خبر صحیح قدماخبر صحیح قدما، خبر مطمئن به صدور از جانب معصوم علیه السّلام است. ۱ - تعریفخبر صحیح قدما، خبری است که نسبت به صدور آن از معصوم علیه السّلام اطمینان وجود داشته باشد، چه منشا اطمینان، وثاقت راوی باشد و چه امارات قطعی یا ظنی دیگر. ۲ - راه‌های اطمینان صدور خبر از معصوماین اطمینان ممکن است از راه‌های ذیل پدید آید: ۱. وجود حدیث در چند اصل از اصول اربعماة (چهارصد کتاب حدیثی مرجع که به نام اصل معروف بوده است)؛ ۲. تکرار حدیث در یک یا دو اصل به طرق معتبر؛ ۳. وجود حدیث در یکی از اصول (کتاب‌های روایی مرجع) اصحاب اجماع یا راویانی که وثاقت آنها یا عمل به اخبار آنها اجماعی است؛ ۴. وجود حدیث در کتاب‌هایی که اصحاب ائمه علیهم السّلام نوشته‌اند و بر امام علیه السّلام عرضه گردیده و امام نیز صحت آنها را تایید کرده است؛ ۵. وجود حدیث در کتاب‌هایی که نزد پیشینیان از علمای امامیه شهرت داشته و مورد اعتماد بوده است، چه مؤلف آن امامی باشد چه غیر امامی. ۳ - تعاریف دیگرتعریفهای دیگری نیز برای خبر صحیح قدما ذکر شده است، از جمله خبری که صدور آن از معصوم علیه السّلام معلوم بوده و معارض اقوایی نیز نداشته باشد، و یا روایتی که نسبت به صحت مضمون آن قطع وجود دارد، هر چند صدور آن از معصوم علیه السّلام قطعی نباشد. ۴ - نکتهمتاخران، به دلایل مختلفی، از روش قدما عدول نمودند، از جمله این که بین صدر سلف و آنان زمان زیادی فاصله شده بود و بعضی از اصول روایی، به دلایلی چون ممنوعیت استفاده از آنها و خوف دستگیر شدن توسط حکومت‌های ظالم کم کم از بین رفت. [۴]
منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)، جناتی، محمد ابراهیم، ص۱۱۴.
[۵]
فرائد الاصول، انصاری، مرتضی بن محمد امین، ج۱، ص۱۲۵.
[۸]
تقریرات اصول، شهابی، محمود، ص۱۱۰.
[۹]
فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ولایی، عیسی، ص۱۹۹.
[۱۱]
مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، محمدی، ابوالحسن، ص۱۶۸.
[۱۲]
مبادی اصول الفقه، فضلی، عبد الهادی، ص۳۰.
[۱۳]
مبادی فقه و اصول، فیض، علیرضا، ص۳۲.
۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۴۰، برگرفته از مقاله «خبر صحیح قدما». رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | اقسام حدیث | اقسام خبر واحد | حدیث شناسی | خبر واحد | خبر صحیح | سنت | مباحث حجت
|