استغاثه جهنمیان (قرآن)دوزخيان (از جمله گمراهان، ستمگران، کافران، افراد شقى و ...) برای رهایی از جهنم و آتش دوزخ، به پروردگار متعال استغاثه می‌کنند.در این مقاله آیات مرتبط با استغاثه جهنمیان معرفی می‌شوند. ۱ - استغاثه برای شفاعتاستغاثه دوزخيان از مأموران جهنم، جهت شفاعتشان نزد پروردگار : وَقَالَ الَّذِينَ فِي النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ادْعُوا رَبَّكُمْ يُخَفِّفْ عَنَّا يَوْمًا مِّنَ الْعَذَابِ؛ و آنها که در آتش‌اند، به مأموران دوزخ مى‌گويند: «از پروردگارتان بخواهيد يک روز عذاب را از ما بردارد!. ۲ - استغاثه برای رهایی از جهنماستغاثه گمراهان در دوزخ از پروردگار برای رهایی از جهنم: ۱. وَ إِذا أُلْقُوا مِنْها مَكاناً ضَيِّقاً مُقَرَّنِينَ دَعَوْا هُنالِكَ ثُبُوراً لا تَدْعُوا الْيَوْمَ ثُبُوراً واحِداً وَ ادْعُوا ثُبُوراً كَثِيراً. ۲. وَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ نارُ جَهَنَّمَ ... وَ هُمْ يَصْطَرِخُونَ فِيها رَبَّنا أَخْرِجْنا ... كلمه «اصطراخ» به معناى شيون و فرياد زدن و با صداى‌بلند كمك خواستن است. و من خفّت موزينه فأولئك ... فى جهنّم خلدون• قالوا ربّنا غلبت علينا شقوتنا وكنّا قوما ضالّين ؛ و آنان که وزنه اعمالشان سبک باشد، کسانى هستند که -سرمايه- وجود خود را از دست داده، در جهنم جاودانه خواهند ماند!. مى‌گويند: «پروردگارا! بدبختى ما بر ما چيره شد، و ما قوم گمراهى بوديم!».پروردگارا! ما را از اين (دوزخ) بيرون آر، اگر بار ديگر تکرار کرديم قطعاً ستمگريم (و مستحق عذاب)! ۳ - استغاثه برای آباستغاثه دوزخيان ستمگر از مأموران عذاب، براى آب: ... إِنَّا أَعْتَدْنا لِلظَّالِمِينَ ناراً أَحاطَ بِهِمْ سُرادِقُها وَ إِنْ يَسْتَغِيثُوا يُغاثُوا بِماءٍ كَالْمُهْلِ .... ۳.۱ - جواب استغاثهآب جوشان، جواب استغاثه جهنّميان: وَ قُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ فَمَنْ شاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَ مَنْ شاءَ فَلْيَكْفُرْ إِنَّا أَعْتَدْنا لِلظَّالِمِينَ ناراً أَحاطَ بِهِمْ سُرادِقُها وَ إِنْ يَسْتَغِيثُوا يُغاثُوا بِماءٍ كَالْمُهْلِ يَشْوِي الْوُجُوهَ بِئْسَ الشَّرابُ وَ ساءَتْ مُرْتَفَقاً. ۴ - استغاثه برای تخفیف عذاباستمداد و استغاثه جهنّميان از نگهبانان جهنّم، براى تخفیف عذاب آنان: وَ قالَ الَّذِينَ فِي النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ادْعُوا رَبَّكُمْ يُخَفِّفْ عَنَّا يَوْماً مِنَ الْعَذابِ. ۵ - بی‌اثر بودن استغاثه جهنمیانبىاثر بودن استغاثه‌هاى دوزخیان: ۱. ... إِنَّا أَعْتَدْنا لِلظَّالِمِينَ ناراً أَحاطَ بِهِمْ سُرادِقُها وَ إِنْ يَسْتَغِيثُوا يُغاثُوا بِماءٍ كَالْمُهْلِ .... ۲. وَ إِذا أُلْقُوا مِنْها مَكاناً ضَيِّقاً مُقَرَّنِينَ دَعَوْا هُنالِكَ ثُبُوراً لا تَدْعُوا الْيَوْمَ ثُبُوراً واحِداً وَ ادْعُوا ثُبُوراً كَثِيراً. ۳. وَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ نارُ جَهَنَّمَ لا يُقْضى عَلَيْهِمْ فَيَمُوتُوا وَ لا يُخَفَّفُ عَنْهُمْ مِنْ عَذابِها كَذلِكَ نَجْزِي كُلَّ كَفُورٍ وَ هُمْ يَصْطَرِخُونَ فِيها رَبَّنا أَخْرِجْنا نَعْمَلْ صالِحاً غَيْرَ الَّذِي كُنَّا نَعْمَلُ أَ وَ لَمْ نُعَمِّرْكُمْ ما يَتَذَكَّرُ فِيهِ مَنْ تَذَكَّرَ وَ جاءَكُمُ النَّذِيرُ فَذُوقُوا فَما لِلظَّالِمِينَ مِنْ نَصِيرٍ. ۴. وَ قالَ الَّذِينَ فِي النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ادْعُوا رَبَّكُمْ يُخَفِّفْ عَنَّا يَوْماً مِنَ الْعَذابِ قالُوا أَ وَ لَمْ تَكُ تَأْتِيكُمْ رُسُلُكُمْ بِالْبَيِّناتِ قالُوا بَلى قالُوا فَادْعُوا وَ ما دُعاءُ الْكافِرِينَ إِلَّا فِي ضَلالٍ. ۶ - استغاثه‌کنندگان جهنمجهنمیان استغاثه‌کننده عبارتند از: ۶.۱ - افراد شقىاستغاثه افراد شقى در جهنّم از پروردگار، براى رهايى خود از آتش: و من خفّت موزينه فأولئك ... فى جهنّم خلدون• قالوا ربّنا غلبت علينا شقوتنا وكنّا قوما ضالّين ؛ و آنان که وزنه اعمالشان سبک باشد، کسانى هستند که -سرمايه- وجود خود را از دست داده، در جهنم جاودانه خواهند ماند!. مى‌گويند: «پروردگارا! بدبختى ما بر ما چيره شد، و ما قوم گمراهى بوديم!».پروردگارا! ما را از اين (دوزخ) بيرون آر، اگر بار ديگر تکرار کرديم قطعاً ستمگريم (و مستحق عذاب)! ۶.۲ - ستمگراناستغاثه ستمگران دوزخى، سبب افزایش عذاب آنان: وَقُلِ الْحَقُّ مِن رَّبِّكُمْ فَمَن شَاءَ فَلْيُؤْمِن وَمَن شَاءَ فَلْيَكْفُرْ إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِينَ نَارًا أَحَاطَ بِهِمْ سُرَادِقُهَا وَإِن يَسْتَغِيثُوا يُغَاثُوا بِمَاءٍ كَالْمُهْلِ يَشْوِي الْوُجُوهَ بِئْسَ الشَّرَابُ وَسَاءَتْ مُرْتَفَقًا؛ بگو: «اين حق است از سوى پروردگارتان! هر کس مى‌خواهد ایمان بياورد (و اين حقيقت را پذيرا شود)، و هرکس مي‌خواهد کافر گردد!» ما براى ستمگران آتشى آماده کرديم که سراپرده‌اش آنان را از هرسو احاطه کرده است! و اگر تقاضاى آب کنند، آبى براى آنان مي‌آورند که همچون فلز گداخته صورت‌ها را بريان مى‌کند! چه بد نوشيدنى، و چه بد محل اجتماعى است!. ۶.۳ - کافران ستمگركمكخواهى کافران ستمگر در جهنّم از خداوند، جهت نجات از آتش: والّذين كفروا لهم نار جهنّم ...• و هم يصطرخون فيها ربّنا أخرجنا ... فذوقوا فما للظَّلمين من نّصير. ؛ و کسانى که کافر شدند، آتش دوزخ براى آنهاست؛ هرگز فرمان مرگشان صادر نمى‌شود تا بميرند، و نه چيزى از عذابش از آنان تخفيف داده مى‌شود؛ اين‌گونه هر کفران‌کننده‌اى را کيفر مى‌دهيم!آنها در دوزخ فرياد مى‌زنند: «پروردگارا! ما را خارج کن تا عمل صالحى انجام دهيم غير از آنچه انجام مى‌داديم!» (در پاسخ به آنان گفته مى‌شود:) آيا شما را به اندازه‌اى که هرکس اهل تذکر است، در آن متذکر مى‌شود عمر نداديم، و انذارکننده (الهى) به سراغ شما نيامد؟! اکنون بچشيد که براى ظالمان هيچ ياورى نيست!. ۶.۴ - مجرماناستغاثه مجرمان از مالک دوزخ، براى وساطت وى نزد پروردگار و ميراندن آنان: إنّ المجرمين فى عذاب جهنّم خلدون• ونادوا يملك ليقض علينا ربّك ....؛ (ولى) مجرمان در عذاب دوزخ جاودانه مى‌مانند.... آنها فریاد مى‌کشند: «اى مالک دوزخ! (اى کاش) پروردگارت ما را بميراند (تا آسوده شويم)!» مى‌گويد: «شما در اين جا ماندنى هستيد! ۷ - پانویس۸ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۱۶۲، برگرفته از مقاله «استغاثه جهنمیان». مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۰، ص۲۴۱، برگرفته از مقاله «استغاثه جهنمیان». منابع اين صفحه : فرهنگ قرآن
|