سوره یسسوره یس، سی و ششمین سوره قرآن کریم است. ۱ - لقب پیامبراین سوره با حروف مقطعه و نورانی (یس) آغاز و به همین اسم هم نامگذاری شده است. یکی از القاب پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نیز «یاسین» است. ۲ - طرح اصول دیندر این سوره که روی سخنش با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم است، پایه‌های سه گانه دین (توحید، نبوت و معاد) مطرح و نیز حالت مردم در قبول و رد دعوت‌ها، و سرانجام مجرمان و پرهیزگاران را در قیامت بیان شده است. ۳ - احیای مردمخداوند در این سوره نخست از مساله نبوت شروع کرده، حال مردم را در قبول و رد دعوت انبیا بیان می‌کند که نتیجه دعوت حق انبیاء، احیای مردم است، و این که آنان در راه سعادت واقع شوند و حجت را بر مخالفین تمام کند، و به عبارت دیگر تکمیل هر دو دسته مردم است، عده‌ای را در طریق سعادت، و جمعی را در طریق شقاوت. ۴ - سرانجام متقینآن گاه بعد از بیان مساله نبوت به مساله توحید منتقل می‌شود، و آیاتی چند از نشانه‌های وحدانیت خدا را برمی شمارد، و سپس به مساله معاد منتقل شده، زنده شدن مردم را در قیامت برای گرفتن جزا، و جداسازی مجرمین از متقین را بیان نموده سپس سرانجام حال هر یک از این دو طایفه را توصیف می‌کند. و در آخر دوباره به همان مطلبی که آغاز کرده بود برگشته، خلاصه‌ای از اصول سه گانه را بیان، و بر آن‌ها استدلال می‌کند و سوره را ختم می‌نماید. ۵ - منزلت این سورهو از آیات برجسته و بسیار علمی این سوره، آیه (انما امره اذا اراد شیئا ان یقول له کن فیکون فسبحان الذی بیده ملکوت کل شی ء و الیه ترجعون) است، پس این سوره شانی عظیم دارد، چون هم متعرض اصول سه گانه است و هم شاخه‌هایی که از آن اصول منشعب می‌شود. روایاتی هم از طریق شیعه و سنی آمده که فرمودند: برای هر چیزی قلبی است، و قلب قرآن سوره یس است. ۶ - ویژگی‌های سوره یس۱. دارای ۸۳ آیه به عدد کوفی، ۸۲ آیه به عدد قاریان دیگر، ۷۲۹ یا ۷۳۳ کلمه و ۳۰۰۰ یا ۳۰۶۸ حرف است. ۲. در ترتیب نزول، چهل و یکمین و در مصحف شریف سی و ششمین سوره است. ۳. پس از سوره جن و پیش از سوره فرقان قرار دارد. ۴. مکی است؛ جز آیه ۴۵ که مدنی است. ۵. از نظر کمیت از سور مثانی، و شامل حدود یک حزب قرآن است. ۶. نوزدهمین سوره‌ای است که با حروف مقطعه آغاز شده است. ۷. گروهی از مفسران معتقدند در این سوره نسخی واقع نشده است؛ در مقابل، دسته‌ای دیگر گفته‌اند یک آیه از این سوره نسخ شده است. ۷ - مهم‌ترین مطالب سوره یس۱. بیان عظمت و اهمیت قرآن در قالب سوگند به آن؛ ۲. رسالت و نبوت عامه و خاصه؛ ۳. داستان پیامبران شهر انطاکیه و شخصی که برای ارشاد به آن دیار رفت؛ ۴. خداشناسی و نشانه‌های قدرت و عظمت خداوند؛ ۵. رستاخیز و حشر و نشر و کیفیت زنده شدن مردگان؛ ۶. سخن گفتن اعضا و جوارح در قیامت؛ ۷. اراده تکوینی الهی. [۳]
سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق.، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱، صفحه ۶۳.
[۷]
جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، جلد۱، صفحه ۳۱۵.
[۹]
رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۶.
[۱۰]
هاشم زاده هریسی، هاشم، ۱۳۱۷ -، شناخت سوره‌های قرآن، صفحه (۳۱۳-۳۱۵.) .
[۱۱]
فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، ۷۲۹ - ۸۱۷ق، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱، صفحه ۳۹۰.
۸ - عناوین مرتبطاسامی سوره یس. ۹ - پانویس
۱۰ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«سوره یس». رده‌های این صفحه : سوره‌های قرآن
|