ترتیب مصاحف عثمانیترتیب چینش سوره‌ها در مصاحف جمع آوری شده توسط عثمان را ترتیب مصاحف عثمانی می‌گویند. ۱ - اختلاف در ترتیب سورههاترتیب قرآن‌های عثمانی که همان ترتیب رایج در روزگار ما است، براساس ترتیب مصاحف صحابه به ویژه مصحف ابی بن کعب - با اختلاف‌هایی اندک - صورت گرفته است که قاعده کلی آن، جلو انداختن سوره‌های بلند (طوال) بر سوره‌های کوتاه (قصار) بود؛ اما توقیفی یا اجتهادی بودن ترتیب مصاحف صحابه، مورد اختلاف محققان است. ۲ - توقیفی بودن ترتیب سوره‌ها و آیاتغانم قدوری الحمد ضمن پذیرش این مطلب که اساس و ترتیب قرآن - از جمله ترتیب مصحف عثمانی- به طور روشن معلوم نیست، شواهدی روایی برای توقیفی بودن ترتیب آیات و سوره‌ها ذکر کرده، و در پایان خاطرنشان می‌کند که در سخن گفتن از ترتیب آیات و سوره‌ها، وحدت موضوع و اسلوب را که در بسیاری از سوره‌ها هست، نباید از نظر دور داشت؛ و این چیزی است که هرگونه احتمالی را درباره این که ترتیب سوره‌ها از اجتهاد اصحاب بوده است نفی می‌کند… [۳]
سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۲۱۶.
[۴]
حمد، غانم قدوری، رسم المصحف دراسة لغویه تاریخیه، ص۱۱۹.
۳ - عناوین مرتبطترتیب قرآن؛ ترتیب سور؛ مصاحف عثمانی. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «ترتیب مصاحف عثمانی». |