زمان تقریبی مطالعه: 19 دقیقه
 

منکران معاد (قرآن)





انکارکنندگان معاد با ایجاد شبهاتی سعی در اثبات محدود بودن زندگی در عالم دنیا داشتند. خداوند در قرآن کریم به شبهات منکران معاد پاسخ داده است. در این مقاله آیات مرتبط با منکران معاد معرفی خواهند شد.


۱ - شبهات منكران معاد




۱.۱ - علت ایجاد شبهه در امر معاد


ايجاد شبهه در امر معاد و استبعاد آن از سوى منكران رستاخیز، معلول غفلت از قدرت نامحدود خدا:
۱. وقالوا اءِذا كُنّا عِظمًا ورُفتًا اءِنّا لَمَبعوثونَ خَلقًا جَديدا ء قُل كونوا حِجارَةً او حَديدا ء او خَلقًا مِمّا يَكبُرُ فى صُدورِكُم‌ ....
۲. قالوا اءِذا مِتنا وكُنّا تُرابًا وعِظمًا اءِنّا لَمَبعوثون ء قُل لِمَنِ الارضُ ومَن فيها ان كُنتُم تَعلَمون.
۳. وهُوَ الَّذى يَبدَؤُا الخَلقَ ثُمَّ يُعيدُهُ وهُوَ اهوَنُ عَلَيهِ ولَهُ المَثَلُ الاعلى‌ فِى السَّموتِ والارضِ وهُوَ العَزيزُ الحَكيم.
۴. وقالوا اءِذا ضَلَلنا فِى الارضِ اءِنّا لَفى خَلقٍ جَديدٍ بَل هُم بِلِقاءِ رَبّهِم كفِرون ء قُل يَتَوَفّكُم مَلَكُ المَوتِ الَّذى وُكّلَ بِكُم ثُمَّ الى‌ رَبّكُم تُرجَعون.
۵. وضَرَبَ لَنا مَثَلًا ونَسِىَ خَلقَهُ قَالَ مَن يُحىِ العِظمَ وهِىَ رَميم ء قُل يُحييهَا الَّذى انشَاها اوَّلَ مَرَّةٍ وهُوَ بِكُلّ خَلقٍ عَليم ء الَّذى جَعَلَ لَكُم مِنَ الشَّجَرِ الاخضَرِ نارًا فَاذا انتُم مِنهُ توقِدون ء اوَ لَيسَ الَّذى خَلَقَ السَّموتِ والارضَ بِقدِرٍ عَلى‌ ان يَخلُقَ مِثلَهُم بَلى‌ وهُوَ الخَلقُ العَليم ء انَّما امرُهُ اذا ارادَ شيًا ان يَقولَ لَهُ كُن فَيَكون ء فَسُبحنَ الَّذى بِيَدِهِ مَلَكوتُ كُلّ شَى‌ءٍ والَيهِ تُرجَعون.
۶. والَّذى قالَ لِولِدَيهِ افٍّ لَكُما اتَعِدانِنى ان اخرَجَ‌ وقَد خَلَتِ القُرونُ مِن قَبلى وهُما يَستَغيثانِ اللَّهَ ويلَكَ ءامِن انَّ وَعدَ اللَّهِ حَقٌّ فَيَقولُ ما هذا الّا اسطيرُ الاوَّلين ء اوَ لَم يَرَوا انَّ اللَّهَ الَّذى خَلَقَ السَّموتِ والارضَ ولَم يَعىَ بِخَلقِهِنَّ بِقدِرٍ عَلى‌ ان يُحيِىَ المَوتى‌ بَلى‌ انَّهُ عَلى‌ كُلّ شَى‌ءٍ قَدير.
۷. افَعَيينا بِالخَلقِ الاوَّلِ بَل هُم فى لَبسٍ مِن خَلقٍ جَديد.
۸. لا اقسِمُ بِيَومِ القِيمَة ء ايَحسَبُ الانسنُ الَّن نَجمَعَ عِظامَه ء بَلى‌ قدِرينَ عَلى‌ ان نُسَوّىَ بَنانَه.

۱.۲ - بعید بودن حیات مجدد استخوان‌های پوسیده


بازسازى و حیات مجدّد استخوانهاى پوسيده مردگان، امرى بعيد، از نظر منكران معاد و از شبهات آنان درباره رستاخيز:
۱. وقالوا اءِذا كُنّا عِظمًا ورُفتًا اءِنّا لَمَبعوثونَ خَلقًا جَديدا.
۲. ذلِكَ جَزاؤُهُم بِانَّهُم كَفَروا بِايتِنا وقالوا اءِذا كُنّا عِظمًا ورُفتًا اءِنّا لَمَبعوثونَ خَلقًا جَديدا.
۳. ايَعِدُكُم انَّكُم اذا مِتُّم وكُنتُم تُرابًا وعِظمًا انَّكُم مُخرَجون.
۴. اوَ لَم يَرَ الانسنُ انّا خَلَقنهُ مِن نُطفَةٍ فَاذا هُوَ خَصيمٌ مُبين ء وضَرَبَ لَنا مَثَلًا ونَسِىَ خَلقَهُ قَالَ مَن يُحىِ العِظمَ وهِىَ رَميم.
۵. وقالوا ان هذا الّا سِحرٌ مُبين ء اءِذا مِتنا وكُنّا تُرابًا وعِظمًا اءِنّا لَمَبعوثون ء او ءاباؤُنَا الاوَّلون.
۶. وكانوا يَقولونَ اذا مِتنا وكُنّا تُرابًا وعِظمًا اءِنّا لَمَبعوثون.
۷. لا اقسِمُ بِيَومِ القِيمَة ء ايَحسَبُ الانسنُ الَّن نَجمَعَ عِظامَه.
۸. يَقولونَ اءِنّا لَمَردودونَ فِى الحافِرَة ء اءِذا كُنّا عِظمًا نَخِرَة.

۱.۳ - بعید بودن حیات مجدد مردگان تبدیل شده به خاک


زنده شدن مردگانِ تبديل به خاک شده، امرى بعيد، از ديدگاه منكران معاد:
۱. وان تَعجَب فَعَجَبٌ قَولُهُم اءِذا كُنّا تُربًا اءِنّا لَفى خَلقٍ جَديدٍ ....
۲. ايَعِدُكُم انَّكُم اذا مِتُّم وكُنتُم تُرابًا وعِظمًا انَّكُم مُخرَجون.
۳. قالوا اءِذا مِتنا وكُنّا تُرابًا وعِظمًا اءِنّا لَمَبعوثون.
۴. وقالَ الَّذينَ كَفَروا اءِذا كُنّا تُربًا وءاباؤُنا انّا لَمُخرَجون.
۵. وقالوا اءِذا ضَلَلنا فِى الارضِ اءِنّا لَفى خَلقٍ جَديدٍ بَل هُم بِلِقاءِ رَبّهِم كفِرون.
۶. وقالَ الَّذينَ كَفَروا هَل نَدُلُّكُم عَلى‌ رَجُلٍ يُنَبّئُكُم اذا مُزّقتُم كُلَّ مُمَزَّقٍ انَّكُم لَفى خَلقٍ جَديد.
۷. اءِذا مِتنا وكُنّا تُرابًا وعِظمًا اءِنّا لَمَبعوثون ء او ءاباؤُنَا الاوَّلون.
۸. اءِذا مِتنا وكُنّا تُرابًا وعِظمًا اءِنّا لَمَدينون.
۹. بَل عَجِبوا ان جاءَهُم مُنذِرٌ مِنهُم فَقالَ الكفِرونَ هذا شَى‌ءٌ عَجيب ء اءِذا مِتنا وكُنّا تُرابًا ذلِكَ رَجعٌ بَعيد.
۱۰. وكانوا يَقولونَ اذا مِتنا وكُنّا تُرابًا وعِظمًا اءِنّا لَمَبعوثون.

۲ - پاسخ به شبهات منکران معاد




۲.۱ - خلقت


خلقت، نخستين پاسخ شبهه و تشكيك مشركان در احياى مجدد انسانها پس از تبديل انسانها به استخوان و خاك:
۱. وقالوا اءِذا كُنّا عِظمًا ورُفتًا اءِنّا لَمَبعوثونَ خَلقًا جَديدا.
۲. قُل كونوا حِجارَةً او حَديدا.
۳. او خَلقًا مِمّا يَكبُرُ فى صُدورِكُم فَسَيَقولونَ مَن يُعيدُنا قُلِ الَّذى فَطَرَكُم اوَّلَ مَرَّةٍ فَسَيُنغِضونَ الَيكَ رُءوسَهُم ويَقولونَ مَتى‌ هُوَ قُل عَسى‌ ان يَكونَ قَريبا.

۲.۲ - آفرینش آسمان و زمین


••• آفرینش آسمانها و زمین دليل بطلان شبهه و تشكيك مشرکان در معاد پس از تبديل انسانها به استخوان و خاك:
۱. ذلِكَ جَزاؤُهُم بِانَّهُم كَفَروا بِايتِنا وقالوا اءِذا كُنّا عِظمًا ورُفتًا اءِنّا لَمَبعوثونَ خَلقًا جَديدا.
۲. اوَ لَم يَرَوا انَّ اللَّهَ الَّذى خَلَقَ السَّموتِ والارضَ قادِرٌ عَلى‌ ان يَخلُقَ مِثلَهُم وجَعَلَ لَهُم اجَلًا لا رَيبَ فيهِ فَابَى الظلِمونَ الّا كُفورا.

••• ابطال شبه و تشكيك مشركان در معاد پس از تبديل انسانها به استخوانهاى پوسيده با آفرينش آسمانها و زمين از سوى خدا:
۱. وضَرَبَ لَنا مَثَلًا ونَسِىَ خَلقَهُ قَالَ مَن يُحىِ العِظمَ وهِىَ رَميم.
۲. قُل يُحييهَا الَّذى انشَاها اوَّلَ مَرَّةٍ وهُوَ بِكُلّ خَلقٍ عَليم.
۳. اوَ لَيسَ الَّذى خَلَقَ السَّموتِ والارضَ بِقدِرٍ عَلى‌ ان يَخلُقَ مِثلَهُم بَلى‌ وهُوَ الخَلقُ العَليم.

••• آفرينش آسمانها و زمين باطل كننده شبهه منكران در چگونگى احياى مجدد انسانها پس از تبديل به خاك:
۱. بَل عَجِبوا ان جاءَهُم مُنذِرٌ مِنهُم فَقالَ الكفِرونَ هذا شَى‌ءٌ عَجيب.
۲. اءِذا مِتنا وكُنّا تُرابًا ذلِكَ رَجعٌ بَعيد.
۳. افَلَم يَنظُروا الَى السَّماءِ فَوقَهُم كَيفَ بَنَينها وزَيَّنها وما لَها مِن فُرُوج.
والارضَ مَدَدنها والقَينا فيها رَوسِىَ وانبَتنا فيها مِن كُلّ زَوجٍ بَهيج.

۲.۳ - آفرینش انسان از نطفه


آفرینش انسان از نطفه پاسخ تشكيك مشركان در معاد پس از تبديل شدن انسانها به استخوان پوسيده:
۱. اوَ لَم يَرَ الانسنُ انّا خَلَقنهُ مِن نُطفَةٍ فَاذا هُوَ خَصيمٌ مُبين.
۲. وضَرَبَ لَنا مَثَلًا ونَسِىَ خَلقَهُ قَالَ مَن يُحىِ العِظمَ وهِىَ رَميم.
۳. قُل يُحييهَا الَّذى انشَاها اوَّلَ مَرَّةٍ وهُوَ بِكُلّ خَلقٍ عَليم.

۲.۴ - توجه به علم الهی


توجه به علم الهی زداينده شبهات منكران در معاد:
۱. بَل عَجِبوا ان جاءَهُم مُنذِرٌ مِنهُم فَقالَ الكفِرونَ هذا شَى‌ءٌ عَجيب.
۲. اءِذا مِتنا وكُنّا تُرابًا ذلِكَ رَجعٌ بَعيد.
۳. قَد عَلِمنا ما تَنقُصُ الارضُ مِنهُم وعِندَنا كِتبٌ حَفيظ.

۲.۵ - توجه به قدرت الهی


قدرت خداوند بر زنده ساختن مجدد انسانها حتى در صورت تبديل آنها به سنگ و آهن پاسخ خداوند به شبهه مشركان در چگونگى زنده شدن مردگان پس از تبديل انسانها به استخوان و خاك:
۱. وقالوا اءِذا كُنّا عِظمًا ورُفتًا اءِنّا لَمَبعوثونَ خَلقًا جَديدا.
۲. قُل كونوا حِجارَةً او حَديدا.

۳ - مصاديق منكران معاد




۳.۱ - اصحاب ايكه‌


ترديد اصحاب ایکه در امكان حيات مجدّد، و معاد انسانها پس از مرگ:
كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ‌ ... وَ أَصْحابُ الْأَيْكَةِ ... كُلٌّ كَذَّبَ‌ الرُّسُلَ‌ .... أَ فَعَيِينا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ . جمله «كلّ كذب الرّسل» دلالت دارد آنان منكر هر آنچه رسولان الهى آورده‌اند از جمله بعث و معاد بودند و جمله «بل هم فى لبس ...» دلالت دارد اين انكار بر اثر ترديد و شبهه در آفرينش مجدّد بوده است.

۳.۲ - اصحاب رس‌


انکار معاد از جانب اصحاب رس، بر اثر شک و تردید آنان در آفرينش مجدّد از سوى خداوند:
رِزْقاً لِلْعِبادِ وَ أَحْيَيْنا بِهِ بَلْدَةً مَيْتاً كَذلِكَ الْخُرُوجُ‌ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَ أَصْحابُ الرَّسِّ وَ ثَمُودُ وَ أَصْحابُ الْأَيْكَةِ وَ قَوْمُ تُبَّعٍ كُلٌّ كَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ وَعِيدِ أَ فَعَيِينا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ.

۳.۳ - فرعون‌


فرعون، از منكران معاد:
رِزْقاً لِلْعِبادِ وَ أَحْيَيْنا بِهِ بَلْدَةً مَيْتاً كَذلِكَ الْخُرُوجُ‌ وَ عادٌ وَ فِرْعَوْنُ وَ إِخْوانُ لُوطٍ وَ أَصْحابُ الْأَيْكَةِ وَ قَوْمُ تُبَّعٍ كُلٌّ كَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ وَعِيدِ أَ فَعَيِينا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ.

۳.۴ - فرعونيان‌


فرعونیان، از منكران معاد:
وَ قالَ فِرْعَوْنُ يا أَيُّهَا الْمَلَأُ .... وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ إِلَيْنا لا يُرْجَعُونَ.

۳.۵ - قوم تبّع‌


انکار معاد و آفرينش مجدّد انسانها، از ناحيه قوم تبّع:
رِزْقاً لِلْعِبادِ وَ أَحْيَيْنا بِهِ بَلْدَةً مَيْتاً كَذلِكَ الْخُرُوجُ‌ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ‌ .... وَ قَوْمُ تُبَّعٍ كُلٌّ كَذَّبَ الرُّسُلَ‌ ... أَ فَعَيِينا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ.

۳.۶ - قوم ثمود


قوم ثمود، از انكاركنندگان معاد:
رِزْقاً لِلْعِبادِ وَ أَحْيَيْنا بِهِ بَلْدَةً مَيْتاً كَذلِكَ الْخُرُوجُ‌ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ‌ ... وَ ثَمُودُ ... كُلٌّ كَذَّبَ الرُّسُلَ‌ ... أَ فَعَيِينا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ.

۳.۷ - قوم عاد


تكذيب و انكار معاد، از سوى قوم عاد:
رِزْقاً لِلْعِبادِ وَ أَحْيَيْنا بِهِ بَلْدَةً مَيْتاً كَذلِكَ الْخُرُوجُ‌ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ‌ ... وَ عادٌ .... كُلٌّ كَذَّبَ الرُّسُلَ‌ ... أَ فَعَيِينا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ.

۳.۸ - قوم لوط


قوم لوط، از انكاركنندگان معاد:
رِزْقاً لِلْعِبادِ وَ أَحْيَيْنا بِهِ بَلْدَةً مَيْتاً كَذلِكَ‌ الْخُرُوجُ‌ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ‌ .... وَ إِخْوانُ لُوطٍ ... كُلٌّ كَذَّبَ الرُّسُلَ‌ ... أَ فَعَيِينا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ.

۳.۹ - قوم نوح‌


انكار و تكذيب معاد، از جانب قوم نوح:
رِزْقاً لِلْعِبادِ وَ أَحْيَيْنا بِهِ بَلْدَةً مَيْتاً كَذلِكَ الْخُرُوجُ‌ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ‌ .... كُلٌّ كَذَّبَ الرُّسُلَ‌ ... أَ فَعَيِينا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ.

۳.۱۰ - كافران‌


استبعاد و انكار معاد، از سوى کافران مشرك:
۱. وَ قالُوا إِنْ هِيَ إِلَّا حَياتُنَا الدُّنْيا وَ ما نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ‌ وَ لَوْ تَرى‌ إِذْ وُقِفُوا عَلى‌ رَبِّهِمْ قالَ أَ لَيْسَ هذا بِالْحَقِّ قالُوا بَلى‌ وَ رَبِّنا قالَ فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ.
۲. أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنَّنِي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ وَ بَشِيرٌ وَ أَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُمَتِّعْكُمْ مَتاعاً حَسَناً إِلى‌ أَجَلٍ مُسَمًّى وَ يُؤْتِ كُلَّ ذِي فَضْلٍ فَضْلَهُ وَ إِنْ تَوَلَّوْا فَإِنِّي أَخافُ عَلَيْكُمْ عَذابَ يَوْمٍ كَبِيرٍ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ وَ هُوَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ ... وَ لَئِنْ قُلْتَ إِنَّكُمْ مَبْعُوثُونَ مِنْ بَعْدِ الْمَوْتِ لَيَقُولَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هذا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ.
۳. وَ إِنْ تَعْجَبْ فَعَجَبٌ قَوْلُهُمْ أَ إِذا كُنَّا تُراباً أَ إِنَّا لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ أُولئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ‌ ....
۴. وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لا يَبْعَثُ اللَّهُ مَنْ يَمُوتُ بَلى‌ وَعْداً عَلَيْهِ حَقًّا ... لِيُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي يَخْتَلِفُونَ فِيهِ وَ لِيَعْلَمَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّهُمْ كانُوا كاذِبِينَ.
۵. وَ قالُوا أَ إِذا كُنَّا عِظاماً وَ رُفاتاً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقاً جَدِيداً.
۶. أَوْ خَلْقاً مِمَّا يَكْبُرُ فِي صُدُورِكُمْ فَسَيَقُولُونَ مَنْ يُعِيدُنا قُلِ الَّذِي فَطَرَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَسَيُنْغِضُونَ إِلَيْكَ رُؤُسَهُمْ وَ يَقُولُونَ مَتى‌ هُوَ قُلْ عَسى‌ أَنْ يَكُونَ قَرِيباً.
۷. أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقاً جَدِيداً.
۸. وَ عُرِضُوا عَلى‌ رَبِّكَ صَفًّا لَقَدْ جِئْتُمُونا كَما خَلَقْناكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ بَلْ زَعَمْتُمْ أَلَّنْ نَجْعَلَ لَكُمْ مَوْعِداً.
۹. وَ يَقُولُ الْإِنْسانُ أَ إِذا ما مِتُّ لَسَوْفَ أُخْرَجُ حَيًّا.
۱۰. وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يُجادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ يَتَّبِعُ كُلَّ شَيْطانٍ مَرِيدٍ يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِنَ الْبَعْثِ‌ ....
۱۱. وَ قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِلِقاءِ الْآخِرَةِ .... أَ يَعِدُكُمْ أَنَّكُمْ إِذا مِتُّمْ وَ كُنْتُمْ تُراباً وَ عِظاماً أَنَّكُمْ مُخْرَجُونَ‌ هَيْهاتَ هَيْهاتَ لِما تُوعَدُونَ‌ إِنْ هِيَ إِلَّا حَياتُنَا الدُّنْيا نَمُوتُ‌ وَ نَحْيا وَ ما نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ.
۱۲. بَلْ قالُوا مِثْلَ ما قالَ الْأَوَّلُونَ‌ قالُوا أَ إِذا مِتْنا وَ كُنَّا تُراباً وَ عِظاماً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ‌ لَقَدْ وُعِدْنا نَحْنُ وَ آباؤُنا هذا مِنْ قَبْلُ إِنْ هذا إِلَّا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ.
۱۳. وَ لَقَدْ أَتَوْا عَلَى الْقَرْيَةِ الَّتِي أُمْطِرَتْ مَطَرَ السَّوْءِ أَ فَلَمْ يَكُونُوا يَرَوْنَها بَلْ كانُوا لا يَرْجُونَ نُشُوراً.
۱۴. وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَ إِذا كُنَّا تُراباً وَ آباؤُنا أَ إِنَّا لَمُخْرَجُونَ.
۱۵. وَ قالُوا أَ إِذا ضَلَلْنا فِي الْأَرْضِ أَ إِنَّا لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ بَلْ هُمْ بِلِقاءِ رَبِّهِمْ كافِرُونَ.
۱۶. وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا هَلْ نَدُلُّكُمْ عَلى‌ رَجُلٍ يُنَبِّئُكُمْ إِذا مُزِّقْتُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّكُمْ لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ.
۱۷. أَ وَ لَمْ يَرَ الْإِنْسانُ أَنَّا خَلَقْناهُ مِنْ نُطْفَةٍ فَإِذا هُوَ خَصِيمٌ مُبِينٌ‌ وَ ضَرَبَ لَنا مَثَلًا وَ نَسِيَ خَلْقَهُ قالَ مَنْ يُحْيِ الْعِظامَ وَ هِيَ رَمِيمٌ.
۱۸. أَ إِذا مِتْنا وَ كُنَّا تُراباً وَ عِظاماً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ‌ أَ وَ آباؤُنَا الْأَوَّلُونَ.
۱۹. يَقُولُ أَ إِنَّكَ لَمِنَ الْمُصَدِّقِينَ‌ أَ إِذا مِتْنا وَ كُنَّا تُراباً وَ عِظاماً أَ إِنَّا لَمَدِينُونَ.
۲۰. إِنَّ هؤُلاءِ لَيَقُولُونَ‌ إِنْ هِيَ إِلَّا مَوْتَتُنَا الْأُولى‌ وَ ما نَحْنُ بِمُنْشَرِينَ‌ فَأْتُوا بِآبائِنا إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ.
۲۱. وَ قالُوا ما هِيَ إِلَّا حَياتُنَا الدُّنْيا نَمُوتُ وَ نَحْيا وَ ما يُهْلِكُنا إِلَّا الدَّهْرُ وَ ما لَهُمْ بِذلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ.
۲۲. وَ الَّذِي قالَ لِوالِدَيْهِ أُفٍّ لَكُما أَ تَعِدانِنِي أَنْ أُخْرَجَ وَ قَدْ خَلَتِ الْقُرُونُ مِنْ قَبْلِي وَ هُما يَسْتَغِيثانِ اللَّهَ وَيْلَكَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَيَقُولُ ما هذا إِلَّا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ‌ أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ لَمْ يَعْيَ بِخَلْقِهِنَّ بِقادِرٍ عَلى‌ أَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتى‌ بَلى‌ إِنَّهُ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ.
۲۳. بَلْ عَجِبُوا أَنْ جاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ فَقالَ الْكافِرُونَ هذا شَيْ‌ءٌ عَجِيبٌ‌ أَ إِذا مِتْنا وَ كُنَّا تُراباً ذلِكَ رَجْعٌ بَعِيدٌ بَلْ كَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جاءَهُمْ فَهُمْ فِي أَمْرٍ مَرِيجٍ‌ رِزْقاً لِلْعِبادِ وَ أَحْيَيْنا بِهِ بَلْدَةً مَيْتاً كَذلِكَ الْخُرُوجُ‌ أَ فَعَيِينا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ.
۲۴. وَ كانُوا يَقُولُونَ أَ إِذا مِتْنا وَ كُنَّا تُراباً وَ عِظاماً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ‌ أَ وَ آباؤُنَا الْأَوَّلُونَ‌ ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ.
۲۵. زَعَمَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنْ لَنْ يُبْعَثُوا قُلْ بَلى‌ وَ رَبِّي لَتُبْعَثُنَّ ثُمَّ لَتُنَبَّؤُنَّ بِما عَمِلْتُمْ‌ ....
۲۶. يَقُولُونَ أَ إِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِي الْحافِرَةِ أَ إِذا كُنَّا عِظاماً نَخِرَةً.
۲۷. كَلَّا بَلْ تُكَذِّبُونَ بِالدِّينِ.
۲۸. الَّذِينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ.
۲۹. وَ ما يُكَذِّبُ بِهِ إِلَّا كُلُّ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ.
۳۰. إِذا تُتْلى‌ عَلَيْهِ آياتُنا قالَ أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ.
۳۱. وَ أَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتابَهُ وَراءَ ظَهْرِهِ‌ إِنَّهُ ظَنَّ أَنْ لَنْ يَحُورَ.

۳.۱۱ - مشركان‌


••• مشرکان منكر معاد و تجديد حيات براى انسان‌ها:
۱. واذا تُتلى‌ عَلَيهِم ءاياتُنا بَيّنتٍ قالَ الَّذينَ لا يَرجونَ لِقاءَنَا ائتِ بِقُرءانٍ غَيرِ هذا او بَدّلهُ قُل ما يَكونُ لِى ان ابَدّلَهُ مِن تِلقاىِ نَفسى ان اتَّبِعُ الّا ما يوحى‌ الَىَّ انّى اخافُ ان عَصَيتُ رَبّى عَذابَ يَومٍ عَظيم ء ويَعبُدونَ مِن دونِ اللَّهِ ما لا يَضُرُّهُم ولا يَنفَعُهُم ويَقولونَ هؤُلاءِ شُفَعؤُنا عِندَ اللَّهِ قُل اتُنَبّونَ اللَّهَ بِما لا يَعلَمُ فِى السَّموتِ ولا فِى الارضِ سُبحنَهُ وتَعلى‌ عَمّا يُشرِكون.
۲. وقالَ الَّذينَ اشرَكوا لَو شاءَ اللَّهُ ما عَبَدنا مِن دونِهِ مِن شَى‌ءٍ نَحنُ ولا ءاباؤُنا ولا حَرَّمنا مِن دونِهِ مِن شَى‌ءٍ كَذلِكَ فَعَلَ الَّذينَ مِن قَبلِهِم فَهَل عَلَى الرُّسُلِ الَّا البَلغُ المُبين ءواقسَموا بِاللَّهِ جَهدَ ايمنِهِم لا يَبعَثُ اللَّهُ مَن يَموتُ بَلى‌ وعدًا عَلَيهِ حَقًّا ولكِنَّ اكثَرَ النّاسِ لا يَعلَمون.
۳. فَارسَلنا فيهِم رَسولًا مِنهُم انِ اعبُدُوا اللَّهَ ما لَكُم مِن الهٍ غَيرُهُ افَلا تَتَّقون ء ايَعِدُكُم انَّكُم اذا مِتُّم وكُنتُم تُرابًا وعِظمًا انَّكُم مُخرَجون ء ان هِىَ الّا حَياتُنَا الدُّنيا نَموتُ ونَحيا وما نَحنُ بِمَبعوثين.
۴. بَل قالوا مِثلَ ما قالَ الاوَّلون ء لَقَد وُعِدنا نَحنُ وءاباؤُنا هذا مِن قَبلُ ان هذا الّا اسطيرُ الاوَّلين.
۵. واتَّخَذوا مِن دونِ اللَّهِ ءالِهَةً لَعَلَّهُم يُنصَرون ء وضَرَبَ لَنا مَثَلًا ونَسِىَ خَلقَهُ قَالَ مَن يُحىِ العِظمَ وهِىَ رَميم ء قُل يُحييهَا الَّذى انشَاها اوَّلَ مَرَّةٍ وهُوَ بِكُلّ خَلقٍ عَليم.
۶. اءِذا مِتنا وكُنّا تُرابًا وعِظمًا اءِنّا لَمَبعوثون ء احشُروا الَّذينَ ظَلَموا وازوجَهُم وما كانوا يَعبُدون ء مِن دونِ اللَّهِ فَاهدوهُم الى‌ صِرطِ الجَحيم ء وقِفوهُم انَّهُم مَسولون ءيُطافُ عَلَيهِم بِكَأسٍ مِن مَعين.
۷. يَقولونَ اءِنّا لَمَردودونَ فِى الحافِرَه ء اءِذا كُنّا عِظمًا نَخِرَه ء قالوا تِلكَ اذًا كَرَّةٌ خاسِرَه.

••• مشركان منكر معاد و محدود دانستن زندگی به عالم دنیا:
۱. ويَومَ نَحشُرُهُم جَميعًا ثُمَّ نَقولُ لِلَّذينَ اشرَكوا اينَ شُرَكاؤُكُمُ الَّذينَ كُنتُم تَزعُمون ء وقالوا ان هِىَ الّا حَياتُنَا الدُّنيا وما نَحنُ بِمَبعوثين.
۲. وقالوا اءِذا كُنّا عِظمًا ورُفتًا اءِنّا لَمَبعوثونَ خَلقًا جَديدا ء ومَن يَهدِ اللَّهُ فَهُوَ المُهتَدِ ومَن يُضلِل فَلَن تَجِدَ لَهُم اولِياءَ مِن دونِهِ ونَحشُرُهُم يَومَ القِيمَةِ عَلى‌ وُجوهِهِم عُميًا وبُكمًا وصُمًّا مَأوهُم جَهَنَّمُ كُلَّما خَبَت زِدنهُم سَعيرا.
۳. هَيهاتَ هَيهاتَ لِما توعَدون ء ان هِىَ الّا حَياتُنَا الدُّنيا نَموتُ ونَحيا وما نَحنُ بِمَبعوثين.
۴. بَل قالوا مِثلَ ما قالَ الاوَّلون.
۵. امَّن يَبدَؤُا الخَلقَ ثُمَّ يُعيدُهُ ومَن يَرزُقُكُم مِنَ السَّماءِ والارضِ اءِلهٌ مَعَ اللَّهِ قُل هاتوا بُرهنَكُم ان كُنتُم صدِقين ءقُل لّايَعلَمُ مَن فِى السَّموتِ والارضِ الغَيبَ الَّا اللَّهُ وما يَشعُرونَ ايّانَ يُبعَثون ء بَلِ ادَّرَكَ عِلمُهُم فِى الأخِرَةِ بَل هُم فى شَكّ مِنها بَل هُم مِنها عَمون ء وقالَ الَّذينَ كَفَروا اءِذا كُنّا تُربًا وءاباؤُنا انّا لَمُخرَجون.
۶. اوَ لَم يَرَ الانسنُ انّا خَلَقنهُ مِن نُطفَةٍ فَاذا هُوَ خَصيمٌ مُبين ء وضَرَبَ لَنا مَثَلًا ونَسِىَ خَلقَهُ قَالَ مَن يُحىِ العِظمَ وهِىَ رَميم.
۷. اءِذا مِتنا وكُنّا تُرابًا وعِظمًا اءِنّا لَمَبعوثون.
۸. وقالوا ما هِىَ الّا حَياتُنَا الدُّنيا نَموتُ ونَحيا وما يُهلِكُنا الَّاالدَّهرُ وما لَهُم بِذلِكَ مِن عِلمٍ ان هُم الّا يَظُنّون ء واذا تُتلى‌ عَلَيهِم ءايتُنا بَيّنتٍ ما كانَ حُجَّتَهُم الّا ان قالوا ائتوا بِابانا ان كُنتُم صدِقين.
۹. وكانوا يَقولونَ اذا مِتنا وكُنّا تُرابًا وعِظمًا اءِنّا لَمَبعوثون.
۱۰. يَقولونَ اءِنّا لَمَردودونَ فِى الحافِرَه ء اءِذا كُنّا عِظمًا نَخِرَه ء قالوا تِلكَ اذًا كَرَّةٌ خاسِرَه.

۴ - پانویس


 
۱. اسراء/سوره۱۷، آیات۴۹-۵۱.    
۲. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۸۲.    
۳. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۸۴.    
۴. روم/سوره۳۰، آیه۲۷.    
۵. سجده/سوره۳۲، آیه۱۰.    
۶. سجده/سوره۳۲، آیه۱۱.    
۷. یس/سوره۳۶، آیات۷۸-۸۳.    
۸. احقاف/سوره۴۶، آیه۱۷.    
۹. احقاف/سوره۴۶، آیه۳۳.    
۱۰. ق/سوره۵۰، آیه۱۵.    
۱۱. قیامت/سوره۷۵، آیه۱.    
۱۲. قیامت/سوره۷۵، آیه۳.    
۱۳. قیامت/سوره۷۵، آیه۴.    
۱۴. اسراء/سوره۱۷، آیه۴۹.    
۱۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۹۸.    
۱۶. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۳۵.    
۱۷. یس/سوره۳۶، آیه۷۷.    
۱۸. یس/سوره۳۶، آیه۷۸.    
۱۹. صافّات/سوره۳۷، آیات۱۵-۱۷.    
۲۰. واقعه/سوره۵۶، آیه۴۷.    
۲۱. قیامت/سوره۷۵، آیه۱.    
۲۲. قیامت/سوره۷۵، آیه۳.    
۲۳. نازعات/سوره۷۹، آیه۱۰.    
۲۴. نازعات/سوره۷۹، آیه۱۱.    
۲۵. رعد/سوره۱۳، آیه۵.    
۲۶. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۳۵.    
۲۷. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۸۲.    
۲۸. نمل/سوره۲۷، آیه۶۷.    
۲۹. سجده/سوره۳۲، آیه۱۰.    
۳۰. سبأ/سوره۳۴، آیه۷.    
۳۱. صافّات/سوره۳۷، آیه۱۶.    
۳۲. صافّات/سوره۳۷، آیه۱۷.    
۳۳. صافّات/سوره۳۷، آیه۵۳.    
۳۴. ق/سوره۵۰، آیه۲.    
۳۵. ق/سوره۵۰، آیه۳.    
۳۶. واقعه/سوره۵۶، آیه۴۷.    
۳۷. اسراء/سوره۱۷، آیه۴۹.    
۳۸. اسراء/سوره۱۷، آیه۵۰.    
۳۹. اسراء/سوره۱۷، آیه۵۱.    
۴۰. اسراء/سوره۱۷، آیه۹۸.    
۴۱. اسراء/سوره۱۷، آیه۹۹.    
۴۲. یس/سوره۳۶، آیه۷۸.    
۴۳. یس/سوره۳۶، آیه۷۹.    
۴۴. یس/سوره۳۶، آیه۸۱.    
۴۵. ق/سوره۵۰، آیه۲.    
۴۶. ق/سوره۵۰، آیه۳.    
۴۷. ق/سوره۵۰، آیه۶.    
۴۸. ق/سوره۵۰، آیه۷.    
۴۹. یس/سوره۳۶، آیه۷۷.    
۵۰. یس/سوره۳۶، آیه۷۸.    
۵۱. یس/سوره۳۶، آیه۷۹.    
۵۲. ق/سوره۵۰، آیه۲.    
۵۳. ق/سوره۵۰، آیه۳.    
۵۴. ق/سوره۵۰، آیه۴.    
۵۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۴۹.    
۵۶. اسراء/سوره۱۷، آیه۵۰.    
۵۷. ق/سوره۵۰، آیه۱۲.    
۵۸. ق/سوره۵۰، آیه۱۴.    
۵۹. ق/سوره۵۰، آیه۱۵.    
۶۰. آلوسی، شهاب الدین، روح المعانی، ج ۲۶، ص ۳۲۷.    
۶۱. ق/سوره۵۰، آیه۱۱.    
۶۲. ق/سوره۵۰، آیه۱۲.    
۶۳. ق/سوره۵۰، آیه۱۴.    
۶۴. ق/سوره۵۰، آیه۱۵.    
۶۵. ق/سوره۵۰، آیه۱۱.    
۶۶. ق/سوره۵۰، آیات۱۳-۱۵.    
۶۷. قصص/سوره۲۸، آیه۳۸.    
۶۸. قصص/سوره۲۸، آیه۳۹.    
۶۹. ق/سوره۵۰، آیه۱۱.    
۷۰. ق/سوره۵۰، آیه۱۲.    
۷۱. ق/سوره۵۰، آیه۱۴.    
۷۲. ق/سوره۵۰، آیه۱۵.    
۷۳. ق/سوره۵۰، آیه۱۱.    
۷۴. ق/سوره۵۰، آیه۱۲.    
۷۵. ق/سوره۵۰، آیه۱۴.    
۷۶. ق/سوره۵۰، آیه۱۵.    
۷۷. ق/سوره۵۰، آیات۱۱-۱۴.    
۷۸. ق/سوره۵۰، آیات۱۱-۱۵.    
۷۹. ق/سوره۵۰، آیه۱۱.    
۸۰. ق/سوره۵۰، آیه۱۲.    
۸۱. ق/سوره۵۰، آیه۱۴.    
۸۲. ق/سوره۵۰، آیه۱۵.    
۸۳. انعام/سوره۶، آیه۲۹.    
۸۴. انعام/سوره۶، آیه۳۰.    
۸۵. هود/سوره۱۱، آیات۲-۴.    
۸۶. هود/سوره۱۱، آیه۷.    
۸۷. رعد/سوره۱۳، آیه۵.    
۸۸. نحل/سوره۱۶، آیه۳۸.    
۸۹. نحل/سوره۱۶، آیه۳۹.    
۹۰. اسراء/سوره۱۷، آیه۴۹.    
۹۱. اسراء/سوره۱۷، آیه۵۱.    
۹۲. اسراء/سوره۱۷، آیه۹۸.    
۹۳. کهف/سوره۱۸، آیه۴۸.    
۹۴. مریم/سوره۱۹، آیه۶۶.    
۹۵. حجّ/سوره۲۲، آیه۳.    
۹۶. حجّ/سوره۲۲، آیه۵.    
۹۷. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۳۳.    
۹۸. مؤمنون/سوره۲۳، آیات۳۵-۳۷.    
۹۹. مؤمنون/سوره۲۳، آیات۸۱-۸۳.    
۱۰۰. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۰.    
۱۰۱. نمل/سوره۲۷، آیه۶۷.    
۱۰۲. سجده/سوره۳۲، آیه۱۰.    
۱۰۳. سبأ/سوره۳۴، آیه۷.    
۱۰۴. یس/سوره۳۶، آیه۷۷.    
۱۰۵. یس/سوره۳۶، آیه۷۸.    
۱۰۶. صافّات/سوره۳۷، آیه۱۶.    
۱۰۷. صافّات/سوره۳۷، آیه۱۷.    
۱۰۸. صافّات/سوره۳۷، آیه۵۲.    
۱۰۹. صافّات/سوره۳۷، آیه۵۳.    
۱۱۰. دخان/سوره۴۴، آیات۳۴-۳۶.    
۱۱۱. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۴.    
۱۱۲. احقاف/سوره۴۶، آیه۱۷.    
۱۱۳. احقاف/سوره۴۶، آیه۳۳.    
۱۱۴. ق/سوره۵۰، آیه۲.    
۱۱۵. ق/سوره۵۰، آیه۳.    
۱۱۶. ق/سوره۵۰، آیه۵.    
۱۱۷. ق/سوره۵۰، آیه۱۱.    
۱۱۸. ق/سوره۵۰، آیه۱۵.    
۱۱۹. واقعه/سوره۵۶، آیه۴۷.    
۱۲۰. واقعه/سوره۵۶، آیه۴۸.    
۱۲۱. واقعه/سوره۵۶، آیه۵۱.    
۱۲۲. تغابن/سوره۶۴، آیه۷.    
۱۲۳. نازعات/سوره۷۹، آیه۱۰.    
۱۲۴. نازعات/سوره۷۹، آیه۱۱.    
۱۲۵. انفطار/سوره۸۲، آیه۹.    
۱۲۶. مطفّفین/سوره۸۳، آیه۱۱.    
۱۲۷. مطفّفین/سوره۸۳، آیه۱۲.    
۱۲۸. مطفّفین/سوره۸۳، آیه۱۳.    
۱۲۹. انشقاق/سوره۸۴، آیه۱۰.    
۱۳۰. انشقاق/سوره۸۴، آیه۱۴.    
۱۳۱. یونس/سوره۱۰، آیه۱۵.    
۱۳۲. یونس/سوره۱۰، آیه۱۸.    
۱۳۳. نحل/سوره۱۶، آیه۳۵.    
۱۳۴. نحل/سوره۱۶، آیه۳۸.    
۱۳۵. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۳۲.    
۱۳۶. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۳۵.    
۱۳۷. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۳۷.    
۱۳۸. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۸۱.    
۱۳۹. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۸۳.    
۱۴۰. یس/سوره۳۶، آیه۷۴.    
۱۴۱. یس/سوره۳۶، آیه۷۸.    
۱۴۲. یس/سوره۳۶، آیه۷۹.    
۱۴۳. صافّات/سوره۳۷، آیه۱۶.    
۱۴۴. صافّات/سوره۳۷، آیات۲۲-۲۴.    
۱۴۵. صافّات/سوره۳۷، آیه۴۵.    
۱۴۶. نازعات/سوره۷۹، آیات۱۰-۱۲.    
۱۴۷. انعام/سوره۶، آیه۲۲.    
۱۴۸. انعام/سوره۶، آیه۲۹.    
۱۴۹. اسراء/سوره۱۷، آیه۴۹.    
۱۵۰. اسراء/سوره۱۷، آیه۹۷.    
۱۵۱. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۳۶.    
۱۵۲. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۳۷.    
۱۵۳. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۸۱.    
۱۵۴. نمل/سوره۲۷، آیات۶۴-۶۷.    
۱۵۵. یس/سوره۳۶، آیه۷۷.    
۱۵۶. یس/سوره۳۶، آیه۷۸.    
۱۵۷. صافّات/سوره۳۷، آیه۱۶.    
۱۵۸. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۵.    
۱۵۹. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۵.    
۱۶۰. واقعه/سوره۵۶، آیه۴۷.    
۱۶۱. نازعات/سوره۷۹، آیات۱۰-۱۲.    


۵ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۸، ص۳۷۱، برگرفته از مقاله «منکران معاد».    


رده‌های این صفحه : معاد | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.