شمشکشُمشک نوعی کفش بغدادی است که برخی گفته‌اند معرب چشمک در فارسی است.از آن در باب صلات و حج سخن گفته‌اند. ۱ - معنای لغوی شمشکواژه شُمشک در لغت عرب نیامده است. از برخی، تعریف آن به کفش بغدادی نقل شده است. بعضی گفته‌اند: شمشک معرب «چَشمک» فارسی است که نوعی کفش می‌باشد. [۲]
نهایة التقریر، ج۱، ص۳۹۷.
۲ - احکام شمشک۲.۱ - حکم نمازگزاردن با شمشکگروهی از قدما نماز گزاردن با شمشک را جایز ندانسته‌اند. در مقابل تعدادی از آنان، آن را جایز، لیکن مکروه دانسته‌اند. ۲.۱.۱ - علت عدم جوازآیا عدم جواز، به جهت پوشیده شدن پشت پا با شمشک بدون داشتن ساق است یا به سبب مانع بودن از رسیدن سر انگشتان پا به زمین و یا به جهت ورود نصّ خاص در مورد؟ بنابر احتمال نخست، معیار عدم جواز، پوشیده بودن پشت پا بدون داشتن ساق است. بنابر این، پوشیدن هر کفشی که این ویژگی را داشته باشد جایز نیست. برخی این احتمال را برگزیده و عنوان مسئله را «چیزی که پشت پا را می‌پوشاند و ساق ندارد» قرار داده و حکم به عدم جواز یا کراهت پوشیدن آن در نماز کرده‌اند. بنابر احتمال دوم نیز خصوصیتی برای شمشک نیست و پوشیدن هر کفشی که مانع رسیدن سر انگشتان پا به زمین شود جایز نخواهد بود. [۱۲]
نهایة التقریر ج۱، ص۳۹۷.
بنابر احتمال سوم باید به مورد نص (شمشک) بسنده شود و از آن تعدی نشود. هر چند چنین نصّی در جوامع معتبر روایی وجود ندارد؛ لیکن برخی گفته‌اند: فتوای برخی قدما به عدم جواز در کتبی که جهت گیری آن بیان فتاوای منقول از ائمّه علیهم السّلام است، بیانگر وجود نصّ از معصومان علیهم السّلام بر حکم آن در جوامع روایی نخستین است. [۱۳]
نهایة التقریر، ج۱، ص۳۹۶.
۲.۲ - حکم شمشک در حال احرامبه قول مشهور، از محرمات احرام برای مرد، پوشاندن روی پا با کفش، جوراب و مانند آن است؛ لیکن برخی قدما تنها پوشاندن آن با خُف و شمشک را ذکر کرده‌اند. ۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۷۲۶-۷۲۷. |