عفو از منافقان (قرآن)نَفَق، ايجاد سوراخى در زمین است كه راه رهايى داشته باشد -همانند سوراخ موش- پايان يافتن و از بين رفتن. نفاق عبارت است از داخل شدن در شرع و دین از راهى و خروج از آن از راه ديگر، اظهار اسلام با اهل آن و مخفى كردن غير اسلام در درون، ظاهر و باطن متفاوت داشتن، دورویی، ریاکاری. [۴]
فرهنگ بزرگ سخن، ج ۸، ص ۷۸۸۲، «نفاق».
نفاق هم در ایمان است، هم طاعات، هم معاشرت با مردم. نفاق اعمّ از ریا است. در این مقاله آیات مرتبط با عفو از منافقان معرفی می‌شوند.۱ - امکان عفو از منافقانامكان عفو خداوند از برخى منافقان، به دليل مداومت نداشتن بر ارتكاب جرايم: لا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ إِنْ نَعْفُ عَنْ طائِفَةٍ مِنْكُمْ نُعَذِّبْ طائِفَةً بِأَنَّهُمْ كانُوا مُجْرِمِينَ. (بگو) عذر خواهی نكنيد (كه بيهوده است، چرا كه) شما پس از ایمان آوردن کافر شديد، اگر گروهى از شما را (به خاطر توبه) مورد عفو قرار دهيم، گروه ديگرى را عذاب خواهيم كرد، زيرا آنها مجرم بودند. خداوند به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله دستور مى‌دهد صريحا به اين منافقان بگو:" دست از اين عذرهاى واهى و دروغين برداريد" (لا تَعْتَذِرُوا) چرا كه" شما بعد از ايمان راه كفر پيش گرفتيد" (قَدْ كَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ) اين تعبير نشان مى‌دهد كه گروه بالا از آغاز در صف منافقان نبودند، بلكه در صف مؤمنان ضعیف الایمان بودند و پس از ماجراى فوق راه كفر پيش گرفتند. اين احتمال نيز در تفسير جمله فوق وجود دارد كه اين گروه پيش از اين هم در صف منافقان بودند، ولى چون ظاهرا مرتكب خلافى نشده بودند پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و مسلمانان وظيفه داشتند با آنها معامله افراد مؤمن كنند، ولى هنگامى كه پس از ماجراى جنگ" تبوک" پرده كنار رفت، و کفر و نفاق آنها بر ملا شد، به آنها اخطار گرديد كه شما از اين پس در صف مؤمنان نخواهيد بود. سر انجام، آيه را با اين جمله پايان مى‌دهد كه" اگر ما گروهى از شما را ببخشيم گروه ديگرى را به خاطر اينكه مجرم بودند، مجازات خواهيم كرد" (إِنْ نَعْفُ عَنْ طائِفَةٍ مِنْكُمْ نُعَذِّبْ طائِفَةً بِأَنَّهُمْ كانُوا مُجْرِمِينَ). اينكه مى‌گويد گروهى را مجازات مى‌كنيم بخاطر جرم و گناهشان، دليل بر آن است كه" گروه مورد عفو" افرادى هستند كه آثار جرم و گناه را با آب توبه از وجود خود شسته‌اند. ۲ - پانویس۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۱۶۲، برگرفته از مقاله «عفو از منافقان». |