المنتقی من کتاب الطبقات (کتاب)«المنتقی من کتاب الطبقات»، گزیده‌ای است توسط شخصی ناشناس از کتاب « الطبقات » ابو عروبه حسین بن محمد بن ابو معشر حرانی (۳۱۸- ۲۲۲ ق)، به زبان عربی . ۱ - ساختار کتاببه گفته محقق کتاب، تنها نسخه از کتاب که به دست آمده، به خط حافظ عبد الغنی مقدسی بوده و هیچ قرینه‌ای دال بر اینکه او کتاب «الطبقات» را خلاصه کرده است، وجود ندارد. کتاب، در مورد معرفی برخی از صحابه ( مهاجرین و انصار ) و بزرگان و محدثان نگاشته شده است. متن کتاب، مشتمل بر ذکر نام و معرفی ۱۲۰ تن از اعلام است. برخی از این گروه، تنها به نام آنها و نام پدرشان و قبیله اشان اکتفا شده است و بعضی، معرفی مفصل تری از آنها به عمل آمده و گاه روایاتی در موردشان نقل شده است. ۲ - گزارش محتواکتاب، با معرفی « ام سنبلة الاسلمیة » آغاز شده و از زبان عایشه نقل شده است [۱]
المنتقى من كتاب الطبقات، حسين بن محمد بن أبي معشر الحراني أبي عروبة، ص۲۱.
که: «ام سنبله اسلمی، با دو مشک شیر که به عنوان هدیه آورده بود بر رسول خدا وارد شد، پس پیامبر فرمود: خوش آمدی‌ام سنبله! خوش آمدی‌ام سنبله! او، در حالی که قدحی در دست داشت، گفت: ای رسول خدا! این، شیر شتر است که برای تو هدیه آورده‌ام. پیامبر، فرمود: آن را در همان قدحی که در دست داری بریز! من گفتم: مگر نه شما خود فرمودید: از اعرابی هدیه نمی‌پذیرید؟ فرمود: ای عایشه! آیا اسلمی‌ها اعرابی‌اند؟ آنان، اعرابی نیستند؛ ساکنان بیابان ما هستند و ما ساکنان شهر آنهاییم؛ وقتی ما آنان را دعوت کنیم، اجابتمان می‌کنند و چون آنان ما را دعوت نمایند، اجابتشان می‌کنیم.» آخرین شخصیتی که معرفی شده است، عبدالله بن عباس بن عبد المطلب است که کنیه وی ابو العباس است و در زمانی زاده شده که بنی هاشم و بنی مطلب همراه با رسول خدا در شعب ابی طالب مورد محاصره بوده‌اند. دیگر اشخاصی که معرفی شده‌اند، عبارتند از: عبدالله بن عمرو بن مسعود مزنی ، قرة بن ایاس بن هلال ، عمرو بن مره جهنی ، دحیة بن خلیفه کلبی ، عمرو بن فغواء ، ذو الاصابع، عبدالله بن بدیل بن ورقاء خزاعی ، عثمان بن طلحة بن ابی طلحه ، عبد الرحمن بن ابی بکر صدیق ، خالد بن ولید بن مغیرة بن عبدالله بن عمر بن مخزوم، عمرو بن عاص بن وائل بن هاشم ، ابو سفیان بن حارث بن عبد المطلب و... مقدمه محقق کتاب، ابراهیم صالح که مشمل است بر شرح حال مؤلف و تالیفات وی و توصیف نسخه کتاب و روات کتاب و... در آغاز کتاب نگاشته شده است. ۳ - وضعیت کتابفهرستهای زیر در پایان کتاب ذکر شده است: ۱. فهرست آیات قرآنی ؛ ۲. فهرست روایات ؛ ۳. فهرست اشعار ؛ ۴. فهرست اماکن ؛ ۵. فهرست مترجمین؛ ۶. فهرست اعلام ؛ ۷. فهرست مصادر. ۴ - پانویس
۵ - منبعنرم افزار تراث ۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور). |