عوامل کفرمراد از عوامل کفر، آن دسته از عواملی است که انسان را به کفر و بیایمانی میکشانند. ۱ - مهمترین عوامل کفرمهمترین عوامل کفر عبارتاند از: ۱.۱ - جهلمیتوان جهل را مهمترین عامل کفر دانست؛ زیرا بدون آگاهی، ایمان پدید نمیآید. جهل مانعی است بزرگ بر سر راه ایمان. شخص جاهل، نه تنها خود به ایمان راه نمییابد که گاه دیگران را نیز از آن محروم میسازد. قرآن کریم میفرماید: «بلکه آنان چیزی را تکذیب کردند که از آن آگاهی نداشتند....» این آیه، به صراحت جهل کافران را مانع ایمان میشمارد و این جهالت یا به مبدأ و معاد و اصول دین است و یا به اسرار احکام و دیگر معارف دین. ۱.۲ - غفلتبسیاری از انسانها بر اثر غفلت، از ایمان محروم میمانند و به کفر و الحاد می لغزند. قرآن کریم نیز در آیاتی از این حقیقت پرده برداشته است. ۱.۳ - استکبارنخستین نمونه استکبار، در شیطان نمود یافت و او را به وادی کفر کشاند و قرآن بارها از این موضوع سخن گفته است. فرعون و پیروان او نیز استکبار ورزیدند و هر چند به وجود خدا یقین داشتند، حقّانیّت موسی را نپذیرفتند و بدو ایمان نیاوردند. ۱.۴ - دنیاطلبیحب دنیا و فریفتگی به ظواهر دنیوی، از عوامل مهم کفر است. آنان که شیفته مقامات دنیایی و لذاید خاکیاند، به حقیقت ایمان راه نمییابند. ۱.۵ - حسادتآنان که حدّ خویش را نگاه نمیدارند و چشم آن ندارند که دیگران را در نعمت‌های الهی ببینند، از حقّ و حقیقت روی بر میتابند. حسادت سران و عالمان یهود به پیامبر اسلام (ص) و ایمان نیاوردن آنان، گواهی است بر این حقیقت. ۱.۶ - خواهش‌های نفسانیپیروی از خواهش‌های نفسانی، کسانی بسیار را از بلندای ایمان به پستی کفر و بیایمانی لغزانیده است. بلعم باعورا- که قرآن ماجرای او را باز گفته است- از این کسان است. ۱.۷ - تقلید کورکورانهاز آن رو تقلید کور مایه بیایمانی میشود که انسان را از اندیشه و تفکر باز میدارد. ۱.۸ - گناهاگر گناه با پایفشاری همراه گردد و توبه و پشیمانی در پی نیاورد، موجب کفر و الحاد میشود.. در روایت آمده است که از امام موسی بن جعفر (ع) پرسیدند: «آیا گناهان کبیره ایمان را از آدمی میگیرند؟» فرمود: «آری و گناهان دیگر نیز.» همچنین از رسول خدا (ص) نقل است که فرمود: «زناکار به حال ایمان زنا نمیکند و سارق به حال ایمان به دزدی نمیرود.» ۲ - پانویس
۳ - منبعپژوهشکده تحقیقات اسلامی، فرهنگ شیعه، ص۳۴۷-۳۴۹،انتشارات زمزم هدایت. |