مفسران قرن هفتممفسران شیعه و اهل سنت در قرن هفتم هجری قمری را مفسران قرن هفتم گویند. ۱ - مفسران شیعه در قرن هفتمبرخی از مفسران شیعه در قرن هفتم عبارتند از: ۱. ابوحسین (ابوزکریا) شمس الدین یحیی بن حسن بن حسین بن علی بن محمد بن بطریق، معروف به ابن بطریق (م ۶۰۰ ق)، از علما و متکلمان امامیه و صاحب تفسیر خصائص الوحی المبین فی مناقب امیر المؤمنین ؛ ۲. صدرالدین ابومحمد روزبهان بن ابی نصر دیلمی (۵۲۲ - ۶۰۶ ق) معروف به بقای شیرازی و شیخ شطاح ، از اقطاب صوفیه و صاحب تفسیر لطائف البیان فی تفسیرالقرآن و تفسیر عرائس البیان فی حقائق القرآن . وی ایرانی تبار و اهل «فسا» از شهرهای استان فارس بوده است؛ ۳. شیخ محمد بن حسن شیبانی (م ۶۴۰ ق) از علما و متکلمان امامیه و صاحب تفسیر نهج البیان عن کشف معانی القرآن ؛ ۴. خواجه نصیرالدین طوسی (۵۹۷ - ۶۷۲ ق) از مشاهیر و بزرگان شیعه که جامع علوم مختلفی از جمله کلام و فلسفه بوده است. از مصنفات قرآنی وی، تفسیر نقد التنزیل است؛ ۵. سید جمال الدین ابوالفضائل احمد بن موسی بن جعفر بن محمد بن طاووس حلی (م ۶۷۳ ق) (برادر کوچکتر سید بن طاووس ) (م ۶۷۳ ق) از پیشوایان حدیث و از اکابر علمای شیعه ، و صاحب کتاب شواهدالقرآن و عین العبرة ؛ ۶. نجم الدین عبدالله بن محمد اسدی ، معروف به ابن دایه (م ۶۵۴ ق) از اعلام قرن هفتم هجری و صاحب تفسیر الاشارات فی تفسیرالآیات ؛ ۷. رضی الدین ابوالقاسم علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن طاووس حلی، معروف به سیدالطائفه و سید بن طاووس (۵۸۹ - ۶۶۴ ق) از مشاهیر علمای شیعه و صاحب تفسیر سعدالسعود فی النفوس ؛ ۸. جعفر بن حسن بن یحیی بن سعید حلی ، معروف به محقق حلی (۶۰۱ - ۶۹۰ق) از اعلام و پیشوایان امامیه و دارای آثار علمی فراوان و صاحب تفسیر الفحص والبیان عن اسرار القرآن ؛ ۹. محمد بن محمد بن احمد سیف بویکهی (زنده تا سال ۶۵۲ ق) یکی از اعلام قرن هفتم هجری و از بزرگان علمای شیعه در خراسان که به تفسیر سوره حمد (با عنوان تفسیر سوره فاتحه ) پرداخته و قواعد ادبی قرآن را توضیح داده است؛ ۱۰. ابوبکر محمد بن مؤمن شیرازی (م ۶۶۴ ق) از محدثان ثقه و مفسران شیعه امامیه و صاحب تفسیری به نام نزول القرآن فی شان امیرالمؤمنین علیه السلام . ۲ - مفسران اهل سنت در قرن هفتماز میان مفسران قرن هفتم اهل سنت نیز می‌توان به این افراد اشاره کرد: ۱. محیی الدین بن عربی (م ۶۳۸ ق) صاحب تفسیر رحمة من الرحمن فی تفسیر و اشارات القرآن ؛ ۲. محمد بن احمد قرطبی (م ۶۷۱ ق) صاحب تفسیر الجامع لاحکام القرآن معروف به « تفسیر قرطبی »؛ ۳. عبدالله بن عمر بیضاوی (م حدود ۶۸۵ تا ۷۱۹ق)، صاحب تفسیر انوارالتنزیل و اسرار التاویل معروف به « تفسیر بیضاوی ». [۱]
صدرحاج سیدجوادی، احمد، دائرة المعارف تشیع، ج۲، ص۵۱۶-۵۱۸.
[۲]
عقیقی بخشایشی، عبد الرحیم، طبقات مفسران شیعه، ج۲، ص۱۹۳-۲۳۵.
[۳]
شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۱۰۷.
۳ - عناوین مرتبطمفسران قرن هفتم قمری . ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «مفسران قرن هفتم». |