جنین انعام (قرآن)در دوران جاهلیت مشرکان برای جنین انعام احکام و بدعتهایی داشتند که خداوند به نمونههای آن در قرآن اشاره کرده است. ۱ - خوردن جنین مرده انعامخوردن جنین مرده انعام برای مردان و زنان از سوی مشرکان عصر جاهلیت مجاز شمرد میشد: وقالوا ما فی بطون هـذه الانعـم خالصة لذکورنا ومحرم علی ازوجنا وان یکن میتة فهم فیه شرکآء سیجزیهم وصفهم انه حکیم علیم. و گفتند: «آنچه (از بچّه) در شكم اين حیوانات است، مخصوص مردان ماست و بر همسران ما حرام است! امّا اگر مرده باشد (مرده متولّد شود)، همگى در آن شريكند.» بزودى (خدا) کیفر اين توصيف (و احكام دروغين) آنها را مىدهد او حکیم و داناست. ۲ - منع زنان از خوردن گوشت جنین زندهخوردن زنان از گوشت جنین زنده از دیدگاه مشرکان عصر جاهلیت حرمت داشت: وقالوا ما فی بطون هـذه الانعـم خالصة لذکورنا ومحرم علی ازوجنا... و گفتند: «آنچه (از بچّه) در شكم اين حيوانات است، مخصوص مردان ماست و بر همسران ما حرام است! ۳ - کیفر مشرکانخداوند به مشرکان به جهت احکام بی مورد درباره جنین انعام هشدار به کیفر میدهد: وقالوا ما فی بطون هـذه الانعـم خالصة لذکورنا ومحرم علی ازوجنا وان یکن میتة فهم فیه شرکآء سیجزیهم وصفهم انه حکیم علیم. در این آیه به یکی دیگر از احکام خرافی مشرکان در مورد گوشت حیوانات اشاره کرده میفرماید: آنها گفتند جنینهایی که در شکم این حیوانات است مخصوص مردان ما است و بر همسران ما حرام است ولی اگر مرده متولد شود، همگی در آن شریکند(و قالوا ما فی بطون هذه الانعام خالصة لذکورنا و محرم علی ازواجنا و ان یکن میتة فهم فیه شرکاء). بعضی از مفسران احتمال دادهاند که عبارت ما فی بطون هذه الانعام (آنچه در شکم این حیوانات است) شامل شیر این حیوانات نیز بشود، ولی با توجه به جمله و ان یکن میتة (اگر مرده بوده باشد) روشن میشود که آیه فقط از جنین بحث میکند که اگر زنده متولد شود، آن را مخصوص مردان میدانستند و اگر مرده متولد میشد، که زیاد مورد رغبت و میل آنها نبود، همه را در آن مساوی میدانستند!. این حکم اولا هیچگونه فلسفه و دلیلی نداشت و ثانیا در مورد جنینی که مرده متولد میشد، بسیار زشت و زننده بود، زیرا گوشت چنین حیوانی غالبا فاسد و زیانبخش است و ثالثا یک نوع تبعیض آشکار میان جنس مرد و زن بود زیرا آنچه خوب بود، مخصوص مردان، آنچه بد بود به زنان هم از آن سهمی داده میشد. قرآن به دنبال این حکم جاهلی، با این جمله مطلب را تمام کرده و میگوید: بزودی خداوند کیفر این گونه توصیفات آنها را میدهد (سیجزیهم وصفهم). تعبیر به وصف اشاره به توصیفی است که آنها از خدا میکردند و تحریم این گونه غذاها را به خدا نسبت میدادند اگر چه منظور از آن صفت و حالتی است که بر اثر تکرار گناه به شخص گناهکار دست میدهد و او را مستحق مجازات میکند و در پایان آیه میفرماید: او حکیم و دانا است (انه حکیم علیم. هم از اعمال و گفتار و تهمتهای ناروای آنان با خبر است و هم روی حساب ، آنها را مجازات میکند. ۴ - پانویس
۵ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۵، ص۲۴۶، برگرفته از مقاله «جنین انعام». |