شکمشكم به بخشى از بدن بين سینه و لگن گفته مي شود. ۱ - محل بحث از شکم در فقهعنوان ياد شده به مناسبت در بابهاى طهارت، صلات، حج، اطعمه و اشربه و دیات به كار رفته است. ۲ - احکام شکم در باب طهارتكشيدن دست راست بر شكم و خواندن دعا ى «الحمد للَّه الذى أماتَ عَنّى الأذى و هَنّأنى طعامى و شَرابى و عافانى مِنَ البَلوى» پس از برخاستن از تخلی مستحب است. گذاشتن آهن و به تصريح برخى، هرچيز سنگين روى شكم محتضر و میت مکروه است. به آرامى دست كشيدن بر شكم میت پيش از غسل اوّل و دوم براى جلوگيرى از خروج چيزى از آن پس از غسل، مستحب است، مگر نسبت به ميّت حامله كه اين كار کراهت دارد. ۳ - احکام شکم در باب صلاتچسباندن شكم و سينه به زمین در سجده شکر مستحب است. ۴ - احکام شکم در باب حجدر بغل گرفتن کعبه در قسمت مستجار به گستردن دستها بر ديوار کعبه و چسباندن گونه و شكم به آن در هفتمين (آخرين) دور طواف و خواندن دعاى مأثور و اعتراف به گناهان و استغفار از آنها مستحب است. ۵ - احکام شکم در باب اطعمه و اشربهپرخوری و پر كردن شكم از غذا مکروه است. [۱۰]
توضيح المسائل مراجع ج۲، ص۶۰۷.
حيوان حلال گوشت ى كه شراب نوشيده، چنانچه قبل از استحاله شدن شراب در بدنش ذبح شود، گوشتش حلال است؛ ليكن به قول مشهور خوردن محتويات شكم آن، از قبيل دل، جگر و شکمبه جایز نيست. ۶ - احکام شکم در باب دياتكسى كه شكم ديگرى را لگد كرده، به گونه‌اى كه بول يا غائط از او خارج شده، به قول اكثر فقها قصاص مى‌شود و يا يك سوم دیه كامل بر عهده‌اش ثابت مى‌گردد. گروهى در فرض ياد شده قصاص و دیه را منتفى دانسته و ارش را ثابت دانسته‌اند كه با نظر حاکم تعيين مى‌شود [۱۴]
المقتصر، ص۴۵۸.
۷ - پانویس
۸ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۴، ص:۷۰۹. |