امتثال علمی تفصیلینجام متعلق تکلیف معلوم به تفصیل را امتثال علمی تفصیلی گویند. ۱ - تعریفامتثال علمی تفصیلی، مقابل امتثال علمی اجمالی می‌باشد و در جایی است که مکلف، علم تفصیلی به متعلق تکلیف دارد و همان را درخارج انجام می‌دهد، مانند آن که مکلف در روز جمعه، علم پیدا می‌کند که نماز ظهر به طور مشخص بر او واجب است و هیچ گونه تردید و یا اجمالی نسبت به آن برای او وجود ندارد و سپس همان را در خارج به جای می‌آورد. ۲ - نکته اولامتثال علمی تفصیلی در موارد ذیل صورت می‌گیرد: ۱. مکلف، به متعلق تکلیف قطع ( علم وجدانی ) دارد و آن را انجام داده یا ترک می‌نماید؛ ۲. متعلق تکلیف، از راه امارات، که جانشین علم می‌شود، برای مکلف معلوم گردیده و او آن را انجام داده یا ترک می‌نماید. مورد دوم هر چند موجب علم وجدانی نمی‌شود، ولی در حکم علم وجدانی و جانشین آن است. ۳ - نکته دومنسبت به الحاق ظن مطلق، به علم وجدانی، در زمان انسداد باب علم، اختلاف وجود دارد: مرحوم «نایینی» معتقد است: امتثال از راه ظن مطلق بنا بر کشف، به امتثال علمی تفصیلی ملحق می‌شود؛ اما مرحوم «شیخ انصاری» معتقد است امتثال از راه ظن مطلق، چه بنا بر کشف و چه بنا بر حکومت، در رتبه امثتال علمی تفصیلی نیست. [۴]
بروجردی، حسین، نهایة الاصول، ج۲، ۱، ص۴۳۱.
[۶]
آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص۳۱۶.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۴۷، برگرفته از مقاله «امتثال علمی تفصیلی». رده‌های این صفحه : امتثال علمی
|