مناسب معتبرمناسب معتبر به وصف مناسب با حکم «در قیاس » و دارای دلیل شرعی بر اعتبار اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفمناسب معتبر، به معنای وصفی است که علاوه بر مناسبت با حکم، بر اعتبار آن نزد شارع نیز دلیل وجود دارد؛ یعنی بعضی از احکام شرعی در فروعات دیگر با آن موافقت دارد؛ برای مثال، در مورد حکم به حرمت نبیذ (شراب خاص)، «اسکار»، آن وصفی است که در نظر مجتهد ، با حکم تحریم مناسبت دارد، و این که در خمر ، شارع حکم تحریم را به خاطر «اسکار» تشریع نموده است، شاهدی است بر این که تشخیص مناسبت بین حکم تحریم نبیذ با اسکار آن نیز صحیح می‌باشد. ۲ - مراد از اعتبار وصفمراد از اعتبار وصف مناسب این نیست که شارع در کلام خود علیت آن را به صراحت یا با اشاره بیان نموده باشد، زیرا از مصادیق نص بر علت است و حجیت آن مورد اتفاق است، بلکه منظور از اعتبار آن یکی از صورت‌های ذیل است: ۱. اعتبار عین وصف، در عین حکم معتبر؛ ۲. اعتبار نوع وصف در نوع حکم؛ ۳. اعتبار جنس وصف در جنس حکم؛ ۴. اعتبار عین وصف در جنس حکم؛ ۵. اعتبار نوع وصف در جنس حکم؛ ۶. اعتبار جنس وصف در عین حکم؛ ۷. اعتبار جنس وصف در نوع حکم. ۳ - نکتهاصولیها بر صحت تعلیل به وصف مناسب معتبر اتفاق دارند. [۱]
الوجیز فی اصول الفقه، زحیلی، وهبه، ص۷۹.
[۲]
اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج۱، ص (۶۸۶-۶۸۱).
[۳]
علم اصول الفقه و خلاصة التشریع الاسلامی، خلاف، عبدالوهاب، ص۸۷.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۸۰۲، برگرفته از مقاله «مناسب معتبر». رده‌های این صفحه : مناسب
|