زمان تقریبی مطالعه: 5 دقیقه
 

تنور نوح (قرآن)





نوح علیه‌السلام اوّلين پیامبر فرستاده شده به سوى تمام مردم زمین‌ و اوّلين پيامبرى است كه عذاب -استیصال‌- در زمان وى نازل گرديد.
[۴] خزائلى، اعلام القرآن، ص ۶۴۱.
وى در ۳۵۰ سالگى يا ۴۸۰ سالگى به نبوّت مبعوث شد و ۹۵۰ سال در قوم خود زيست. قرآن کریم با اوصاف و القاب نيك از اين پيامبر بزرگ نام برده و هفتاد و یکمین سوره قرآن نيز به نام نوح است. در این مقاله آیات مرتبط با تنور حضرت نوح علیه‌السلام معرفی می‌شوند.


۱ - فوران آب از تنور



فوران آب از تنور نوح عليه السلام، حادثه‌اى مهم در توفان و آغاز تحوّلى شگرف در زمین:
۱. ... فَإِذا جاءَ أَمْرُنا وَ فارَ التَّنُّورُ .... ما به نوح وحی كرديم كه کشتی را در حضور ما و مطابق فرمان ما بساز و هنگامى كه فرمان ما (براى غرق آنان) فرا رسد و آب از تنور بجوشد (كه اين نشانه فرا رسيدن طوفان است) از هر يك از انواع حيوانات يك جفت در كشتى سوار كن، و همچنين خانواده‌ات را، مگر آنها كه قبلا وعده هلاكشان داده شده است (اشاره‌ به همسر نوح و فرزند ناخلف اوست) و ديگر در باره اين ستمگران با من سخن مگوى كه آنها همگى هلاك خواهند شد!

۲. وَ أُوحِيَ إِلى‌ نُوحٍ‌ ... حَتَّى إِذا جاءَ أَمْرُنا وَ فارَ التَّنُّورُ ... به نوح وحى شد كه جز آنها كه (تا كنون) ايمان آورده‌اند ديگر هيچكس از قوم تو ایمان نخواهد آورد بنا بر اين از كارهايى كه مى‌كنند غمگين مباش، ... (اين وضع هم چنان ادامه يافت) تا فرمان ما فرا رسيد و تنور جوشيدن گرفت، (به نوح) گفتيم از هر جفتى از حيوانات (نر و ماده) يك زوج در آن (كشتى) حمل كن، همچنين خاندانت را مگر آنها كه قبلا وعده هلاك آنان داده شده (همسر نوح و يكى از فرزندانش) و همچنين مؤمنان را، اما جز عده كمى به او ايمان نياوردند.
بنا بر اينكه مقصود از «تنور» معناى مشهور و معروفش كه محلّ پخت نان است باشد. اين تنور در خانه نوح علیه‌السلام قرار داشت.
[۱۳] كشف الاسرار، ج ۴، ص ۳۸۶.


۱.۱ - رابطه جوشش آب از تنور و زمان توفان


" تنور" (با تشديد نون) همان معنى را مى‌بخشد كه" تنور" در فارسى متداول امروز يعنى محلى كه نان در آن پخت و پز مى‌شود.
در اينكه جوشيدن آب از تنور چه تناسبى با مساله نزديك‌شدن طوفان دارد مفسران در آن گفتگو بسيار كرده‌اند.
بعضى گفته‌اند جوشيدن آب از درون تنور يك نشانه الهى بوده است براى نوح، تا او متوجه جريان شود و خود و يارانش با وسائل و اسباب لازم بر كشتى سوار شوند.
گروهى ديگر احتمال داده‌اند كه تنور در اينجا در معنى مجازى و كنايى استعمال شده، اشاره به اينكه تنور خشم و غضب پروردگار فوران پيدا كرد و شعله‌ور شد، و اين به معنى نزديك شدن عذاب كوبنده الهى است، اين تعبير در فارسى و هم در زبان عربى آمده است كه شدت غضب را تشبيه به فوران آتش مى‌كنند. ولى اين احتمال قوى‌تر به نظر مى‌رسد كه تنور به معنى حقيقى و معروف آن باشد و منظور از آن، تنور خاصى هم نباشد بلكه منظور بيان اين نكته است هنگامى كه آب از درون تنور كه معمولا مركز آتش است جوشيدن گرفت نوح و يارانش متوجه شدند اوضاع به زودى ديگرگون مى‌شود و انقلاب و تحول نزديك است" آب كجا و آتش كجا"؟! به تعبير ديگر هنگامى كه ديدند سطح آب زیرزمینی چنان بالا آمده است كه از درون تنور كه معمولا در جاى خشك و محفوظى ساخته مى‌شود جوشيدن گرفته فهميدند موضوع مهمى در پيش است و حادثه نو ظهورى در شرف تكوين است، همين موضوع اخطار و علامتى بود براى نوح و يارانش كه برخيزيد و آماده شويد! شايد قوم غافل و بى‌خبر نيز جوشيدن آب را از درون تنور خانه‌هايشان ديدند ولى مانند هميشه از كنار اين گونه اخطارهاى پر معنى الهى چشم و گوش بسته گذشتند، حتى براى يك لحظه نيز به خود اجازه تفكر ندادند كه شايد حادثه‌اى در شرف تكوين باشد، شايد اخطارهاى نوح واقعيت داشته باشد.

۲ - پانویس


 
۱. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج ۱، ص ۱۷۸.    
۲. سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الدر المنثور، ج ۳، ص ۴۷۹.    
۳. زحیلی، وهبه، التفسیر المنیر، ج ۲۹، ص ۱۳۷.    
۴. خزائلى، اعلام القرآن، ص ۶۴۱.
۵. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج ۱، ص ۱۷۹-۱۸۰.    
۶. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۲۷.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۲۲۸-۲۲۹.    
۸. هود/سوره۱۱، آیه۳۶.    
۹. هود/سوره۱۱، آیه۴۰.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۹، ص۸۸.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۹، ص۹۶.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص ۲۴۷.    
۱۳. كشف الاسرار، ج ۴، ص ۳۸۶.
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۹، ص۹۷-۹۸.    


۳ - منبع


مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۵۰۳، برگرفته از مقاله «تنور نوح علیه‌السلام».    


رده‌های این صفحه : حضرت نوح | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.