بهشتی شدن با خوف از عذاب (قرآن)کسانی که ایمان به روز جزا دارند و از عذاب پروردگارشان ترسانند، و عملشان عملی است که از این ترس خبر می دهد، جایگاهشان بهشت است. ۱ - خوف از عذابخوف از عذاب، از عوامل دستیابی به بهشت است. والذین هم من عذاب ربهم مشفقون «و آنان که از عذاب پروردگارشان بیمناکند.» اولـئک فی جنت مکرمون. «اینان در بهشت‌ها مکرم و محترم اند.» ۱.۱ - ایمن ندانستن از عذاباز آنجا که ممکن است کسی ایمان به روز جزا داشته باشد اما خود را مشمول مجازات نشمرد، می گوید: آنها هرگز خود را در امان نمی بینند" یعنی دائما احساس مسئولیت می کنند، حسنات خود را ناچیز و سیئات خویش را بزرگ محسوب می دارند، لذا در حدیثی از امیر مؤمنان ع آمده است که به فرزندش نصیحت کرد و فرمود: فرزندم! خف الله خوفا انک لو اتیته بحسنات اهل الارض لم یقبلها منک، و ارج الله رجاء انک لو اتیته بسیئات اهل الارض غفرها لک: "آن چنان از خدا خائف باش که اگر تمام حسنات مردم روی زمین را بیاوری احتمال بده از تو نپذیرد! و آن چنان به او امیدوار باش که اگر تمام گناهان اهل زمین را داشته باشی احتمال ده تو را بیامرزد!. حتی خود پیامبر ص می فرمود: لن یدخل الجنة احدا عمله قالوا و لا انت یا رسول الله؟ قال و لا انا، الا ان یتغمدنی الله برحمته: "هیچکس با عملش وارد بهشت نمی شود، عرض کردند: حتی خود شما ای رسول خدا؟! فرمود: آری من هم چنین هستم، مگر آنکه رحمت خدا شامل من شود". ۱.۲ - ترس از عذابکسانی که از عذاب پروردگارشان ترسانند، که آنچه در‌باره تصدیق به یوم الدین گفتیم، در اینجا نیز می آید، پس هم ترس درونی دارند، و هم عملشان عملی است که از این ترس خبر می دهد. و لازمه اشفاقشان از عذاب پروردگار، علاوه بر مداومتشان به اعمال صالحه و مجاهدتشان در راه خدا، این است که به اعمال صالحه خود اعتماد ندارند، و از عذاب خدا ایمن نیستند، چون ایمنی از عذاب با خوف و اشفاق نمی سازد. و سبب و علت اشفاق از عذاب این است که عذاب در مقابل مخالفت است، پس بجز اطاعت درونی چیزی نیست که آدمی را از عذاب نجات دهد. از سوی دیگر اطمینانی هم به نفس و درون آدمی نیست، چون ما زورمان به هوای نفسمان نمی رسد، مگر به آن مقدار توانایی که خدای سبحان به ما داده، خدایی که مالک هر چیز است، و مملوک چیزی نیست. ۱.۳ - میهمان‌های خداکسانی که دارای این صفاتند در باغهای بهشت جای دارند و از هر نظر گرامی داشته می شوند" (اولئک فی جنات مکرمون). چرا گرامی نباشند؟ در حالی که میهمان‌های خدا هستند، و خداوند قادر و رحمان تمام وسائل پذیرایی را برای آنها فراهم ساخته است، و در حقیقت این دو تعبیر ("جنات" و "مکرمون") اشاره به نعمتهای مادی و معنوی است که شامل حال این گروه است. ۲ - پانویس۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۵۵۰، برگرفته از مقاله «خوف از عذاب». |