استقبال از بهشتیان (قرآن)در این مقاله به بررسی آیاتی که در مورد استقبال از بهشتیان در بهشت می‌باشد خواهد بود. ۱ - خوش‌آمدگویی به بهشتیانان المتقین فی جنت وعیون• ادخلوها بسلـم ءامنین. «پرهیزگاران در باغ‌ها (سر سبز بهشت) و در کنار چشمه‌های آن هستند. (فرشتگان الهی به آنها می‌گویند) داخل این باغ‌ها شوید با سلامت و امنیت». یعنی ایشان مستقر در بهشت‌ها و چشمه‌سارهایند. (به ایشان گفته می‌شود) بدانجا درآیید با سلامی وصف ناپذیر، سلامی که نمی‌توان کنه وصفش را بیان نمود، درآیید در حالی که از هر شر و ضرری ایمن هستید. ادخلوا الجنة انتم وازوجکم تحبرون. «(به آنها خطاب می‌شود) وارد بهشت شوید شما و همسرانتان در نهایت شادمانی». این آیات پاداش بندگان خالص خدا و مؤمنان صالحی را که در آیات قبل توصیف آنها به میان آمده بود بیان می‌کند، و بهشت جاویدان را با هفت نعمت ارزنده به آنها نوید می‌دهد. روشن است بودن در کنار همسران با ایمان و مهربان هم برای مردان لذت‌بخش است و هم برای زنانشان که اگر در اندوه دنیا، شریک بودند در شادی آخرت نیز شریک باشند. بعضی ازواج را در اینجا به معنی هم‌ردیفان و دوستان و نزدیکان تفسیر کرده‌اند که اگر آنهم باشد خود نعمت بزرگی است، ولی ظاهر آیه همان معنی نخست است. ادخلوها بسلـم ذلک یوم الخلود. «(به آنها می‌گویند) به سلامت وارد بهشت شوید، امروز روز جاودانی است». هنگامی که بهشت به آنها نزدیک می‌شود (فرشتگان الهی به عنوان احترام و اکرام به آنها می‌گویند به سلامت وارد بهشت شوید) (ادخلوها بسلام). سلامت از هر گونه بدی و ناراحتی و آفت و بلا و کیفر و عذاب، سلامت کامل از نظر جسم و جان. سپس برای آرامش خاطر آنها اضافه می‌کنند: (امروز، روز جاودانی است جاودانی نعمت‌ها، و جاودانی بهشت با تمام مواهبش) (ذلک یوم الخلود). ۲ - سرانجام بهشتیانجنت عدن یدخلونها ومن صلح من ءابآئهم وازوجهم وذریتهم والملـئکة یدخلون علیهم من کل باب• سلـم علیکم بما صبرتم فنعم عقبی الدار. «باغ‌های جاویدان بهشت که وارد آن می‌شوند و همچنین پدران و همسران و فرزندان صالح آنها، و فرشتگان از هر دری بر آنان و (و به آنها می‌گویند) سلام بر شما بخاطر صبر و استقامتتان چه پایان خوب این سرا نصیبتان شد!». آیه بعد توضیحی است برای این سرانجام نیک و عاقبت خیر می‌گوید: (سرانجام کار آنها باغ‌های جاویدان بهشت است که هم خودشان وارد آن می‌شوند و هم پدران و همسران و فرزندان صالح آنها) (جنات عدن یدخلونها و من صلح من آبائهم و ازواجهم و ذریاتهم). و چیزی که این نعمت‌های بزرگ و بی‌پایان را تکمیل می‌سازد، این است که (فرشتگان از هر دری بر آنها وارد می‌شوند) (و الملائکة یدخلون علیهم من کل باب). ان المتقین فی جنت وعیون• ادخلوها بسلـم ءامنین. (قائل «ادخلوا» می‌تواند ملائکه یا خداوند باشد. برداشت، بر اساس احتمال اول است. ). ۲.۱ - بهشت جاودانالذین تتوفیهم الملـئکة طیبین یقولون سلـم علیکم ادخلوا الجنة بما کنتم تعملون. «همان‌ها که فرشتگان (قبض ارواح) روحشان را می‌گیرند در حالی که پاک و پاکیزه‌اند به آنها می‌گویند سلام بر شما باد، وارد بهشت شوید بخاطر اعمالی که انجام می‌دادید». وسیق الذین اتقوا ربهم الی الجنة زمرا... وقال لهم خزنتها سلـم علیکم. «و کسانی که تقوای الهی پیشه کردند گروه گروه به سوی بهشت برده می‌شوند، هنگامی که به آن می‌رسند درهای بهشت گشوده می‌شود، و نگهبانان به آنها می‌گویند: سلام بر شما! گوارا باد این نعمت‌ها برایتان! داخل بهشت شوید و جاودانه بمانید». ادخلوا الجنة انتم وازوجکم تحبرون. «داخل بهشت شوید هم خودتان و هم همسرانتان و به سرور پردازید». ادخلوها بسلـم ذلک یوم الخلود. قائل «ادخلوها» می‌تواند خداوند یا ملائکه باشد. برداشت براساس احتمال دوم است. ۳ - وعده سلامت و امنیتجنت عدن یدخلونها ومن صلح من ءابآئهم وازوجهم وذریتهم والملـئکة یدخلون علیهم من کل باب• سلـم علیکم بما صبرتم فنعم عقبی الدار. این عقبی، سرانجام اعمال صالحی است که در هر بابی از ابواب زندگی بر آن مداومت دارند. و در هر موقعی که دیگران منحرف می‌گردند ایشان خویشتن‌داری نموده، خدا را اطاعت می‌کنند و خود را از گناه دور می‌دارند، و مصائب را تحمل می‌نمایند، و این صبرشان با خوف و خشیت تواءم است. جمله (سلام علیکم بما صبرتم فنعم عقبی الدار) حکایت کلام ملائکه است که اولوا الالباب را به امنیت و سلامتی جاودانی، و سرانجام نیک نوید می‌دهند، سرانجامی که هرگز دستخوش زشتی و مذمت نگردد. ان المتقین فی جنت وعیون• ادخلوها بسلـم ءامنین. سپس به دو نعمت مهم معنوی که (سلامت) و (امنیت) است اشاره می‌کند، سلامت از هر گونه رنج و ناراحتی، و امنیت از هر گونه خطر، می‌گوید: (فرشتگان الهی به آنها خوش آمد می‌گویند و می‌گویند که داخل این باغ‌ها شوید با سلامت و امنیت کامل) (ادخلوها بسلام آمنین). ۳.۱ - جایگاه اهل تقویالذین تتوفیهم الملـئکة طیبین یقولون سلـم علیکم ادخلوا الجنة بما کنتم تعملون. این آیه بیان وضع متقین است، که چگونه مردمی هستند، همچنانکه آیه (الذین تتوفیهم الملائکة ظالمی انفسهم...)، بیان وضع مستکبرین بود، و کلمه (طیب) به معنای عاری بودن هر چیزی است از خلطی که آن را تیره و ناپاک سازد و خلوص آن را از بین ببرد، گفته می‌شود: (طاب لی العیش: زندگی برایم طیب شد) یعنی از هر چیزی که کدر و ناگوارش کند پاک گردید، و (قول طیب) آن کلامی است که از لغو و شتم و خشونت و سایر کدورت‌ها پاک باشد، و فرق میان (طیب) و (طهارت) این است که طهارت به معنای بودن هر چیزی است بر وضع و طبع اولیش، بطوری که از هر چیزی که مایه تنفر باشد پاک بوده باشد، و اما طیب به معنای بودن هر چیزی است بر وضع اصلی خود، بطوری که از هر چیزی که آن را کدر و فاسد کند خالی و عاری باشد، چه اینکه از آن تنفر بشود و چه نشود، و بهمین جهت طیب را در مقابل خبیث بکار می‌برند، که مشتمل بر خبائث زائد بر اصل خود باشد. ۳.۲ - برخورد موکلین بهشت.. وقال لهم خزنتها سلـم علیکم. معنای آیه این است که: (سیق) به حرکت وا می‌دارند (الذین اتقوا ربهم الی الجنة زمرا) کسانی را که از انتقام پروردگار خود پرهیز داشتند دسته دسته به سوی بهشت (حتی اذا جاءها) تا آنکه بدانجا برسند، در حالی که (فتحت ابوابها)، درهای آن برویشان باز شود (و قال لهم خزنتها) موکلین بهشت در حالی که بهشتیان را استقبال می‌کنند به ایشان می‌گویند: (سلام علیکم) شما همگی در سلامت مطلق خواهید بود، و جز آنچه مایه خشنودی است نخواهید دید. (طبتم) بعید نیست که این جمله بیانگر علت اطلاق سلام باشد. (فادخلوها خالدین) اینک داخل شوید که اثر پاکی شما این است که جاودان در آن زندگی کنید. ادخلوها بسلـم ذلک یوم الخلود. این آیه خطاب به متقین است، و معنایش این است که: به متقین گفته می‌شود با سلامت داخلش شوید در حالی که از هر مکروه و ناملایمی ایمن باشید. و یا این است که: داخل شوید در حالی که خدا و ملائکه بر شما سلام می‌دهند. (ذلک یوم الخلود) این جمله بشارتی است که متقین با شنیدن آن خرسند می‌گردند. ۴ - پانویس۵ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۴۷۸، برگرفته از مقاله «استقبال از بهشتیان». |