علی بن اسماعیل میثمیابوالحسن علی بن اسماعیل میثمی، نواده میثم تمار و از متکلمان بزرگ امامیه و از اصحاب امام رضا (علیه‌السّلام) و به نقلی امام کاظم (علیه‌السّلام) که از ایشان روایت نقل کرده است. ۱ - معرفی اجمالیابوالحسن علی بن اسماعیل بن شعیب میثم میثمی کوفی بصری، نواده میثم تمار، صحابی امیرمؤمنان علی (علیه‌السّلام) است. نجاشی وی را از موالی بنی اسد، کوفی الاصل و ساکن بصره و از متکلمان بزرگ امامیه دانسته و ابن ندیم می‌گوید که وی اولین کسی است که در مذهب امامیه از علم کلام استفاده کرد. میثمی صحابی امام رضا (علیه‌السّلام) بود و از آن حضرت و ربعی بن عبدالله، ابن ابی عمیر و دیگران روایت کرده و صفوان بن یحیی، حسین بن سعید، داود بن مهران، علی بن مهزیار و دیگران از او نقل حدیث نموده‌اند. برخی او را صحابی امام کاظم (علیه‌السّلام) نیز شمرده‌اند، ولی این‌مطلب در منابع معتبر و کهن نیامده است. وی مناظراتی با اهل کتاب و اهل‌سنت داشته است از آن جمله گفت‌وگوی کلامی وی با ابوهذیل علاف و نظّام، و مجالسی که با هشام بن حکم متکلم شیعی داشت. زمانی که هشام درگیر مناظرات کلامی با مخالفان بود و از سوی هارون (خلافت ۱۷۰-۱۹۳ق) وزیرش یحیی برمکی دچار دسیسه می‌شد، میثمی در زندان به سر می‌برد و از آن رو که این ایام مصادف با امامت امام هفتم است، صحابی امام کاظم (علیه‌السّلام) بودن وی تقویت می‌شود. برخی متاخران به اعتبار این مجالس، میثمی را پیش از سال ۱۷۹ق که سال وفات هشام بن حکم است، زنده دانسته و برخی دیگر مرگ او را حدود ۲۵۰ق نوشته‌اند. ۲ - تالیفاتاو دارای کتاب‌هایی چون مجالس هشام بن حکم، الامامه، الطلاق، النکاح، المتعه، الاستحقاق، المناسک، الکامل فی الزیاره (فی الامامه) و اصل می‌باشد. ۳ - پانویس۴ - منبع• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۵۹، برگرفته از مقاله «علی میثمی». رده‌های این صفحه : اصحاب امام رضا | اصحاب امام کاظم | راویان از امام رضا | راویان از امام کاظم | راویان موثق شیعه قرن 3 (قمری) | شخصیت‌های قرن 3 (قمری) | مؤلفان شیعه قرن 3 (قمری) | متکلمان شیعه قرن 3 (قمری)
|