التحلیق الی البیت العتیقالتحلیق الی البیت العتیق سفرنامه حج عبدالهادی تازی ، نویسنده و سیاستمدار مغربی می باشد. ۱ - معرفی کتاباین کتاب گزارش سفر حج عبدالهادی تازی، نویسنده و دیپلمات مغربی، به سال ۱۳۷۸ق./۱۹۵۹م. همراه با هیئت سیاسی و فرهنگی کشور مغرب به حج است. گزارش‌های نویسنده از دیدارهایش با چهره‌های فرهنگی و برخی مسؤولان حجاز و نیز شرح گروه‌های حج گزار، بخشی از تاریخ اجتماعی مکه در دوران معاصر را بازتاب می‌دهد. ۲ - رندگینامه مولفعبدالهادی تازی به سال ۱۳۳۹ق./۱۹۲۱م. در شهر فاس کشور مغرب زاده شد. دوره ابتدایی و دبیرستان را در آن شهر به پایان برد و تحصیلات خود را در دانشگاه‌های قرویین، محمد الخامس و اسکندریه تا درجه دکتری در رشته ادبیات به سال ۱۳۹۹ق./۱۹۷۱م. ادامه داد. او عضو بسیاری از گروه‌ها و انجمن‌های بین المللی علمی و فرهنگی مانند انجمن ادبیات عرب در قاهره و شورای مؤسسان آکادمی کشور مغرب بود.وی به سیاست دلبستگی داشت و سال‌های بسیار به عنوان سفیر کشورش در کشورهایی چون عراق و لیبی و ایران (۱۳۹۱ق./۱۹۷۹م.) خدمت کرد. ۳ - آثار عبدالهادیاز او آثاری پرشمار در تاریخ، تصحیح متون و علوم سیاسی ، از جمله دو کتاب در باره تاریخ معاصر ایران و روابط ایران و مغرب، بر جای مانده است. [۱]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۱۲۵-۱۳۲.
از آثار او در موضوع حج می‌توان به کتاب رحلة الرحلات (ریاض، ۲۰۰۵م.) اشاره کرد که گزارشی مشروح از صد سفرنامه حج نویسندگان سرزمین‌های مغرب تمدن اسلامی، خواه نسخه خطی و خواه کتاب‌های چاپی، است. وی همچنین تصحیحی از سفرنامه ابن بطوطه در چهار جلد (فاس، ۱۹۹۵م.) به دست داده است.۴ - عبدالهادی در عربستانعبدالهادی تازی به سال ۱۳۷۸ق./۱۹۵۹م. در سمت رئیس بخش فرهنگی وزارت تربیت مغرب همراه با هیئتی رسمی روانه حج شد. این هیئت هر سال از این کشور همراه با صره مغربی شامل هدایایی برای حرمین و نامه‌ای خطاب به پادشاه عربستان بود، به حج می‌رفت. [۲]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۹-۱۴.
۵ - گزارش محتواالتحلیق الی البیت العتیق (پرواز به سوی بیت عتیق) بر پایه یادداشت‌های سفر، چهل سال پس از سفر حج نگاشته شده است. [۳]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۱۱.
او افزون بر ارائه گزارشی از زیارت مکه و گزاردن مناسک حج [۴]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۷۸-۸۹.
[۵]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۵۸.
[۶]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۷۲.
، زیارت مدینه [۷]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۳۵-۴۹.
، و بیان گوشه‌ای از احوال روحانی خود [۸]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۵۰-۵۱.
به شرح دیدارهایش با چهره‌های مهم فرهنگی برخی کشورها و ثبت رفتار حج گزاران و زائران کشورهای گوناگون پرداخته است. [۹]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۳۸.
تازی در جده و مدینه و مکه، با چهره‌های فرهنگی و مذهبی و علمی مانند شیخ عبدالقدوس انصاری رئیس مجله منهل [۱۰]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۳۰.
، محمد صفوت رئیس دانشگاه مصر [۱۱]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۴۵.
، احمد حسن نماینده اندونزیایی‌های مقیم مکه [۱۲]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۶۰.
، و محمود حریری از کارمندان وزارت کشور عربستان و عضو هیئت گسترش حرم [۱۳]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۹۸.
دیدار کرده است. موضوع گفت وگو در این دیدارها بیشتر رویدادهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشورهای گوناگون و مسائل مربوط به حج بوده است. [۱۴]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۳۱-۳۲.
او در جده به دیدار ولیعهد [۱۵]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۲۸.
و امیر فهد وزیر معارف عربستان [۱۶]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۳۴.
و در مکه همراه بزرگان دیگر کشورها به دیدار ملک سعود پادشاه عربستان رفته و سخنرانی او را به طور کامل در کتاب خود آورده است. [۱۷]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۶۳-۷۰.
۶ - ویژگی های کتاب۱. تازی در گزارش سفر به مکه، در شرح اعمال و مناسک به یادکرد اعمال بسنده کرده [۱۸]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۵۷-۶۰.
و در میان آن‌ها از رفتار مردم و امکانات رفاهی مانند آمبولانس‌ها و خدمات درمانی و بهداشتی سخن گفته است. [۱۹]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۷۸-۸۱.
۲. آداب و رسم‌های مردم مغرب و دیگر کشورها در سفر حج، از دیگر موضوعات کتاب او است. [۲۰]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۲۱.
[۲۱]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۲۴.
۳. اختلاف ساعت و تقویم کشور عربستان با دیگر کشورها در آن هنگام برای تازی گیرا و در همان حال، گیج کننده بوده؛ زیرا ساعت کشور عربستان تابع ساعت جهانی گرینویچ نبوده و به همین سبب، او تاریخ و وقت کشور مغرب را ملاک یادداشت‌های خود قرار داده است. [۲۲]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۲۸.
۴. به دلیل جایگاه سیاسی و موقعیت ویژه هیئت مغربی، تازی در مدینه توانسته است درون روضه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را زیارت کند و در آن جا نماز گزارد [۲۳]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۴۹-۵۱.
و در مکه نیز در مراسم شست وشوی کعبه شرکت کند. [۲۴]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۷۲-۷۴.
او در مدینه و مکه به عنوان یکی از اعضای این هیئت، به تقسیم هدایا میان خانواده‌هایی که هر سال از پادشاه مغرب صله دریافت می‌کردند، پرداخته است. [۲۵]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۳۸.
[۲۶]
سفرنامه حج، عبدالهادی تازی، ص۷۵.
۷ - وضعیت کتابکتاب به سال ۱۴۲۲ق. در انتشارات دارالملک عبدالعزیز در ریاض در ۱۴۴ صفحه وزیری به چاپ رسیده است. ۸ - فهرست منابعرحلة ابن بطوطه: ابن بطوطه (م. ۷۷۹ق.) ، به کوشش التازی، الرباط، المملکة المغربیه، ۱۴۱۷ق. ۹ - پانویس
۱۰ - منبعحوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، برگرفته از مقاله «التحلیق الی البیت العتیق». |