الفقه و مسائل طبیة (کتاب)کتاب « الفقه و مسائل طيبة» نوشته آیت الله محمد آصف محسنی ، مجموعه‌اى از احکام پزشكى و ديدگاه‌هاى اسلامى درباره موضوعات متعدد مربوط به پزشكى و بهداشت فردى و عمومى، به زبان عربی و همت محمدحسين مولوى، بوذر ديلمى معزى و ولىّ قربانى تصحيح و تحقيق شده و توسط مؤسسه بوستان كتاب قم به چاپ رسيده است. ۱ - انگيزه تأليف مؤلف برخلاف اكثر نويسندگان انگيزه خود را از نوشتن اين كتاب بالا بردن سطح دانش و معرفت خود به احکام فقهى بيان كرده و در تلاش است احكام فقهى پزشكى را حول محورهاى مشخص شده در كنگره پزشكى اسلامى در كشور كويت تدوين كند. در اين كنگره پزشكان، مسائل جديد پزشكى و فقه آموختگان، ديدگاه‌هاى فقهى علم پزشكى را بيان كردهاند. ۲ - ساختار كتاب بدون مقدمه وارد مسائل مبتلا به پزشكان و علوم پزشكى و بهداشتى شده و در جلد اول ۷۱ مسئله را مطرح و بحث نموده و در جلد دوم ذيل ۴۲ عنوان به بحث‌هاى فقهى مرتبط با دانش طبابت پرداخته است. نگارنده منابع و مصادر تحقيق خود را در پاورقى‌ها ذكر كرده است. [۱]
الفقه و مسائل طيبة، محمد آصف محسنى، ج۱، ص ۹.
۳ - گزارش محتوا در آغاز احكام مرتبط با پزشكان در ۴ مسئله مطرح شده است: ۱- احكام مربوط به درمان ۲- عسر و حرج‌ها و موارد اضطرار درمان مريض‌ها ۳- ضمانت پزشكان ۴- احكام نظر و لمس بيماران توسط اطباء. [۲]
الفقه و مسائل طيبة، محمد آصف محسنى، ج۱، ص ۹.
در ادامه مبحث جنين‌شناسى و چگونگى تشكيل و تكوين نطفه انسان از ديدگاه علمى و قرآنى مورد بحث قرار گرفته و پيشرفت‌هاى دانش جنين‌شناسى در ضمينه شناخت جنس جنين و تغيير جنسيت و عمل تلقیح مصنوعی و باردار شدن زنان بدون شوهر مطالعه شده است. [۳]
الفقه و مسائل طيبة، محمد آصف محسنى، ج۱، ص ۵۱.
نويسنده تلاش مى‌كند تمام ابعاد وجودى انسان را مورد اشاره قرار دهد و در اين رهگذر به بعد روحى و روانى و ارتباط روح و بدن نيز پرداخته و مسئله مرگ و حالات انسان در اين مرحله از وجود را مورد توجه قرار داده است. وى سپس فروعات فقهى مربوط به استفاده از مواد نجس و حرام در داروها و مواد غذايى را بيان كرده است. نويسنده تلاش مى‌كند قواعدى كلى كه در فقه شیعه تثبيت شده و مرتبط با موضوع مورد بحث است را از نظر مصداقى با مباحث تطبيق دهد. لذا قاعده طهارت ( كل شى‌ء طاهر) و اصل برائت و اصل حليت همه خوردنى‌ها و نوشيدنى‌ها را مورد بحث قرار داده است. او همچنين سعى دارد احكام و فروعى كه به نحوى به جنبه‌هاى بدنى و پزشكى انسان مرتبط مى‌شود را از ديدگاه روايى و فقهى بررسى كند. [۴]
الفقه و مسائل طيبة، محمد آصف محسنى، ج۱، ص۳۲۵ .
براى نمونه بحث‌هايى از بهداشت دهان و دندان، استحاله و انقلاب در برخى اشياء، و استفاده از طلا و ابریشم را مطرح كرده و به دنبال آن مسئله شبيه‌سازى و آثار مثبت و منفى آن را بيان نموده است. نويسنده در ارائه مطالب ترتيب خاصى را رعايت نكرده و مطالب مورد نظر خود را در مسائل جداگانه مطرح كرده است. برخى ديگر از مباحث جلد اول عبارت‌اند از: آب‌هاى آلوده، تأثير روزه در سلامتى انسان، جنب شدن زن‌ها بدون نزديكى كردن، تأثير مخرّب انواع شراب‌ها. جلد دوم اين كتاب سمت و سوى علمى‌ترى گرفته و به مسائل علم جديد و اهميت آن پرداخته است. در آغاز، انقلاب و تحول علمى عصر حاضر در شناخت ميكروب‌ها و دانش ميكروبيولوژى، ژن‌ها و علم ژنتيك را مورد بحث قرار داده و سعى مى‌كند تقابل آنها با شریعت را حل نمايد. [۵]
الفقه و مسائل طيبة، محمد آصف محسنى، ج۲، ص ۵.
او در ادامه به راه‌هاى تشخيص فرزند در خانواده و شناخت پدر و مادر از طريق آزمايش خون اشاره كرده و آن را يك تحول عظيم در علم انساب مى‌داند. وى همچنين به طور مفصل بحث ژنتيك و وراثت را مطرح كرده و با ديده تحيّر يافته‌هاى دانشمندان در اين زمينه را بيان مى‌كند و به بحث فقهى در اين باره مى‌پردازد. وى در ادامه به طرح مباحث زير پرداخته است: مفاسد اجتماعى، آزمايش‌هاى ژنتيك قبل از ازدواج، ازدواج فاميلى، سن ازدواج ، حقوق سالمندان، وارد شدن به مرحله پيرى و تأثير مراحل قبل از پيرى در اين دوران، توصيه‌هاى پزشكى براى مريض‌ها و پرستاران آنها، حقوق مسن‌ها( پيران) سلول‌هاى مغزى انسان، مرگ مغزى، اسباب موت و علائم آن، عقیم كردن. [۶]
الفقه و مسائل طيبة، محمد آصف محسنى، ج۲، ص ۴۲.
۴ - پانویس
۵ - منبعنرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب فقهی شیعه
|