ملامحمدعلی گیلانیملامحمدعلی گیلانی، از علمای مجاهد ایران در قرن سیزدهم هجری می‌باشد. ۱ - فتوای جهاد علیه انگلیسیهابه نوشته ناسخ التواریخ، در ۱۲۷۳ ق که نیروهای انگلیسی بندر بوشهر را به اشغال نظامی خود در آوردند، وی به همراه جمعی از علمای بزرگ گیلان از جمله حاج ملاصادق و حاج ملارفیع، بر ضد آنان فتوای جهاد صادر کرد و در نامه‌ای به ناصرالدین شاه آمادگی خود و داوطلبان گیلانی را در نبرد با آنان اعلام داشت. ۲ - علمای هم نام ملامحمدعلیدر قرن سیزدهم چند تن از علمای گیلان به همین نام می‌زیسته‌اند: ۲.۱ - ملامحمدعلی امام جمعهاول، ملامحمدعلی امام جمعه فرزند شیخ جعفر بود که در ۱۲۳۴ ق در رشت به دنیا آمد. در نوجوانی عازم عتبات شد و از محضر علمای بزرگ آنجا از جمله شیخ مرتضی انصاری کسب فیض کرد و اجازه اجتهاد دریافت داشت. سپس به رشت بازگشت و به تحقیق و تدریس پرداخت و در ضمن امامت جمعه شهر را نیز برعهده گرفت. کتاب‌های ابطال التناسخ، جبر و تفویض، سیاست مدن، محافل العارفین و مرقادالصعود (شعر) از اوست. مؤلف کتاب سفرنامه استرآباد و مازندران و گیلان، او را از زمره «مجتهدان مشهور و معروف و با ورع و تقوای رشت» می‌نامد. وی در ۱۳۲۰ ق درگذشت. احتمال می‌رود ملامحمدعلی گیلانی همین فرد باشد. ۲.۲ - شیخ علی رشتیدوم، شیخ علی رشتی، مؤلف میزان السالک فی ترتیب الدلائل و المدارک است که تا زمان تالیف کتاب در ۱۲۹۱ ق زنده بوده است. گویا هم او سؤالاتی از شیخ احمد احسائی کرده و شیخ احمد نیز جواب‌هایی مکتوب به او داده است. ۲.۳ - میرزا محمدعلی رشتیسوم، میرزا محمدعلی رشتی، از علمای کاظمین که دارای ثروت بسیار بوده و پیش از ۱۳۰۰ ق درگذشته است. [۱]
میرخواند، محمد، تاریخ روضه الصفا فی سیره الانبیاء و الملوک و الخلفا، ص۷۳۱:۱۰.
[۲]
تاریخ علما و شعرای گیلان، ص۱۰۷-۱۰۸.
[۳]
روزنامه وقایع اتفاقیه، ۳: ۲۰۶۴-۲۰۶۵.
[۴]
میرزا ابراهیم، سفرنامه استرآباد و مازندران گیلان، ص۱۶۸.
[۵]
آقابزرگ تهرانی، محمدحسین، طبقات اعلام الشیعه، الکرام البرره فی القرن الثالث بعد العشره، ج۲، ص۸۳۷.
[۶]
سرتیپ‌پور، جهانگیر، نام‌ها و نامدارهای گیلان، ص۳۴۶.
[۷]
سرتیپ‌پور، جهانگیر، نام‌ها و نامدارهای گیلان، ص۵۱۶.
[۸]
سرتیپ‌پور، جهانگیر، نام‌ها و نامدارهای گیلان، ص۵۱۷.
۳ - پانویس
۴ - منبعدانشنامه های انقلاب اسلامی و تاریخ ایران، برگرفته از مقاله «ملامحمدعلی گیلانی». |