شبر بن محمد حویزیحُویزی، شُبَّربن محمد، حُویزی، شُبَّربن محمد، فقیه و محدّث امامی قرن دوازدهم میباشد. ۱ - نسب حویزیاو سرسلسله خاندان شبّر ، شاخهای از مشعشعیان ، است که نسب آنان به امام کاظم علیهالسلام میرسد. [۱]
احمدبن محمد کیاءگیلانی، سراج الانساب، ج۱، ص۹۲، چاپ مهدی رجائی، قم ۱۴۰۹.
[۲]
محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۱، ص۳۵۱، قم ۱۴۰۵.
[۳]
محمد حمدی جعفری، عشائر و أسرالسادة الحسینیة فی العراق و الوطن العربی، ج۱، ص۱۰۰، بغداد ۱۴۲۲/۲۰۰۱.
[۴]
عبدعون روضان، موسوعة عشائر العراق، ج۲، ص۳۹۳، تاریخ، انساب، رجالات، مآثر، عَمّان ۲۰۰۳.
۲ - پدرپدرش، محمدبن ثنوان، محدّث و عالم دینی بود. ۳ - زندگی نامهشبّر در ۱۱۲۲ در حویزه/ هویزه به دنیا آمد ودر همانجا پرورش یافت، سپس به نجف مهاجرت کرد و به تحصیل فقه و حدیث پرداخت. ۴ - اساتیداو از احمدبن اسماعیل جزایری، رضاالدین بن محمد موسوی عاملی مکی ، نصراللّه مدرس حائری و یوسف بن عبداللّه بحرینی (متوفی ۱۱۷۱) اجازه روایت دریافت کرد. [۵]
محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۱، ص۳۵۱، قم ۱۴۰۵.
[۶]
امین، اعیان الشیعه، ج۷، ص۳۳۰.
[۷]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ج۱، ص۳۳۲، الکواکب المنتشرة فی القرن الثانی بعد العشرة، چاپ علینقی منزوی، تهران ۱۳۷۲ش.
[۸]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ج۱، ص۳۳۴، الکواکب المنتشرة فی القرن الثانی بعد العشرة، چاپ علینقی منزوی، تهران ۱۳۷۲ش.
[۹]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ج۱، ص۶۵۰، الکواکب المنتشرة فی القرن الثانی بعد العشرة، چاپ علینقی منزوی، تهران ۱۳۷۲ش.
[۱۰]
ناصر عبدالحسن عامری، موسوعة انساب العشائر العراقیة، ج۱، ص۱۸۳، السادة العلویون، (بیروت) ۲۰۰۴.
[۱۱]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج ۱۱، ص ۱۴۴،چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۵ - قیام علیه عثمانیهاپس از تسلط عثمانیان بر عراق ، حویزی برخی بزرگان عرب ، مانند شیخ حمود آل حمد و شیخ خلیل آل عباس ، را به قیام در برابر اشغالگران فراخواند و با فراهم آوردن سپاهی در ۱۱۶۰ به جنگ با عثمانیان پرداخت. ۶ - اسارتسپاه او ابتدا پیروزیهایی کسب کرد، اما به سبب خیانت بعضی رؤسای قبایل شکست خورد و حویزی به اسارت به بغداد برده شد، ولی پس از مدتی آزاد گردید. [۱۲]
محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۱، ص۳۵۳ـ۳۵۷، قم ۱۴۰۵.
[۱۳]
جاسم حسن شُبَّر، تاریخ المشعشعیین و تراجم اعلامهم، ج۱، ص۲۵۶ـ ۲۶۲، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۵.
[۱۴]
ناصر عبدالحسن عامری، موسوعة انساب العشائر العراقیة، ج۱، ص۱۸۳، السادة العلویون، (بیروت) ۲۰۰۴.
۷ - وفاتتاریخ درگذشت او را حرزالدین ۱۱۷۰ [۱۵]
محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۱، ص۳۵۸ـ۳۵۹، قم ۱۴۰۵.
ذکر کرده است و امین ۱۱۷۸ [۱۶]
امین، اعیان الشیعه، ج۷، ص۳۳۰.
اما جاسم حسن شبّر [۱۷]
جاسم حسن شُبَّر، تاریخ المشعشعیین و تراجم اعلامهم، ج۱، ص۲۶۲ـ۲۶۳، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۵.
هر دو را نادرست دانسته و قول آقابزرگ طهرانی [۱۸]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة،، ص ۳۳۲،الکواکب المنتشرة فی القرن الثانی بعد العشرة، چاپ علینقی منزوی، تهران ۱۳۷۲ش.
[۱۹]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج ۴، ص ۶۲، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۲۰]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۶، ص۲۶۰، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۲۱]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۰، ص۱۱، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
را پذیرفته که نوشته حویزی در ۱۱۸۶ یا حدود ۱۱۹۰ درگذشته است.۸ - محل دفنحویزی در حرم امام علی علیهالسلام به خاک سپرده شد. [۲۲]
جاسم حسن شُبَّر، تاریخ المشعشعیین و تراجم اعلامهم، ج۱، ص۲۶۳ـ ۲۶۴، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۵.
یکی از ادبای معاصر او، رسالهای در شرح حال وی نوشته است. [۲۳]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج ۴، ص ۱۵۸، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۲۴]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۱، ص۱۴۳ـ۱۴۴، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۹ - آثاربیش از سی عنوان اثر برای حویزی برشمردهاند که عمدتاً درباره شرححال علما و انساب، فقه و حدیث است. برخی از مهمترین آنها عبارتند از، الذَخیرةُ فی العُقبی فی مَوَدَّةِ ذَوی القُربی ، در شرح نسب سیدعلی خان بن سیدخلف حویزی [۲۵]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۰، ص۱۱، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
رسالة فی نسب محمد المشعشعی ، درباره نسب جد اعلای خود، سیدمحمدبن فلاح مشعشعی [۲۶]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۴، ص۱۶۵، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۲۷]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۴، ص۱۴۲، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
کنزالسعادة ، در شرح حال شماری از عالمان [۲۸]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۸، ص۱۵۸، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
جُنَّةُ البَرِیَّة فی اَحکامِ التَقیَّة یا به تعبیر دیگر جنّةالامامیّة فی احکام التقیّة [۲۹]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۵، ص۱۵۷، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۳۰]
جاسم حسن شُبَّر، تاریخ المشعشعیین و تراجم اعلامهم، ج۱، ص۲۴۶، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۵.
حجةالخصام ، درباره قیام برای اقامه حق در عصر غیبت [۳۱]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج ۶، ص۲۶۰ـ۲۶۱،چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
حرمةالتمتّع بالفاطمیات یا الجمع بین الفاطمیین، که مورد توجه عالمان بسیاری قرار گرفته است [۳۲]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۵، ص۱۳۷، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۳۳]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۶، ص۳۹۵ـ۳۹۶، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۳۴]
جاسم حسن شُبَّر، تاریخ المشعشعیین و تراجم اعلامهم، ج۱، ص۲۴۷ـ۲۵۱، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۵.
صَفوَةَ المرام، حاشیهای مبسوط بر مدارک الاحکام سیدمحمد عاملی ؛ رسالههایی فقهی در موضوعات گوناگون، از جمله درباره وجوب غسل جمعه، احکام خوردنیها و آشامیدنیها و خمس [۳۵]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة،۱۴۰۳، ج ۲، ص ۲۱۸، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۳۶]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۷، ص۲۵۵، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۳۷]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۱، ص۴۸، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۳۸]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۱، ص۹۱، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۳۹]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۵۳، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۴۰]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج ۱۵، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۴۱]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱، ص۵۱، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۴۲]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱، ص۲۳۲، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۴۳]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱، ص۲۳۶، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۴۴]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۸، ص۴۹، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۴۵]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۵، ص۳۴، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
حاشیه بر اصول کافی و بحارالانوار و آثاری در علم رجال [۴۶]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۳، ص۲۴، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۴۷]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۶، ص۱۸۲، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۴۸]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۰، ص۱۱۸ـ۱۱۹، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۴۹]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱، ص۱۹۶، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
برای آگاهی از دیگر آثار او به کتب آقابزرگ طهرانی، مراجعه شود. [۵۰]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ج۱، ص۳۳۶ـ۳۳۷، الکواکب المنتشرة فی القرن الثانی بعد العشرة، چاپ علینقی منزوی، تهران ۱۳۷۲ش.
[۵۱]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج ۵، ص ۱۰۵، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۵۲]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۷، ص۱۱۱، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۵۳]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۷، ص۲۶۷، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۵۴]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۴، ص۲۶۳، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۵۵]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۵، ص۳۴۳، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۵۶]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۰، ص۲۱۲، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۵۷]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۴، ص۴۴۱، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۵۸]
جاسم حسن شُبَّر، تاریخ المشعشعیین و تراجم اعلامهم، ج۱، ص۲۴۵ـ۲۵۳، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۵.
۱۰ - فهرست منابع(۱) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳. (۲) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، الکواکب المنتشرة فی القرن الثانی بعد العشرة، چاپ علینقی منزوی، تهران ۱۳۷۲ش. (۳) امین، اعیان الشیعه. (۴) محمد حمدی جعفری، عشائر و أسرالسادة الحسینیة فی العراق و الوطن العربی، ج ۱، بغداد ۱۴۲۲/۲۰۰۱. (۵) محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، قم ۱۴۰۵. (۶) عبدعون روضان، موسوعة عشائر العراق، تاریخ، انساب، رجالات، مآثر، ج ۲، عَمّان ۲۰۰۳. (۷) جاسم حسن شُبَّر، تاریخ المشعشعیین و تراجم اعلامهم، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۵. (۸) ناصر عبدالحسن عامری، موسوعة انساب العشائر العراقیة، السادة العلویون، ج ۱، (بیروت) ۲۰۰۴. (۹) احمدبن محمد کیاءگیلانی، سراج الانساب، چاپ مهدی رجائی، قم ۱۴۰۹. ۱۱ - پانویس
۱۲ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «شبر بن محمد حویزی»، شماره۶۶۵۹. ردههای این صفحه : تراجم | علمای شیعه | علمای قرن دوازدهم | فقهای شیعه | فقیهان شیعه سده دوازدهم(قمری) | محدثین شیعه
|