امداد به سلیمان (قرآن)امداد به سلیمان علیه‌السّلام از مسائلی است که در برخی آیات قرآن به آنها اشاره شده است؛ مانند امداد مالی بلقیس و فرستادن هدایا از طرف وی به سلیمان؛ امداد شیاطین و جنیان به سلیمان و تسخیر آنان برای او و .... ۱ - امداد مالی بلقیسامداد مالی بلقیس به سلیمان علیه‌السّلام سبب ناخشنودی و سرزنش وی از سوی آن حضرت: و انی مرسلة الیهم بهدیة فناظرة بم یرجع المرسلون• فلما جاء سلیمـن قال اتمدونن بمال فما ءاتن الله خیر مما ءاتـکم بل انتم بهدیتکم تفرحون. «و من (اکنون جنگ را صلاح نمی‌بینم،) هدیه گرانبهایی برای آنان می‌فرستم تا ببینم فرستادگان من چه خبر می‌آورند (و از این طریق آنها را بیازمایم)! »؛ هنگامی که (فرستاده ملکه سبا) نزد سلیمان آمد، گفت: «می‌خواهید مرا با مال کمک کنید (و فریب دهید)؟! آنچه خدا به من داده، بهتر است از آنچه به شما داده است؛ بلکه شما هستید که به هدیه هایتان خوشحال می‌شوید!». ۲ - امداد گروهی از شیاطینامداد گروهی از شیاطین به سلیمان علیه‌السّلام در امر غواصی و امور دیگر: ومن الشیـطین من یغوصون له ویعملون عملا دون ذلک وکنا لهم حـفظین. «و گروهی از شیاطین (را نیز مسخر او قرار دادیم، که در دریا) برایش غواصی می‌کردند؛ و کارهایی غیر از این (نیز) برای او انجام می‌دادند؛ و ما آنها را (از سرکشی) حفظ می‌کردیم». ولقد فتنا سلیمـن... • قال رب اغفر لی وهب لی ملکا لاینبغی لاحد من بعدی... • فسخرنا له الریح تجری بامره رخاء حیث اصاب• والشیـطین کل بناء وغواص. «ما سلیمان را آزمودیم و بر تخت او جسدی افکندیم؛ سپس او به درگاه خداوند توبه کرد؛ گفت: پروردگارا! مرا ببخش و حکومتی به من عطا کن که بعد از من سزاوار هیچ کس نباشد، که تو بسیار بخشنده‌ای!؛ پس ما باد را مسخر او ساختیم تا به فرمانش به نرمی حرکت کند و به هر جا او می‌خواهد برود!؛ و شیاطین را مسخر او کردیم، هر بنا و غواصی از آنها را!». ۲.۱ - تسخیر جن برای سلیمانجن نوعی از مخلوقات دارای عقل و شعور و استعداد و تکلیف است، که از نظر ما انسانها ناپیدا است و به همین جهت" جن" نامیده می‌شود و بطوری که از آیات سوره جن استفاده می‌شود آنها نیز مانند انسانها دارای دو گروهند مؤمنان صالح، و کافران سرکش، و ما هیچگونه دلیلی بر نفی چنین موجوداتی نداریم، و چون مخبر صادق (قرآن) از آن خبر داده می‌پذیریم. از آیات سوره ص و سبا و همچنین آیه مورد بحث (آیات سوره انبیاء) به خوبی استفاده می‌شود که این گروه از جن که مسخر سلیمان بودند افرادی باهوش، فعال، هنرمند و صنعتگر با مهارتهای مختلف بودند. ۳ - آزمودن سلیمان توسط بلقیسآزمودن سلیمان علیه‌السّلام از سوی ملکه سبا با امداد مالی به او: و انی مرسلة الیهم بهدیة فناظرة بم یرجع المرسلون• فلما جاء سلیمـن قال اتمدونن بمال فما ءاتلـن الله خیر مما ءاتـلـکم بل انتم بهدیتکم تفرحون. «و من (اکنون جنگ را صلاح نمی‌بینم،) هدیه گرانبهایی برای آنان می‌فرستم تا ببینم فرستادگان من چه خبر می‌آورند (و از این طریق آنها را بیازمایم)! »؛ هنگامی که (فرستاده ملکه سبا) ا نزد سلیمان آمد، گفت: «می‌خواهید مرا با مال کمک کنید (و فریب دهید)؟! آنچه خدا به من داده، بهتر است از آنچه به شما داده است؛ بلکه شما هستید که به هدیه هایتان خوشحال می‌شوید!». ۴ - توجه سلیمان به عطایای الهیترجیح داشتن عطایای الهی نزد سلیمان علیه‌السّلام بر امدادهای مالی از جانب ملکه سبا: و انی مرسلة الیهم بهدیة فناظرة بم یرجع المرسلون• فلما جاء سلیمـن قال اتمدونن بمال فما ءاتـلـن الله خیر مما ءاتـلـکم بل انتم بهدیتکم تفرحون. «و من (اکنون جنگ را صلاح نمی‌بینم،) هدیه گرانبهایی برای آنان می‌فرستم تا ببینم فرستادگان من چه خبر می‌آورند (و از این طریق آنها را بیازمایم)! »؛ هنگامی که (فرستاده ملکه سبا) ا نزد سلیمان آمد، گفت: «می‌خواهید مرا با مال کمک کنید (و فریب دهید)؟! آنچه خدا به من داده، بهتر است از آنچه به شما داده است؛ بلکه شما هستید که به هدیه هایتان خوشحال می‌شوید!». ۴.۱ - بی‌اعتنایی سلیمان به هدایافرستادگان ملکه سبا با کاروان هدایا، سرزمین یمن را پشت سر گذاشتند و به سوی شام و مقر سلیمان حرکت کردند، به گمان اینکه سلیمان از مشاهده منظره این هدایا خوشحال می‌شود، و به آنها شاد باش می‌گوید. اما همین که با سلیمان روبرو شدند، صحنه عجیبی در برابر آنان نمایان گشت، سلیمان نه تنها از آنها استقبال نکرد بلکه گفت: " آیا شما می‌خواهید مرا با مال (خود) کمک کنید؟ در حالی که این اموال در نظر من بی ارزش است، آنچه خداوند به من بخشیده، از آنچه به شما داده است بهتر و پرارزش‌تر است. ۵ - پانویس۶ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۳۱۶، برگرفته از مقاله «امداد به سلیمان». |