زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

عیسی‌ بن‌ یزید لیثی‌ (دائرة‌المعارف‌مؤلفان‌اسلامی)





ابوولید عیسی بن یزید لیثی۱۷۱قشاعر، عالم به انساب، آگاه به اخبار و وقایع گذشته، راوی تاریخ و اشعار عرب و در ادبیات عرب سرآمد بود.


۱ - معرفی اجمالی



ابوولید عیسی بن یزید بن بکر بن داب لیثی مدنی کنانی بکری، اهل حجاز بود و به بغداد رفت و در آنجا اقامت گزید. از صالح بن کیسان، هشام بن عروه و دیگران حدیث شنیده و محمد بن سلام جمحی، شبابة بن سوار و دیگران از او روایت نقل کرده‌اند. او شاعر، عالم به انساب و آگاه به اخبار و وقایع گذشته بود و راوی تاریخ و اشعار عرب و در ادبیات عرب پیشرو بود، به طوری که او را ادیب‌ترین فرد حجاز شمرده و گفته‌اند که با الفاظی روان و سلیس صحبت می‌کرد. ابن ندیم او را از جمله گردآورندگان اخبار عشاق جاهلیت می‌داند.

۲ - شخصیت



وی را شوخ طبع و افسانه‌پرداز، موسیقی‌دان و خوش آواز وصف کرده‌اند.
[۸] مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۴۷۶.
با‌ هادی خلیفه عباسی (خلافت ۱۶۹-۱۷۰ق) همنشین بود و مقرب دربار ایشان به شمار می‌آمد.

۳ - تالیفات



از او تالیفی در مناقب و فضایل امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) به نام فضائل امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) نقل شده که گویای تشیع اوست. لیثی در سال ۱۷۱ق درگذشت.
[۲۶] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۳، ص۱۲۶.


۴ - پانویس


 
۱. قمی، عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۸۱.    
۲. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۱۵۰.    
۳. ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۳۲۷.    
۴. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۱۴۴.    
۵. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۱۵۲.    
۶. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۷۱.    
۷. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۱۴۶.    
۸. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۴۷۶.
۹. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۸، ص۳۳۹.    
۱۰. شیخ مفید، الاختصاص، ص۱۴۴-۱۶۰.    
۱۱. قمی، عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۸۲.    
۱۲. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۱۴۴.    
۱۳. بخاری، محمد بن اسماعیل، التاریخ الکبیر، ج۶، ص۴۰۲.    
۱۴. قمی، عباس، سفینة البحار، ج۳، ص۱۰.    
۱۵. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۵، ص۱۴۲.    
۱۶. ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۷، ص۲۳۶.    
۱۷. ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، المعارف، ص۵۳۷-۵۳۸.    
۱۸. عقیلی، محمد بن عمرو، الضعفاء الکبیر، ج۳، ص۳۹۱.    
۱۹. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۱۷۸.    
۲۰. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۲۲۰.    
۲۱. ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۶، ص۲۹۱.    
۲۲. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۱، ص۲۸۷.    
۲۳. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۶، ص۱۰۵.    
۲۴. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۴، ص۴۰۸.    
۲۵. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۱۱۱.    
۲۶. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۳، ص۱۲۶.


۵ - منبع



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۹۶، برگرفته از مقاله «عیسی لیثی».






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.