصول الفقه، رسالة فی صلاة الجمعه، رسالة فی الطهارة، رسالة فی الخمس، تفسیر سوره حمد، پرتوی از انوار آسمانی و سر دلبران. ۱۱. آیت‌الله حاج شیخ مهدی حائری از فلاسفه معاصر و از شاگردان امام خمینی رحمة‌الله‌علیه بود. کاوش‌های عقل نظری و کاوش‌های عقل عملی از آثار آن مرحوم است. وی در سال ۱۳۷۸ش. رحلت کرد. [۴]
پارسای کویر، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان یزد، ص۲۴-۲۶.
۷ - پانویس
۸ - منبعسایت فرهیختگان تمدن شیعه، برگرفته از مقاله«شهر میبد». |